Stanisław Głaz
Rok przyznania nagrody:
2000
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Muzyka. Skrzypek
Region:
Lubelskie, powiat janowski, Dzwola
Stanisław Głaz urodził się w 1933 r. we wsi Dzwola (powiat Janów Lubelski, województwo lubelskie). Pochodzi z niezwykle muzykalnej rodziny. Matka (z domu Małek) była znaną w okolicy ludową śpiewaczką, często zapraszaną jako starościna na wiejskie wesela. Dziadek i ojciec grali na skrzypcach i przed wojną tworzyli własną kapelę. Podczas okupacji gry na skrzypcach nauczył się i Stanisław Głaz. Jego nauczycielem był ojciec, który tak przestrzegał syna: „(…) Ciągnij smykiem po strunach spokojnie, nie wolno dziubać po strunach, melodie wygrywa się od spodu do góry, trzeba uważać, bo skrzypce łatwo gubią głos”.
Po wojnie artysta założył własną kapelę, w której grali Głaz z Mamot Dolnych i Małek z Flisów na klarnetach, a Jan Świś z Dzwoli na bębenku. Zapraszano ich na wesela, wiejskie zabawy, piórzaczki czy obiraczki, a także na okoliczność kolędowania. Stanisław Głaz grał w kapeli przez około czterdzieści lat. Jednocześnie pracował w gospodarstwie, ale był również cieślą, stolarzem, murarzem, a nawet szewcem.
Do najciekawszych, a kulturowo najistotniejszych składników repertuaru Stanisława Głaza należy zaliczyć tradycyjne polki, oberki, walczyki, a szczególnie melodie określane w jego okolicy jako podróżniaki. Znany był tam również tzw. „garnitur”, a więc rodzaj wiązanki, na którą składały się polka, oberek i walczyk Są to autentyczne ludowe melodie obszaru pogranicza biłgorajskiego i lubelskiego.
W latach późniejszych, gdy na wiejskich imprezach zaczęły dominować inne gusta muzyczne, Stanisław Głaz grywał coraz rzadziej. W 1989 r. Alina Dudzic namówiła go do występów na estradach regionalnych, krajowych przeglądach i festiwalach folklorystycznych. Ten powrót okazał się niezwykle udany, bowiem skrzypek z Dzwoli uzyskał uznanie znawców ludowej muzyki na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. W 1996 r. otrzymał główną nagrodę na Międzywojewódzkim Konkursie Skrzypków Ludowych w Nowej Sarzynie, w 1997 r. główną nagrodę, czyli „Basztę”, na Ogólnopolskim FKiŚL w Kazimierzu. Otrzymywał także nagrody na organizowanych w Maciejowicach „Powiślakach” i na przeglądach wojewódzkich.
Jan Adamowski
http://www.muzykaroztocza.pl/muzyk/7/name/Stanis%C5%82aw+G%C5%82az.html
Laureaci Nagrody 2000
- Teodor Biegun
- Bronisława Bednarek
- Halina Fijołek
- Stanisław Głaz
- Marianna Gumiela
- Czesława Marchewka
- Czesława Rowicka
- Franciszka Kaczmarek i Eugeniusz Kaczmarek
- Józef Chojnacki
- Wawrzyniec Hubka
- Kapela Jana Karpiela-Bułecki z Zakopanego
- Zespół „Kocudzanki” z Kocudzy I
- Zespoły Śpiewacze „Bandysie” i „Dłudzonki” z Kurpiowskiego Zespołu „Czarniacy” z Czarni
- Zespół Regionalny „Cepelia Fil Wilamowice” – Wilamowice
- Zespół Góralski „Hamernik” – Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie
- Zespół Pieśni i Tańca Akademii Rolniczej w Lublinie
- Władysław Ogrodziński
- Józef Wiktor Vaina
- Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie
- Muzeum Orawski Park Etnograficzny Zubrzyca Górna