Bronisława Bednarek
Rok przyznania nagrody:
2000
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka dekoracyjna i obrzędowa. Rękodzieło. Muzyka. Śpiewaczka. Tancerka
Region:
Łódzkie, powiat sieradzki, Mnichów
Bronisława Bednarek urodziła się w 1928 roku we wsi Mnichów, na Ziemi Sieradzkiej. Umiejętności artystyczne i rękodzielnicze wyniosła z rodzinnego domu. Była bardzo aktywną twórczynią ludową i animatorką życia kulturalnego w swoim środowisku, osobą wszechstronnie uzdolnioną, bardzo pracowitą i sumienną, a także doskonałą tkaczką, wykonawczynią tradycyjnych sieradzkich wełniaków, zapasek, derek lnianych, chodników. Razem z teściową szyła stroje dla asysty kościelnej, wykonywała też korony weselne. Była jedną z niewielu osób, które potrafiły przystroić tradycyjny wózek dyngusowy. Wykonywała również wianki na ścianę oraz bukiety kwiatowe do strojenia przydrożnych krzyży.
Bronisława Bednarek była także uzdolnioną twórczynią w dziedzinie folkloru muzyczno-tanecznego – pięknie tańczyła i śpiewała. Wielokrotnie uczestniczyła w konkursach i przeglądach folklorystycznych. W Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie otrzymała dwukrotnie I nagrodę (1991, 1995), w Międzywojewódzkim Konkursie Gawędziarzy Ludowych w Głuchowie II nagrodę, zaś podczas Festiwalu Folklorystycznego „Tradycja” 1999 wyróżnienie w kategorii gawędziarzy ludowych. Była założycielką i kierownikiem zespołu taneczno-obrzędowego, który w 1997 roku zdobył I nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie za autentyczne tańce Ziemi Sieradzkiej.
Laureatka odgrywała niezwykle ważną rolę w prezentowaniu i odtwarzaniu dawnych zwyczajów i obrzędów. Dzięki jej wiedzy i zaangażowaniu zrealizowano film etnograficzny przedstawiający tradycyjny proces obróbki lnu. Z jej inicjatywy powstało wiele widowisk obrzędowych, np. „Dziadek z szopką”, „Trzy króle”, „ Czesanie lnu”, „Oj, ta Maryś”.
Bronisława Bednarek wiele czasu poświęcała dzieciom i młodzieży. Założyła dziewczęcy zespół śpiewaczy, przekazała młodym wykonawczyniom teksty starych pieśni, dawną manierę wykonawczą oraz umiejętności posługiwania się gwarą. Uczyła je haftu i wykonywania wyrobów plastyki obrzędowej. W 1998 roku zespół otrzymał I nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu „Dziecko w folklorze” w Baranowie Sandomierskim. Urządziła też tradycyjną wiejską izbę, w której organizowała spotkania folklorystyczne. Uczestniczyła w regionalnym programie edukacyjnym „Krzesiwo” prowadzonym przez Ośrodek Kultury w Sieradzu.
Jej prace z dziedziny plastyki obrzędowej i dekoracyjnej znajdują się w domu kultury w Sieradzu oraz w muzealnych zbiorach etnograficznych. Dokumentacja działalności w zakresie folkloru muzycznego, śpiewu i tańca w archiwach Ośrodka Kultury w Sieradzu, Rzeszowie i Polskiego Radia.
Oprócz działalności związanej z propagowaniem kultury swojego regionu Bronisława Bednarek uczestniczyła w pracy Koła Gospodyń Wiejskich i Kółku Rolniczym.
Bronisława Bednarek zmarła w 2019 roku.
Barbara Zagórna-Tężycka
Laureaci Nagrody 2000
- Teodor Biegun
- Bronisława Bednarek
- Halina Fijołek
- Stanisław Głaz
- Marianna Gumiela
- Czesława Marchewka
- Czesława Rowicka
- Franciszka Kaczmarek i Eugeniusz Kaczmarek
- Józef Chojnacki
- Wawrzyniec Hubka
- Kapela Jana Karpiela-Bułecki z Zakopanego
- Zespół „Kocudzanki” z Kocudzy I
- Zespoły Śpiewacze „Bandysie” i „Dłudzonki” z Kurpiowskiego Zespołu „Czarniacy” z Czarni
- Zespół Regionalny „Cepelia Fil Wilamowice” – Wilamowice
- Zespół Góralski „Hamernik” – Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie
- Zespół Pieśni i Tańca Akademii Rolniczej w Lublinie
- Władysław Ogrodziński
- Józef Wiktor Vaina
- Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie
- Muzeum Orawski Park Etnograficzny Zubrzyca Górna