Czesława Rowicka
Rok przyznania nagrody:
2000
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka dekoracyjna i obrzędowa. Rękodzieło. Wycinankarka
Region:
Mazowieckie, powiat węgrowski, Podlasie, Górki Grubaki
Czesława Rowicka urodziła się w 1920 roku we wsi Turna, mieszkała zaś w wiosce Górki Grubaki. Wykonywania wycinanek z opłatka nauczyła się od matki, która każdego roku w Wigilię ozdabiała nimi izbę.
Teresa Ambroziewicz w katalogu pt. „Wycinanki z Opłatka” pisała: „Opłatkowe gwiazdy Czesławy Rowickiej – delikatne, ażurowe o ciepłych, pastelowych barwach – nie tylko stanowią prawdziwe dzieła sztuki, ile przybliżają dawne minione czasy. Swoim unikalnym kompozycjom autorka nadaje przeważnie formę gwiazdy sześcio- lub siedmioramiennej. Część centralną, a zarazem podstawę konstrukcyjną całości stanowi krąg z białego lub kolorowego opłatka z wyciętym środkiem. Niekiedy jest on zapełniony krateczkami, gwiazdeczkami czy listkami wyciętymi z opłatków o kontrastujących barwach. Bardzo często do wycinanek wprowadza motywy religijne, jak postać Matki Boskiej, Trzech Króli czy gwiazdę Betlejemską”.
Czesława Rowicka uczestniczyła w wielu wystawach sztuki ludowej organizowanych przez Podlaską Spółdzielnię Sztuki Przemysłu Ludowego w Węgrowie (po raz pierwszy w 1949 roku), a w latach 1951 – 1952 pracowała w niej. W latach 50-tych uczyła też dzieci w szkole podstawowej w Górkach Grubakach wycinankarstwa. Współpracowała również z Węgrowskim Ośrodkiem Kultury w ramach prowadzonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego programu ochrony „Ginących zawodów” – uczyła dorosłych i młodzież wykonywania wycinanek z opłatka.
Prace artystki wykorzystano podczas realizacji filmu „Potop” do dekoracji wnętrz dworków szlacheckich. Prezentowane były również na wystawach sztuki ludowej zagranicą (USA i Francja). Dzieła twórczyni znajdują się w zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Okręgowego w Siedlcach oraz Muzeum Regionalnego w Łukowie.
W 1956 roku Czesława Rowicka otrzymała nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki za wycinanki, tkaniny i chodniki. W latach 1969, 1986, 1987, 1988, 1998 i 1999 zdobyła z kolei liczne nagrody i dyplomy przyznane przez „Cepelię” oraz muzea w Białej Podlaskiej, Łukowie i Siedlcach. W roku 1999 uzyskała I nagrodę w konkursie „Ongiś – dawne ozdoby świąteczne i choinkowe” organizowanym przez Ośrodek Kultury Ochota w Warszawie.
Za całokształt pracy twórczej otrzymała Złotą Odznakę „Za Zasługi dla Województwa Warszawskiego” (1974), Dyplom Honorowy Ministra Kultury i Sztuki (1987) i nagrodę Wojewody Siedleckiego (1998).
Czesława Rowicka zmarła w 2008 roku.
Barbara Zagórna-Tężycka
Laureaci Nagrody 2000
- Teodor Biegun
- Bronisława Bednarek
- Halina Fijołek
- Stanisław Głaz
- Marianna Gumiela
- Czesława Marchewka
- Czesława Rowicka
- Franciszka Kaczmarek i Eugeniusz Kaczmarek
- Józef Chojnacki
- Wawrzyniec Hubka
- Kapela Jana Karpiela-Bułecki z Zakopanego
- Zespół „Kocudzanki” z Kocudzy I
- Zespoły Śpiewacze „Bandysie” i „Dłudzonki” z Kurpiowskiego Zespołu „Czarniacy” z Czarni
- Zespół Regionalny „Cepelia Fil Wilamowice” – Wilamowice
- Zespół Góralski „Hamernik” – Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie
- Zespół Pieśni i Tańca Akademii Rolniczej w Lublinie
- Władysław Ogrodziński
- Józef Wiktor Vaina
- Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie
- Muzeum Orawski Park Etnograficzny Zubrzyca Górna