Powiększ
Powiększ zdjęcie

Edward Kołacz

Rok przyznania nagrody:
1977

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Plastyka. Rzeźbiarz

Region:
Zachodniopomorskie, Szczecin

Edward Kołacz urodził się 7 XI 1909 r. w Zawierciu w rodzinie robotniczej. Po II wojnie światowej mieszkał w Szczecinie. W wieku 14 lat rodzice oddali go na praktykę do szewca. Wyuczywszy się zawodu założył własny warsztat i w tym zawodzie przepracował niemal do 60. roku życia. Po ciężkiej chorobie i operacji nie powrócił już do pracy. Zajął się rzeźbieniem początkowo traktując to jako hobby. Syn Jerzy, artysta malarz i grafik po Akademii dostrzegł u ojca duże zdolności artystyczne, zachęcał do rzeźbienia, oceniał wykonane prace, ale nie ingerował. E. Kołacz okazał się być niezwykłym indywidualistą, wypracował swoisty styl, łatwo rozpoznawalny, o dużych walorach plastycznych. Tematyka rzeźb była dość jednolita, różnorodne było wykonawstwo. Przeważały postacie wiejskie; chłopi, baby plotkujące, baby przy pracy, na targu, pary tańczące, zaloty, macierzyństwo, dzieci wiejskie. Czasem podejmował tematy sakralne, ale jego ,,Frasobliwe” bardziej przypominały strudzonego życiem chłopa niż osobę Chrystusa. Niechętnie poddawał się tematom narzucanym przez konkursy. Jeżeli nawet brał udział w niektórych, to zawsze wybierał postacie zbliżone do jego zainteresowań jak np. w konkursie sienkiewiczowskim wyrzeźbił Zagłobę. Rzeźb nie polichromował, jedynie nasączał pokostem lub woskiem, ażeby jeszcze bardziej wydobyć z tworzywa naturalne odcienie barw, układ słojów, sęki. Dbał o właściwy dobór surowca często wykorzystując naturalne kształty. Na konkursach, przeglądach i wystawach reprezentował tzw. plastykę nieprofesjonalną i sztukę ludową.

Jego rzeźby znalazły się na I Triennale Plastyki Nieprofesjonalnej (Kraków, Szczecin, Warszawa 1974 r.), wielokrotnie na przeglądach wojewódzkich, ale również na wielu wystawach sztuki ludowej: Warszawa 1967, 1968, 1977, Lublin 1968, Płock 1976, Siedlce-Wola Okrzejska 1976, Paczków 1971, Toruń 1976 i in. Miał kilka wystaw indywidualnych w Szczecinie i w Warszawie, a także za granicą, w Szwecji. Był członkiem STL, współpracował z Desą. Wielokrotnie nagradzany przez Wojewódzką Radę Narodową, Wojewódzki Dom Kultury w Szczecinie, Związki Zawodowe, Towarzystwa Oświatowo-Kulturalne, Muzea. Za zasługi dla kultury Ziemi Szczecińskiej w 1975 r. otrzymał odznakę „Gryfa Pomorskiego”. Prace E. Kołacza znajdują się w muzeach w Szczecinie, Warszawie, Krakowie, Toruniu, Płocku, Woli Okrzejskiej oraz w zbiorach prywatnych krajowych i zagranicznych.

Edward Kołacz zmarł 20 stycznia 1991 roku.

 

Marian Pokropek