Bogumiła Nowicka była wieloletnią redaktorką Polskiego Radia Lublin, zajmującą się dokumentowaniem i prezentowaniem na antenie radiowej tradycyjnej kultury wiejskiej. Urodziła się 20.01.1936 roku w Toruniu, tam też ukończyła podstawową, potem średnią szkołę muzyczną. Naukę kontynuowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów) w Łodzi, na wydziale teorii, kompozycji i dyrygentury. Zainteresowanie kulturą ludową wyniosła z pasjonujących zajęć, prowadzonych w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Toruniu, w latach 50. XX wieku, przez prof. Łucjana Kamieńskiego (1885-1964) – muzykologa i kompozytora, założyciela i kierownika Katedry Muzykologii na Uniwersytecie Poznańskim, wybitnego badacza tradycyjnej kultury, twórcy pierwszego w Polsce Regionalnego Archiwum Fonograficznego, które gromadziło nagrania muzyki ludowej, głównie z terenu Wielkopolski, Śląska i Pomorza. Niestety nagrania te nie przetrwały II wojny światowej. To wcześnie rozbudzone przez prof. Łucjana Kamieńskiego zainteresowanie kulturą ludową, jego opowieści o pracy terenowej, badaniach prowadzonych także o wojnie, w latach 50. XX wieku, miało swe konsekwencje w dalszym kształceniu, a potem w pracy zawodowej redaktor Bogumiły Nowickiej.                                                                              

Z Polskim Radiem Lublin związana była przez półwiecze. Rozpoczęła swą pełną pasji pracę w 1971 roku, skupiając się początkowo na rejestrowaniu tradycyjnej kultury mieszkańców Lubelszczyzny, z czasem poszerzając obszar swej działalności także o sąsiednie regiony. Przygotowywała audycje muzyczne, a także publicystyczne, prezentujące cały bogaty kontekst kulturowy, opisujące codzienne życie mieszkańców wsi lubelskich, podejmujące ważną problematykę społeczną. Badania terenowe, spotkania z muzykami, śpiewakami, zespołami, twórcami ludowymi, były stałym, bardzo ważnym elementem jej pracy radiowej i do dziś owocują wieloma przyjaźniami. Pozostały też w radiowym archiwum nagrania artystów urodzonych w końcu XIX wieku, o bogatym repertuarze sięgającym minionych pokoleń.  

Redaktor Bogumiłę Nowicką można było spotkać każdego roku w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, gdzie podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych - przez ponad 40 lat - dokumentowała wszystkich jego uczestników, a także twórców ludowych, prezentujących swe prace na tradycyjnym kiermaszu sztuki ludowej. Uczestniczyła też w wielu regionalnych przeglądach i festiwalach muzyki ludowej, była chętnie zapraszana na różne uroczystości związane z działalnością zespołów, kapel i kół gospodyń wiejskich Lubelszczyzny. Zarejestrowane tam materiały, dźwiękowe dokumenty, na trwałe zasiliły archiwum Polskiego Radia Lublin. Dopełniały też bogate archiwum ginących zawodów, takich jak garncarstwo, przędzenie lnu, tkanie płótna czy barwnych kilimów i wiele innych.

Redaktor Bogumiła Nowicka była też wytrwałą obserwatorką i dokumentalistką Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie, gdzie jeszcze do ubiegłego roku rejestrowała wszystkie występy jego uczestników. Dokonane tam nagrania, prezentowane potem na antenie Polskiego Radia Lublin, przybliżały słuchaczom obraz dawnego życia mieszkańców polskich wsi. Pokazywały też bogaty świat wierzeń, obrzędów i zwyczajów dziś już nieobecnych w większości regionów, częściej rekonstruowanych i przedstawianych na scenie w formie widowiska.

Działalność redaktor Bogumiły Nowickiej przyniosła setki nagrań archiwalnych, tysiące audycji radiowych, z których w pamięci słuchaczy pozostały cykle: „Z malowanej skrzyni”, „Skarbnica folkloru”, „Gawędy folklorysty”, czy „Godzina Muzyki i Myśli” – rozmowy z Włodzimierzem Dębskim (1922-1998) – kompozytorem, folklorystą, regionalistą, wybitnym znawcą tradycyjnej kultury muzycznej mieszkańców wsi lubelskich.

W radiowym archiwum znajdują się też wspaniałe dźwiękowe portrety twórców ludowych, spotkania z muzykami, śpiewakami, zespołami obrzędowymi, emitowane na antenie Rozgłośni Regionalnej w Lublinie i na antenie ogólnopolskiej. Ta współpraca z ówczesną Redakcją Muzyki Ludowej Polskiego Radia w Warszawie, rozpoczęta w latach 70. minionego wieku, trwała wiele lat, a jej owocem było przybliżanie wiejskiej kultury mieszkańców Ziemi Lubelskiej, jej wybitnych reprezentantów, nie tylko najstarszego pokolenia, ale też młodych kontynuatorów, muzyków, śpiewaków zafascynowanych własną tradycją, świadomych jej roli i znaczenia dla polskiej kultury.

Kompetencja, wrażliwość, ciekawość drugiego człowieka, ciepły, serdeczny kontakt z wykonawcami, wieloletnie doświadczenie w  pracy terenowej, a także umiejętność zainteresowania słuchaczy poruszaną tematyką - to cechy wybitnej dokumentalistki.

W 2019 roku redaktor Bogumiła Nowicka została uhonorowana medalem „Zasłużony dla kultury polskiej”. Przyznana jej w tym roku Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” stanowi zwieńczenie wieloletniej, pełnej pasji i zaangażowania pracy nad popularyzacją tradycyjnej kultury wiejskiej społeczności, we wszelkich jej przejawach. Ta praca, rozpoczęta  w Polskim Radiu pół wieku temu, zakończona została z początkiem 2022 roku.

Bogumiła Nowicka zmarła 20 czerwca 2023 roku.

Anna Borucka-Szotkowska

https://youtu.be/1yEEfQsWIl8