Franciszka Dąbrowska
Rok przyznania nagrody:
1985
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka dekoracyjna i obrzędowa. Rękodzieło. Tkaczka. Hafciarka
Region:
Łódzkie, Opoczyńskie, powiat opoczyński, Bielowice
Franciszka Dąbrowski urodziła sie 24 III 1916 r. we wsi Dzielna koło Opoczna, zamieszkała w Bielowicach, woj. łódzkie. Ukończyła 4 klasy szkoły podstawowej. Pracowała na własnym gospodarstwie rolnym i dodatkowo trudniła się tkactwem i innymi dziedzinami rękodzieła ludowego. Była krawcową strojów ludowych, hafciarką, wycinankarką, wykonywała pająki ze słomy i wełny, bukiety kwiatowe, wieńce dożynkowe, malowała pisanki. Jej twórczość wyróżniała się biegłością techniczną i dużymi walorami plastycznymi. Należała do starszego pokolenia twórczyń ludowych potrafiących zachowywać najpiękniejsze tradycje sztuki i folkloru regionu opoczyńskiego. Umiejętności hafciarsko-tkackie wyniosła z domu. Najpierw nauczyła się haftować, potem zaczęła tkać wykonując wszystkie czynności związane z tkactwem: od przędzenia wełny na kołowrotku, poprzez farbowanie W naturalnych barwnikach do tkania na ręcznych krosnach. Znała wiele tradycyjnych technik tkackich pozwalających jej na wykonywanie różnorodnych tkanin. Była jedną z pierwszych tkaczek współpracujących ze Spółdzielnią CPLiA ,,Opocznianka”, dla której wykonała wiele nowych wzorów tkanin i haftów wdrożonych do produkcji. Swoje umiejętności przekazywała córkom i bliskim współpracownikom.
F. Dąbrowska znana już sprzed wojny jako zdolna twórczyni ludowa, W 1949 r. została zaproszona do udziału w ,,Wielkanocnym konkursie na zdobnictwo ludowe w regionie rawsko-opoczyńskim” uwieńczonym ,,Wystawą zdobnictwa ludowego w Opocznie”. Ten pierwszy konkurs i wystawa rozpoczęły cykl wystaw na terenie powiatów rawskiego i opoczyńskiego mających na celu uaktywnienie ludowej twórczości. W działaniach tych wyróżniała się F. Dąbrowska, demonstrując na licznych spotkaniach nie tylko swoje wyroby, ale udzielając też instruktażu młodszym kobietom.
W następnych latach uczestniczyła w kilkunastu różnych konkursach i wystawach sztuki ludowej zdobywając I, II, III nagrody, np. w Opocznie: 1950, 1959, 1960, 1972, 1973, 1975, w Kielcach: 1953, 1956, 1959, 1975, a także w Piotrkowie Trybunalskim, Łodzi, Szydłowcu, Warszawie. Była chętnie zapraszana na imprezy folklorystyczne regionalne i ogólnopolskie jako reprezentantka sztuki ludowej i folkloru regionu opoczyńskiego.
Od 1976 r. należała do STL. Wielokrotnie odznaczana dyplomami i medalami. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki i Funduszu Kultury CPLiA.
Franciszka Dąbrowska zmarła 21 maja 2005 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1985
- Marianna Bałdyga
- Rozalia Barańska-Dzięciołowska
- Waleria Czubak
- Franciszka Dąbrowska
- Piotr Dziadosz
- Władysław Gawlak
- Stanisław Graca-Gobera
- Józef Janos
- Franciszek Kurzeja
- Ludwik Łojas
- Aurelia Majewska
- Zofia Świderska
- Kazimierz Woźniak
- Aleksandra Szurmiak-Bogucka
- Antoni Janiszewski
- Jan Matysek
- Anna i Henryk Świątkowscy
- Kapela Rodziny Pudełków z Siedleczki
- Kapela Jana Stocha z Zębu na Podhalu
- Kapela Braci Trzpilów
- Zespół „Holny” z Zakopanego
- Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Szamotuły”
- Władysław Korkuć
- Władysław Niedoba
- Wanda Stala
- Krystyna Straszyńska
- Grupa Folkloru Polskiego "Wisła" z Kurytyby (Brazylia)
- Zespół „Piastowie” ze Sztokholmu (Szwecja)