Krystyna Kwaśniewicz
Rok przyznania nagrody:
2006
Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja
Region:
Małopolskie, Kraków
Krystyna Kwaśniewicz ur. w 1935 r. w Sosnowcu, mieszkała w Krakowie, była etnografem. Jej specjalnością badawczą były polskie zwyczaje i obrzędy (przede wszystkim w Karpatach i na Ziemi Krakowskiej) oraz badania teoretyczno-metodologiczne.
Krystyna Kwaśniewicz ukończyła w 1956 r. studia archeologiczne i etnograficzne, związała się z Instytutem Archeologii i Etnografii PAN w Warszawie, Pracownią Karpacką w Krakowie. W połowie lat 70-tych obroniła pracę doktorską dotyczącą zagadnień ludowej obyczajowości. Wyniki swoich badań – zarówno z ramienia PAN i Katedry Etnografii Słowian Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – prezentowała na wielu konferencjach naukowych i seminariach. m.in. referowała problemy związane ze zwyczajami zapustnymi na międzynarodowej konferencji w Smolenicach na Słowacji, zagadnienia obrzędowości weselnej w Strażnicach na Morawach, także w Debreczynie (Węgry), w Budziszynie (Niemcy) oraz podczas sympozjów w Polsce.
Jest autorką ok. 50 publikacji książkowych: Zwyczaje i obrzędy rodzinne. Etnografia Polski – przemiany kultury ludowe,j t. 2, Ossolineum, Wrocław, 1979; Wesele Spiskie (opracowane do druku ze sztuki teatralnej Jana Plucinskiego), PWM, Kraków, 1987; Zwyczaje doroczne Górali Podhalańskich wczoraj i dziś, SOW, Nowy Sącz, 1996; Zwyczaje doroczne polskich górali karpackich, WOK, Bielsko-Biała, 1998 oraz artykułów w czasopismach etnograficznych i popularnych: Teoretyczne i metodologiczne aspekty badań nad zwyczajami ludowymi, „Etnografia Polski”, t. 18, z. 2, 1974, Przemiany zwyczajów ludowych – problemy i refleksje, „Lud”, 1977, artykuł dotyczący zwyczajów w Polsce opublikowany w języku niemieckim w czasopiśmie „Letopis”, nr 25 z. 1982; Traditionale family customs in Poland, „Etnologia Polona”, t. 6, 1980; Children in Polisch Folk Customs and Rites, „Etnologia Polona”, 1988; Festiwal w Zakopanem jakby wczoraj „Hale i Dziedziny”, nr 7, 1996/1997; Drogi i rozdroża folkloru – rozważania z okazji XXXV Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, „Pod Klepokiem”, Żywiec, 2004. Krystyna Kwaśniewicz jest autorką recenzji w czasopismach etnograficznych, w międzynarodowym biuletynie prac etnograficznych „Demos”. Jest autorką wstępu i redaktorem naukowym pięciotomowej publikacji materiałów rękopiśmiennych Jana Świętka Brzozowa i okolice Zakliczyna n/Dunajcem, wydanej w serii Archiwum Etnograficznego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu, w latach 1989–2001. Świadectwem aktywności naukowej Krystyny Kwaśniewicz był również udział w obozach badawczych na Kurpiach i Podlasiu oraz gromadzenie materiałów do Atlasu Etnograficznego w Polsce.
Szczególnym i ważnym rozdziałem w Jej życiorysie było podjęcie wieloletniej współpracy z ruchem folklorystycznym w Karpatach. Jej specjalistyczna wiedza była pomocna w różnej formie. Wielokrotnie pełniła rolę jurora wielu znaczących imprez folklorystycznych, konsultanta ważnych decyzji artystycznych, referenta na konferencjach czy wykładowcy na wielomiesięcznych kursach i seminariach dla nauczycieli i instruktorów ruchu folklorystycznego, podejmowanych przez regionalne ośrodki kultury (np. kurs organizowany przez Małopolskie Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu dla instruktorów zespołów regionalnych z terenu Podhala w Ludźmierzu, przez Wojewódzki Ośrodek Kultury w Bielsku Białej dla nauczycieli zajmujących się regionalizmem, czy przez Krakowski Dom Kultury cykl wykładów na temat folkloru dziecięcego).
W latach 70-tych rozpoczęła pracę jurora w ogólnopolskich imprezach folklorystycznych: „Góralski Karnawał” i „Sabałowe Bajania” w Bukowinie Tatrzańskiej. Przewodniczy komisjom na Ogólnopolskim Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu oraz wchodzi w skład jury największego przeglądu kolędniczego na żywiecczyźnie „Żywieckie Gody”.
Po przejściu na emeryturę w dalszym ciągu uczestniczyła w życiu ruchu folklorystycznego jako juror i ekspert. Działała w Komisji Etnograficznej PAN, była członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego oraz Towarzystwa Przyjaciół Orawy.
Za dotychczasową działalność uhonorowana została odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”.
Krystyna Kwaśniewicz zmarła 21 kwietnia 2025 roku.
Benedykt Kafel
Laureaci Nagrody 2006
- Eugeniusz Brożek
- Zbigniew Jędrzejewski
- Antoni Kamiński
- Leokadia Kasiura
- Stanisław Kubiak
- Tadeusz Kubiak
- Władysław Szepelak
- Tadeusz Szostak-Berda
- Kapela Dudziarska „Manugi” z Bukówca Górnego
- Kapela Góralska „Torka” z Cieszyna
- Zespół Śpiewaczy z Jakówek
- Zespół Regionalny„Pałuki” z Kcyni
- Zespół Regionalny „Romanka” z Sopotni Małej
- Jan Gąsiorek
- dr Barbara Kołodziejska
- Krystyna Kwaśniewicz
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Stanisława Moniuszki w Zbąszyniu
- Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu