Władysław Niedoba
Rok przyznania nagrody:
1985
Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja
Region:
Czechy, Nawsie
Władysław Niedoba (pseudonim „Jura spod Grónia”) urodził się w 1914 roku w Nawsiu na Zaolziu. Zamiłowanie do teatru zawdzięczał wychowaniu, środowisku rodzinnemu i już w dzieciństwie zaczął występować w teatrze amatorskim, zaś jako nastolatek wyreżyserował pierwszy spektakl w Kole Macierzy Szkolnej w Nawsiu Kierował także amatorskim zespołem w Nawsiu i w Jabłonkowie. Przed wybuchem II wojny światowej ukończył w Polsce kurs dla reżyserów i współpracował z teatrem muzycznym w Ostrawie. Odbył także roczny staż w katowickim konserwatorium muzycznym i zamierzał podjąć dalsze studia w Mediolanie, ale wybuch wojny uniemożliwił realizację planów.
Po zakończeniu działań wojennych zawodowo związał się z Ostrawą, ale wkrótce poświęcił się działalności społecznej i kulturalnej na Zaolziu. Od 1948 roku współpracował z Zarządem Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. Trzy lata później – głównie dzięki zaangażowaniu Władysława Niedoby – w Czeskim Cieszynie utworzona została Scena Polska Teatru Cieszyńskiego. Laureat objął funkcję jej kierownika artystycznego (pełnił ją do 1961 roku), a także scenarzysty i reżysera. Występował również jako aktor i do 1975 roku stworzył ponad 80 kreacji (m.in. w sztukach Lucjana Rydla i Lope de Vegi).
Władysław Niedoba znany był także jako felietonista pisma „Głos Ludu”, założyciel, kierownik artystyczny i twórca tekstów męskiego chóru „Gorol” (od 1948 roku) oraz autor słuchowisk radiowych. Przez 50 lat zajmował się również niestrudzenie organizowaniem i animowaniem „Gorolskiego Święta”, które odbywa się w Jabłonkowie.
W uznaniu zasług w 1994 roku odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Władysław Niedoba zmarł w 1999 roku.
Opracowała Justyna Dąbrowska
Źródło: Leksykon Polaków w RC i RS, tom II, red. Z. Jasiński, B. Cimała, Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2013 oraz portal internetowy www.zwrot.cz.
Laureaci Nagrody 1985
- Marianna Bałdyga
- Rozalia Barańska-Dzięciołowska
- Waleria Czubak
- Franciszka Dąbrowska
- Piotr Dziadosz
- Władysław Gawlak
- Stanisław Graca-Gobera
- Józef Janos
- Franciszek Kurzeja
- Ludwik Łojas
- Aurelia Majewska
- Zofia Świderska
- Kazimierz Woźniak
- Aleksandra Szurmiak-Bogucka
- Antoni Janiszewski
- Jan Matysek
- Anna i Henryk Świątkowscy
- Kapela Rodziny Pudełków z Siedleczki
- Kapela Jana Stocha z Zębu na Podhalu
- Kapela Braci Trzpilów
- Zespół „Holny” z Zakopanego
- Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Szamotuły”
- Władysław Korkuć
- Władysław Niedoba
- Wanda Stala
- Krystyna Straszyńska
- Grupa Folkloru Polskiego "Wisła" z Kurytyby (Brazylia)
- Zespół „Piastowie” ze Sztokholmu (Szwecja)