Powiększ
Powiększ zdjęcie

Jan Matysek

Rok przyznania nagrody:
1985

Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja

Region:
Opolskie, Opole

Urodził się w 1927 r. w Opolu, tutaj ukończył szkołę podstawową oraz trzyletnią szkołę administracyjną. W 1941 roku rozpoczął pracę jako praktykant biurowy. Przed ukończeniem 17 lat został wzięty do Wehrmachtu, służył na terenie Niemiec, gdzie dostał się do niewoli. Do kraju powrócił w 1947 r. W latach 1948-1954 pracował w bankowości w Opolu i równocześnie uczył się w Technikum Handlowym. Maturę zdał w 1954 roku, pracował także jako księgowy w przedsiębiorstwie budowlanym. Od 1958 r. do przejścia na emeryturę w końcu 1992 r., pełnił funkcję prezesa Opolskiej Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego w Opolu. Spółdzielnia ta przez dłuższy czas nie nawiązywała do tradycyjnych form opolskiej sztuki ludowej, chociaż próbowano szukać dawnych wzorów nadających się do współczesnego użytku.

Jan Matysek od początku swej pracy w „Cepelii” sprawę regionu uznał za priorytetową. Stał się propagatorem folkloru i sztuki Śląska Opolskiego, nawiązał współpracę z lokalnymi muzeami i władzami kultury, zaś kierowana przez niego Spółdzielnia stała się sponsorem działań promocyjnych.

Konsekwentna penetracja żywych plastycznych tradycji ludowych doprowadziła do stworzenia porcelany malowanej przez kroszonkarki motywami kwietnymi stosowanymi tylko na pisankach opolskich. Filiżanki i serwisy opolskie stały się też rewelacją artystyczną. Z inicjatywy prezesa powstał też dział tkactwa.

Spółdzielnia aktywnie wspierała twórców ludowych, organizowała kiermasze towarzyszące Festiwalowi Polskiej Piosenki w Opolu. Jan Matysek w latach 1979-1983 był przewodniczącym Rady Artystycznej Krajowego Związku Spółdzielni „Cepelia” w Warszawie, był też przez wiele lat członkiem Rady Naukowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Jest przykładem działacza gospodarczego, który wprowadzał do praktyki przedsiębiorstwa idee ochrony dziedzictwa kulturalnego swojej ziemi rodzinnej i spożytkowania form tradycyjnych oraz talentów ludowych w kulturze współczesnej.

Jan Matysek zmarł w 2017 roku.

(Biogram opracowany na podstawie materiałów nadesłanych przez Radę Opolskiej Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego).

 

Aleksander Błachowski