Zespół powstał w 1981 r. przy Gminnym Ośrodku Kultury w Szypliszkach staraniem Waldemary Malinowskiej, ówczesnej dyrektorki GOK, później redaktorki litewskiego kwartalnika kulturalno-społecznego wydawanego w Polsce pt. ,,Auszra”.

Pierwszymi członkami Zespołu byli Tadeusz i Józef Murawscy oraz Waldemara Malinowska, Leokadia Bujnowska, Aniela Murawska, Irena Koncewicz, Janina Borkowska. W następnych latach przybyło jeszcze kilkanaście osób. Pozyskano do Zespołu kilku instrumentalistów: organistę Zdzisława Wasilewskiego grającego na akordeonie, którego później zastąpił Jan Tomaszewski (przez wiele następnych lat faktyczny kierownik zespołu), dwóch skrzypków: Franciszka Racisa i Jana Rusinowskiego oraz Andrzeja Jaśkiewicza grającego na bębenku.

Zespół przyjął nazwę „Pogranicze”, ponieważ działał we wsiach pogranicznych polsko-litewskich. Reprezentuje folklor muzyczny północnej, historycznej Suwalszczyzny, który od strony repertuarowej oraz praktyki wykonawczej tkwi w obszarze pogranicza kulturowego polsko-litewskiego, charakteryzującego się melodiami i wielogłosem z folklorem muzycznym południowo-zachodniej Litwy. Językowo należy do gwar polskich nie mazurzących, z lekkim, miękkim nadniemeńskim akcentem.

W repertuarze Zespołu znalazły się różnorodne pieśni: patriotyczno-historyczne, religijne, obrzędowe, miłosne, pasterskie i in. Szczególnie wyróżniającym się na tym terenie były pieśni żałobne - pogrzebowe zachowujące najbardziej archaiczne składniki tekstowo-melodyczne, piękne pieśni adwentowe, wielkopostne, pastorałki bożonarodzeniowe, pieśni wielkanocne śpiewane podczas obchodzenia wsi po ,,Alleluji”. Odrębną, dużą grupę pieśni stanowiły pieśni weselne, urodzinowe, dożynkowe. Pierwszy występ Zespół „Pogranicze” dał w lipcu 1981 r. na scenie GOK w Szypliszkach. W sierpniu tego roku Zespół wyjechał na IV Suwalski Jarmark Folklorystyczny do Węgorzewa. Nie zdobył wprawdzie nagrody, ale podobał się publiczności i organizatorom, którzy chętnie zapraszali Zespół na kolejne imprezy folklorystyczne. Było ich coraz więcej; więcej występów było we własnym środowisku z okazji dożynek gminnych, świąt ludowych, rocznic i uroczystości państwowych oraz świąt kościelnych. W 1984 r. Zespół „Pogranicze” zdobył II miejsce na Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Amatorskich w Suwałkach. W 1986 r. zdobył I miejsce na Suwalskim Jarmarku Folklorystycznym w Węgorzewie, co zaklasyfikowało Zespół na Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Już w rok później na tymże Festiwalu Kazimierzowskim Zespół zdobył I miejsce i nagrodę dziennikarzy - redakcji ,,Burczybasa”. We wrześniu 1987 r. potwierdził swoje umiejętności wokalne i na II Krajowym Przeglądzie Zespołów Ludowych Kół Gospodyń Wiejskich w Kielcach, zdobył I miejsce. Największym osiągnięciem Zespołu „Pogranicze” było przyznanie mu nagrody im. O. Kolberga w 1989 r., co zbiegło się z najbardziej ożywioną jego działalnością artystyczną w woj. suwalskim.

W 2006 r. zespół zdobył I nagrodę na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Jest także laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie. W 2006 r. kierownik zespołu Józef Murawski otrzymał NagrodęMinistra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Za zasługi dla kultury polskiej".

Marian Pokropek

http://www.youtube.com/watch?v=B3jCCwqrqMA

http://www.pogranicze.szypliszki.eu/multimedia/piesni_pogrzebowe/Czego%20chcesz%20po%20nas%20Panie.mp3