Bazyli Albiczuk
Rok przyznania nagrody:
1989
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka. Malarz
Region:
Lubelskie, powiat bialski, Dąbrowica Mała
Bazyli Albiczuk ur. 31 VII 1909 r. we wsi Dąbrowica Mała, woj. lubelskie i tam mieszkał. Poza wieś wyjeżdżał na dłużej tylko kilka razy: w czasie I wojny światowej z rodziną wywieziony był do Rosji i ponownie w czasie II wojny światowej do ZSRR. Służbę wojskową odbył w Legionowie koło Warszawy, walczył na froncie wschodnim, potem wcielony został do armii radzieckiej. Wykształcenie podstawowe. Pochodził z rodziny chłopskiej, ale mimo odziedziczenia gospodarstwa rolnego właściwie nigdy rolnikiem nie był. Ziemię wydzierżawił pozostawiając sobie dom i niewielki ogród, który wkrótce zamienił w piękny ogród botaniczno-kwiatowy, będący przez wiele lat tematem jego obrazów. Wszechstronnie uzdolniony: malarz, rysownik, rzeźbiarz, muzyk, wyrażający także w sposób subtelny i piękny swoje przeżycia w formie pisemnej, obdarzony wrażliwą naturą, rozmiłowany w pięknie otaczającej go przyrody, którą umiał bacznie obserwować, wspaniały kolorysta, romantyk.
Okres właściwej twórczości artystycznej poprzedziły lata malarstwa rzemieślniczo-zarobkowego. Malował makaty, portrety, obrazy o treści religijnej, odnawiał mieszkania, grał na weselach. Te zdolności towarzyszyły mu od dzieciństwa i dzięki nim, jak sam wspomina, mógł przetrzymać najgorsze lata wojen, tułaczki i biedy. W 1965 r. namalował pierwszy obraz na płótnie zatytułowany „Ogród” będący artystycznym odwzorowaniem własnego ogrodu kwiatowego. W roku następnym obraz ten pokazany na wystawie w Wojewódzkim Domu Kultury w Lublinie od razu zwrócił uwagę krytyków sztuki i naukowców. Od tego czasu zachęcany i ponaglany tworzył cykl „Ogrody” W różnych porach roku, w różnych porach dnia, pogody, nastroju. Obrazy te pokazywane na kolejnych wystawach i konkursach
sztuki ludowej i nieprofesjonalnej w kraju i za granicą zyskały coraz większe uznanie i zainteresowanie. Napływały zamówienia z muzeów i galerii, Dąbrowicę zaczęli odwiedzać kolekcjonerzy. Z B. Albiczukiem nawiązała kontakt Desa, za której pośrednictwem kilka obrazów zostało sprzedanych do kolekcji zagranicznych. Zaczęły ukazywać się artykuły i noty biograficzne w krajowych i zagranicznych katalogach i leksykonach. „Ogrody” Albiczuka stały się znane, cenione, sławne i podziwiane. Sam twórca pozostawał skromnym, pracowitym człowiekiem, ciągle poszukującym nowych tematów malarskich w otaczającym go wiejskim krajobrazie. Był wielokrotnie nagradzany, ale nagrody te, medale, odznaczenia przesłano B. Albiczukowi do Dąbrowicy bowiem on sam rzadko uczestniczył w uroczystościach ich wręczenia. Zawsze przedkładał ciszę wiejską ponad hałas miasta, szum telewizji i dziennikarzy.
Lista wystaw krajowych i zagranicznych na których prezentowane były obrazy B. Albiczuka, sięga kilkudziesięciu, m.in. Biała Podlaska, Łuków, Lublin, Warszawa, Szczecin, Kraków, Wrocław, a z zagranicznych: Bratysława, Neuchatel, Stuttgard, Zagrzeb, Budapeszt. Muzeum W Białej Podlaskiej zorganizowało dwie indywidualne wystawy twórczości Albiczuka, w 1979 r. z okazji 70. rocznicy urodzin i w 1994 r. z okazji 85. rocznicy urodzin, obie udokumentowane katalogami. W ostatnim katalogu „Malarstwo Bazylego Albiczuka” Celestyn Wrębiak oprócz biogramu zestawił dorobek malarza zamykający się około 110 obrazami.
Bazyli Albiczuk zmarł w 1995 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1989
- Bazyli Albiczuk
- Julian Brzozowski
- Janina Buraczyk
- Stanisława Dąbrowska
- Zuzanna Gwarek
- Stanisław Korpa
- Władysław Baranowski
- Jan Hołubowski
- Maria Orlik i Władysław Orlik
- Jan Kacwin
- Zespół Pieśni i Tańca „Poiana” z Piławy Dolnej
- Zespól Śpiewaczy „Pogranicze” z Szypliszk
- Jerzy Lipka
- Janina Marcinkowa
- Piotr Świerc
- Zespół Pieśni i Tańca „Nasz Balet” z Argentyny
- Zespół Pieśni i Tańca „Krakowiacy” z Reims (Francja)
- Zespół Pieśni i Tańca Towarzystwa „Kultura i Tradycja” z Curcelles les Lens (Francja)
- Zespól Tańca „Echo z Polski” z Toledo (USA)
- Danuta Collin
- Helena Śliwka
- Jadwiga Hirt