Julian Brzozowski

Rok przyznania nagrody:
1989

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Plastyka. Rzeźbiarz

Region:
Łódzkie, powiat łowicki, Sromów

Julian Brzozowski urodził się w 1925 r. we wsi Zabostów Duży, mieszkał w Sromowie k/Łowicza, woj. łódzkim. Rolnik, ogrodnik, działacz społeczny, pełniący przez wiele lat funkcję sołtysa. Od młodości przejawiał zainteresowanie i zamiłowanie do sztuki regionalnej. Wyniósł je z domu rodzinnego. Jego matka była cenioną tkaczką, wycinankarką, twórczynią pająków ze słomy i włóczki, jego wuj Stanisław Wojciechowski był stolarzem, snycerzem i rzeźbiarzem. Prace obojga przechowywane z pietyzmem J. Brzozowski umieścił później we własnym muzeum.

Rzeźbić zaczął w latach 50-tych w ukryciu, nocami z obawy przed złośliwymi opiniami teścia i sąsiadów - ,,gospodarz, a bawi się struganiem figurek”. Ale ta „zabawa w rzeźbienie” przerodziła się w nieujarzmioną pasję. Dom zaczął zapełniać się dziesiątkami, a potem setkami rzeźb. J. Brzozowski tworzył z nich wielofiguralne sceny. Rzeźby były niezwykłe, wprawiane w ruch za pomocą prostych mechanizmów i pasów transmisyjnych. Za własne pieniądze i własnymi siłami buduje jeden, później drugi i trzeci pawilon wystawowy i tam tworzy kilka kompozycji: Szopkę Tysiąclecia, Procesję Bożego Ciała w Łowickim, Wesele łowickie, Karuzele, Wyścig kolarski i in. Umieszcza różnorodne postacie z historii Polski, Łowiczaków i Łowiczanki w różnych obrzędach i scenach z życia wsi. Figurki różnych rozmiarów od 30-50 cm do 1,5 m, wszystkie naturalistycznie kolorowe, ruchome. Sceny obrzędowe przedstawiane są na tle krajobrazów namalowanych na ścianach przez córkę rzeźbiarza - Marysię. Kolekcję własnych rzeźb wzbogaca o inne przedmioty tradycyjnej kultury i sztuki łowickiej. W drugim pawilonie stworzył niezwykle wartościową i interesującą kolekcję tradycyjnych środków ludowego transportu: wozów, bryczek, sań itp. Otwarcie „Muzeum Rodziny Brzozowskich” nastąpiło 30 lipca 1972 r. Do dziś stanowi ono wielką atrakcję turystyczną. Ziściły się marzenia twórcy, który kilkanaście lat temu mówił: „Chciałbym pozostawić pamiątkę po sobie, chciałbym by te rzeźby pozostały w Polsce, żeby ludzie ze świata mieli co oglądać u nas”. J. Brzozowski całkowicie pochłonięty rzeźbieniem, budową pawilonów i montażem figurek właściwie nie uczestniczył w konkursach i wystawach sztuki ludowej. Poza nielicznymi wyjątkami swoich rzeźb nikomu nie oddawał. Tymi wyjątkami to rzeźby jakie wykonał do kapliczek i kościołów. Muzeum w Łowiczu posiada jedynie jego wcześniejsze prace: kogutka dyngusowego i kilka figurek z wesela łowickiego i procesji Bożego Ciała.

Julian Brzozowski zmarł 8 marca 2002 roku.

 

Marian Pokropek