Kapela Ludowa „Marciny” z Marcinowa
Rok przyznania nagrody:
2002
Kategoria:
Kategoria III. Kapele ludowe
Dziedzina:
Muzyka
Region:
Dolnośląskie, powiat kłodzki, Marcinowo
Powstała w 1978 r. we wsi Marcinowo niedaleko Trzebnicy w województwie dolnośląskim. Założycielem i kierownikiem kapeli był Marian Kowalski. W 1983 r. do zespołu męskiego dołączyły żony członków kapeli, tworząc kwartet śpiewaczy. W skład kapeli wchodziły następujące rodziny: Aleksandra i Marian Kowalscy, Jadwiga i Adam Kocyrbowie, Ignacy Kocerba, Danuta i Franciszek Śmiałkowie, Krystyna i Ryszard Pęczkowscy, Teresa i Edward Białczykowie.
W większości członkowie zespołu osiedlili się po 1945 r. we wsi Marcinowo. Pochodzili z różnych regionów Polski i byli nosicielami odmiennych tradycji regionalnych. Na Dolnym Śląsku, zetknęli się z kulturą autochtonicznych grup etnicznych i Niemców oraz repatriantów, reemigrantów i osadników z Polski wschodniej. Wszyscy przywieźli ze sobą olbrzymi bagaż kulturowy, decydujący o własnej odrębności: mowę, pieśni, obrzędy i zwyczaje, wiedzę, odmienne normy życia społecznego i systemy wartości.
W pieśniach, przyśpiewkach i tańcach, w składzie i brzmieniu instrumentów (skrzypce, basy, bęben, diabeł-muzykant, akordeon) oraz w kostiumach – zróżnicowanych strojach regionalnych, znajdujemy motywy ludowej kultury i folkloru różnych grup etnograficznych: lubelskiego, kieleckiego, kurpiowskiego, łowickiego, także z Kresów Wschodnich (Polesia, Wołynia i Podola).
Folklor z odmiennych regionów Polski przyswajają i przetwarzają na własne kompozycje melodyczne i tekstowe. Marian Kowalski sam opracowywał repertuar kapeli, był autorem większości wykonywanych przez zespół utworów. W 1989 r. został opublikowany wybór tekstów pieśni i przyśpiewek z repertuaru kapeli „Marciny” autorstwa M. Kowalskiego, pt. „Serce jak studnia”.
Kapela ludowa „Marciny” wiele koncertuje w kraju i zagranicą. Jest szczególnie ceniona za wysoki poziom wykonawczy i artystyczny. Jej występy mają często charakter inscenizacji piosenek, zwyczajów i scen z życia wsi.
Twórca Kapeli „Marciny” – Marian Kowalski jest aktywnym działaczem społecznym, regionalistą, szczególnie zaangażowanym w pracę na rzecz ochrony lokalnej kultury materialnej i duchowej. Jest założycielem prywatnego Muzeum Regionalnego, w którym eksponuje własną kolekcję etnograficzną, liczącą około 2000 eksponatów.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2002
- Honorata Bloch
- Adam Głuszek
- Aniela Gmoch
- Władysław Gruszczyński
- Anna Ficoń
- Józef Janczak
- Alicja Kochanowska
- Jan Kowalski
- Stefan Sidoruk
- Roman Śledź
- Piotr Woliński
- Kapela Jana Gacy z Przystałowic Małych
- Kapela Władysława Zarzyckiego z Maciejowic
- Kapela Ludowa „Marciny” z Marcinowa
- Zespół obrzędowy ze Strykowic Górnych
- Zespół Śpiewaczy KGW z Łukowej I
- Zespół Pieśni i Tańca Uniwersytetu Warszawskiego „Warszawianka”
- dr Jan Łuczkowski
- prof. Teresa Smolińska
- „Dom Tańca”. Stowarzyszenie na rzecz kultury tradycyjnej w Warszawie
- Tadeusz Bukowski-Groska
- Stanisław Kulawiak
- Jan Słodyczka-Maśniak