„Dom Tańca”. Stowarzyszenie na rzecz kultury tradycyjnej w Warszawie
Rok przyznania nagrody:
2002
Kategoria:
Kategoria VI. Wyróżnienia honorowe dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja. Muzyka. Taniec. Śpiew
Region:
Mazowieckie, Warszawa
Ruch domów tańca narodził się w latach 60-tych XX wieku na Węgrzech. Inspirował się kulturą muzyczną i taneczną Siedmiogrodu i stał w opozycji do oficjalnej kultury państwa, obojętnej wobec tradycji lokalnych.
Warszawski „Dom Tańca” powstał – jako pierwszy w Polsce – w 1994 roku. Odwołuje się on do wzorca węgierskiego i jest alternatywą wobec lansowanego w mediach modelu kultury masowej.
Celem działania stowarzyszenia, funkcjonującego jako organizacja pozarządowa, jest poznanie i kultywowanie tradycyjnego polskiego folkloru tanecznego i muzycznego, upowszechnianie wiedzy o nim, nabywanie praktycznych umiejętności wykonawczych oraz budowanie środowiska pielęgnującego tradycję polskiego folkloru.
„Dom Tańca” jest jednak przede wszystkim miejscem skupiającym młodych ludzi zainteresowanych nauką i praktykowaniem tradycyjnej polskiej muzyki i tańca w możliwie autentycznej postaci. Podstawę jego działalności stanowią cykliczne spotkania członków stowarzyszenia z zaproszonymi wiejskimi muzykami i tancerzami, połączone z nauką tradycyjnych tańców (oberka, polki, kujawiaka) i pieśni ludowych. Spotkania-zabawy z ludową muzyką, śpiewem i tańcem w wykonaniu zapraszanych kapel i tancerzy wiejskich, solistów i grup śpiewaczych oraz stałej kapeli „Domu Tańca” są okazją do poznania i nauki tradycyjnego tańca i śpiewu. Jest to możliwe dzięki bezpośredniemu przekazowi umiejętności autentycznych wiejskich muzykantów i tancerzy, osób już tańczących, rzadziej dzięki warsztatowemu instruktażowi.
Stowarzyszenie „Dom Tańca” realizuje prace i projekty dokumentacyjne (m.in. „Archiwum Domu Tańca” – rejestracja i przegrywanie na płyty kompaktowe zabaw i organizowanych koncertów, dokumentowanie praktyki muzycznej wiejskich muzykantów w ich rodzimym środowisku), popularyzatorskie (publikacja materiałów przedstawiających folklor muzyczny i taneczny na ziemiach polskich, jego historię i rozwój; wydawanie czasopism pt. „Biuletyn Domu Tańca – Korzenie”, „Wędrowiec” oraz nagrań muzycznych na płytach CD „Muzyka z Domu Tańca”, „Jest drabina do nieba – Pieśni nabożne na Wielki Post”, „Jest drabina do nieba II - Śpiewy żałobne i za dusze zmarłych”, „Marian Bujak z Szydłowca. Portret muzykanta”, a także realizacja filmów dokumentalnych) i edukacyjne (m.in. projekt pod nazwą „Janko Muzykant. Edukacja przez tradycję”, lekcje i zabawy powiązane z cyklem kalendarzowym prowadzone w szkole Waldorfskiej im. Rudolfa Steinera przez członków stowarzyszenia, program całorocznej współpracy „Domu Tańca” z Towarzystwem Zapobiegania Patologiom Społecznym „Kuźnia” (odział przy ulicy Ząbkowskiej) - „Dom Tańca” organizował zabawy i przygotowywał wraz z dziećmi kolędy na wigilię w „Kuźni”, członkowie stowarzyszenia prowadzili zajęcia muzyczne, taneczne, plastyczne i teatralne).
Stowarzyszenie współpracuje z instytucjami i organizacjami o podobnych założeniach programowych w kraju i za granicą, także z Instytutem Sztuki PAN, Radiowym Centrum Kultury Ludowej, z naukowcami i badaczami ludowej tradycji muzycznej, Piotrem Dahligiem i Andrzejem Bieńkowskim.
Kilkuletni okres działalności „Domu Tańca” – praca jego założycieli, członków i sympatyków, ludzi oddanych, konsekwentnie i z pasją realizujących program Stowarzyszenia - sprawił, że wiejska tradycja muzyczna zyskała nowych kontynuatorów. Są oni skupieni na rzetelnym dokumentowaniu praktyki wykonawczej najstarszych, autentycznych mistrzów, na jej rekonstrukcji, wiernym naśladownictwie oraz właściwym propagowaniu.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2002
- Honorata Bloch
- Adam Głuszek
- Aniela Gmoch
- Władysław Gruszczyński
- Anna Ficoń
- Józef Janczak
- Alicja Kochanowska
- Jan Kowalski
- Stefan Sidoruk
- Roman Śledź
- Piotr Woliński
- Kapela Jana Gacy z Przystałowic Małych
- Kapela Władysława Zarzyckiego z Maciejowic
- Kapela Ludowa „Marciny” z Marcinowa
- Zespół obrzędowy ze Strykowic Górnych
- Zespół Śpiewaczy KGW z Łukowej I
- Zespół Pieśni i Tańca Uniwersytetu Warszawskiego „Warszawianka”
- dr Jan Łuczkowski
- prof. Teresa Smolińska
- „Dom Tańca”. Stowarzyszenie na rzecz kultury tradycyjnej w Warszawie
- Tadeusz Bukowski-Groska
- Stanisław Kulawiak
- Jan Słodyczka-Maśniak