Jan Czarnecki urodził  się 24 czerwca 1930 r. w Chwałowicach (gmina Iłża, pow. Radom, woj. mazowieckie) w rodzinie chłopskiej. Ukończył Gimnazjum Rolnicze w Chwałowicach i Liceum w Wośnikach, następnie pracował jako nauczyciel w chwałowickim Liceum Rolniczym. Po dwóch latach rozpoczął studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, kończąc je z tytułami inżyniera zootechniki i magistra pedagogiki. Początkowo pracował w PGR Wojciechowice i Sędziszów, a po czterech latach powrócił do rodzinnych  Chwałowic i podjął pracę zawodową jako nauczyciel przedmiotów zawodowych oraz prawa w Technikum Rachunkowości Rolnej, później przekształconym w Zespół Szkół Rolniczych. Pracę w szkole kontynuował do 1985 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. Oprócz nauczania zajmował się również radiestezją. W tym okresie działał w ruchu ludowym i w Ochotniczej Straży Pożarnej. Do dziś kultywuje etos inteligenta o ludowym rodowodzie, łącząc różne sfery działalności – rolniczą, społeczną i artystyczną, za co otrzymywał liczne nagrody i odznaczenia rangi państwowej oraz regionalnej.

Pierwsze wiersze Jana Czarneckiego powstają w gimnazjum, a w okresie licealnym było ich już ponad 200. Jego poezja powoli ewoluowała i dopiero w 1982 roku autor zdecydował się na jej upublicznienie, wysyłając swe utwory do lokalnej prasy. Dwa z nich – Gdzieś, kiedyś… oraz Stwórca – ukazały  się drukiem 9 marca 1983 r. w „Słowie Ludu. Magazynie Środowym” wydawanym w Kielcach i Radomiu. Potem nastąpiły kolejne publikacje w czasopismach, takich jak „Słowo Ludu”, „Zielony Sztandar”, „Przemiany”, w piśmie Diecezji Radomskiej „Ave”, „Wiadomościach Iłżeckich”, kwartalniku „Twórczość Ludowa”; łącznie ponad 120 wierszy. Wiele utworów Jana Czarneckiego ukazało się także w wydawnictwach zwartych, m.in. w antologiach: Wąglany po żniwach poezji (Wąglany 1990), Talenty Jóźwika z Wąglan (Wąglany 1992), Odnajdę wieczność w kroplach rosy (Lublin 2007), I brył swych grzmotem zapłacze ziemia... (Lublin 2008), Na skibie czarnej serce swoje złożę (Lublin 2009) oraz Jan Pocek – poeta, „co śpiewał i orał” (Lublin 2011). Poeta brał udział w licznych konkursach literackich regionalnych i ogólnopolskich, zdobywając nagrody i wyróżnienia – w sumie ponad 30, w tym w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Jana Pocka oraz w ogólnopolskim Konkursie Leśmianowskim. Od 2009 r. jest członkiem Sekcji Literatury Ludowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Jan Czarnecki ma na swoim koncie ponad 20 tomików poetyckich, których w większości wydawcą jest Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Iłży. Wśród nich znajdują się:  Znaki przemijania (1989), Okruchy codzienności (1993), Wróciłem i inne wiersze (1998), Spadający liść jesieni (2003), Po tamtej stronie czasu (2003), Wybór wierszy (2005), Niezatarty ślad (2008), Życie moje (2008), Minione dni (2009), W moich snach (2009), Wiersze (2011), Powrót do przeszłości (2013), Moja topola (2016). Jan Czarnecki jest aktywnym i pomysłowym twórcą, doskonale operującym frazą poetycką wyczuloną na charakterystyczne dla twórczości ludowej rytmy. Mimo upływu lat wciąż publikuje i bierze udział w konkursach poetyckich, chętnie spotyka się ze swoimi czytelnikami na spotkaniach autorskich, udziela wywiadów prasowych oraz radiowych. Na temat jego twórczości powstało kilka interesujących prac opublikowanych na łamach „Twórczości Ludowej” (2009, 2014, 2018), w tym Katarzyny Smyk i Donata Niewiadomskiego, oraz w prasie lokalnej i regionalnej. Niektóre ze studiów o poezji Jana Czarneckiego zamieszczono jako wstępy do książkowych wydań jego poezji (wprowadzenia Rocha Sulimy do zbiorów Wiersze z 2011 r. oraz Moja topola z2016 r.).

Twórczość pisarza z Chwałowic pozostaje w ścisłym związku z tym, co autorowi szczególnie bliskie – z życiem na wsi, pracą na roli, a także wyjątkową symbiozą człowieka, natury i religii. Przebija z jego tekstów radość z obcowania z pięknem ziemi, a także głębokie poczucie trwałości boskiego porządku, choć jednocześnie stałym elementem jego wierszy jest smutek czy nostalgia, wywołane świadomością przemijania, rozpadu dawnego wiejskiego świata i samotności, dotkliwej zwłaszcza po śmierci żony. W wierszach Czarneckiego nie ma postawy buntu, lecz pogodzenie się z ludzkim losem, któremu sens nadaje praca i przekaz wartości, w tym religijnych, kolejnym pokoleniom. Wymowna w tym kontekście staje się poetycka figura człowieka jak siewcy rzucającego „zdrowe ziarno na nowy chleb” (Moja topola, s. 139) i figura Chrystusa Frasobliwego, którego spotkać można w kapliczkach na wiejskich polach (Moja topola, s. 117).

Za wyróżnik twórczości Jana Czarneckiego można uznać godzenie elementów kultury ludowej z tradycją literacką. W jego wierszach z jednej strony znajdują się odwołania do folkloru powstającego w okresie przemian, pochwała piękna wiejskiego krajobrazu i nostalgia za zanikającym ładem, a z drugiej – nawiązania tematyczne i stylistyczne do poezji Bolesława Leśmiana, niekwestionowanego mistrza ludowego artysty. Na styku tych dwóch obszarów tematycznych – wbrew pozorom bardzo sobie bliskich, gdyż w takim samym stopniu sensualnych – rodzi się prosta, ale głęboka, dojrzała, uniwersalna poezja, poruszająca pierwszorzędne problemy egzystencjalne człowieka – obserwatora nie tylko wiejskiej codzienności.

Violetta Wróblewska