Andrzej Wojtczak to artysta wyróżniający się z szerokiego grona polskich twórców ludowych, niezależny i niepokorny. Jest jednym ze współtwórców tzw. „kutnowskiego ośrodka rzeźbiarskiego”. Od ponad czterdziestu lat konsekwentnie wytycza drogę wysokiej jakości rzeźby ludowej w Polsce.

Jako dorastający chłopiec ulepił głowę z gliny – ten fakt można uznać za pierwsze zmaganie się z kształtowaniem materii. Już w szkole podstawowej ujawniły się jego zdolności plastyczne i wrażliwość na sztukę. W 1975 roku Andrzej Wojtczak po raz pierwszy publicznie zaprezentował swoje prace na wystawie pokonkursowej w Muzeum w Łęczycy. Wykonywane przez niego przedstawienia Chrystusa Frasobliwego, Madonn, piety, a także świętych, których twarze wyrażają smutek, ból, dostojeństwo, powagę czy radość – bardzo szybko zostały zauważone przez odbiorców. Nie każdy bowiem potrafi tak sugestywnie „ożywić” drewniane rzeźby.

Kolejnym atutem twórczości Andrzeja Wojtczaka jest nieprzeciętna umiejętność kształtowania bryły. Można powiedzieć, że jest mistrzem w tworzeniu kompozycji. Jego wielopostaciowe realizacje, jak: Boże Narodzenie, Zaśnięcie, Koronacja Matki Boskiej, Ucieczka do Egiptu i wiele innych, są niemal doskonałe. W ujęciach tematów sakralnych podejmowanych przez artystę zastanawia oryginalna interpretacja przekazywanych treści, która sugeruje znaczącą rolę jego własnych przemyśleń. Przykładami osobistej refleksji nad podjętym tematem są bez wątpienia przedstawienia Ostatniej Wieczerzy, Świętej Rodziny, Matki Boskiej Gromnicznej, Siewnej i Żniwnej oraz licznych świętych i patronów. Powyższych walorów dzieł artysty dopełnia łagodny koloryt jego prac i stosowane techniki snycerskie.

Andrzej Wojtczak jest prekursorem stosowania pewnych rozwiązań tematycznych w sztuce ludowej m.in. tryptyków – tak bardzo charakterystycznych właśnie dla jego twórczości. Jest perfekcjonistą w przekazywaniu treści i nastroju wykonywanych rzeźb. Potrafi wielokrotnie modyfikować wybrany temat, starając się doprowadzić go do formy najbardziej adekwatnej do jego artystycznych wizji.

Niezależnie od podejmowanych tematów, zaczerpniętych z tradycyjnej kultury czy narzuconych przez odbiorców, zawsze zaskakuje oryginalnością. Widać to wyraźnie w rzadko realizowanej tematyce historycznej i barwnych scenach z życia wsi. Walory rzeźb Andrzeja Wojtczaka odnajdujemy również w jego obrazach – malarstwo także stało się dla niego ważną dziedziną. Początkowo na desce, później na płótnie utrwala swoje wyobrażenie świata niezwykłego – bajkowego, magicznego, niekiedy wręcz mitycznego, a zarazem jakże bliskiego i rozpoznawalnego.

Już pod koniec lat siedemdziesiątych Andrzej Wojtczak rozpoczyna współpracę z CEPELIĄ, w latach osiemdziesiątych pracami artysty zaczynają się interesować muzea, a także kolekcjonerzy z zagranicy. Rzeźby wędrują do najważniejszych polskich muzeów oraz do prywatnych kolekcji w Niemczech, Francji, Szwajcarii i USA.

Poprzez rzeźbę oraz malarstwo wyraża bogaty świat swojej wyobraźni – stara się przedstawiać, dzięki dłutom i pędzlom, całą swoją życiową filozofię. „Wystarczy być dobrym i mocno wierzyć” – to bodaj jego najważniejsze credo życiowe, któremu jest wierny już od tylu lat. „Zawsze poszukujący, próbujący odnajdywać nowe rozwiązania” – tak jest kojarzony przez przyjaciół, innych rzeźbiarzy. Jego wypracowane przez lata ujęcia ikonograficzne do dzisiaj zaskakują i stanowią inspirację dla innych twórców.

Fascynacja Andrzeja Wojtczaka sztuką zaowocowała zamiłowaniem do rzeźby także jego córki, Magdaleny – utalentowanej twórczyni ludowej.

oprac. Dział Dziedzictwa Kulturowego i Folkloru Regionów Łódzkiego Domu Kultury