Klara Prillowa
Rok przyznania nagrody:
1978
Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja. Plastyka. Rękodzieło. Ceramik
Region:
Kujawsko-pomorskie, powiat nakielski, Pałuki, Kcynia
Urodziła się 11 II 1907 r. w Wielkopolsce w rodzinie chłopskiej. Po zamążpójściu w 1931 r. zamieszkała w Kcyni. Rozwinęła tu wszechstronną działalność twórczą, organizacyjną i społeczno-dydaktyczną. Rozmiłowana w regionalnej kulturze Pałuk przez wiele lat gromadziła zabytki tradycyjnej kultury ludowej: stroje, meble, sprzęty, narzędzia, zachęcając też, tam gdzie się tylko dało, do kultywowania regionalnej sztuki ludowej. Interesowała się miejscowym folklorem zbierając pieśni i legendy, zapisując melodie i ucząc się starych tańców.
W 1955 r. założyła Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Pałuki” skupiający zarówno ludzi starszych jak również młodzież i dzieci tworząc zespół trzypokoleniowy. Wspólnymi siłami skompletowano kilkanaście par regionalnych strojów, odtworzono tradycyjne hafty i koronki, pozyskano stare instrumenty. Wkrótce zespół należał do jednych z bardziej znanych zespołów folklorystycznych Północnej Polski chętnie zapraszany na różne festiwale i imprezy folklorystyczne, regionalne i ogólnopolskie. W 1972 r. wyjechał do Jugosławii do Zagrzebia na Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny. W 1956 r. z inicjatywy K. Prillowej powstała Świetlica Regionalna mająca na celu gromadzenie zabytków tradycyjnej kultury ludowej a przede wszystkim propagowanie regionalnej twórczości. Dzięki K. Prillowej w Świetlicy odbywały się różne kursy i pokazy tradycyjnego haftu koronkarstwa, lekcje rysunku, rzeźbienia, wycinankarstwa. W zajęciach brały udział nie tylko dzieci i młodzież ale i dorośli. Po kilku latach Kcynia stała się prężnym ośrodkiem wytwórczości, sztuki ludowej i folkloru pałuckiego. Te inicjatywy mogły przynieść tak wspaniałe rezultaty dzięki temu, że K. Prillowa była sama zdolną artystką o wszechstronnych zainteresowaniach plastyczno-muzycznych. Już w młodości próbowała rzeźbić w drewnie, ale gdy stwierdziła, że rzeźbienie w tym surowcu jest dla niej za trudne, wybrała glinę. W ciągu prawie 50-letniej działalności twórczej zdołała ,,wyrzeźbić” tysiące figurek wyróżniających się poprawnym kształtem, rysunkiem, opracowaniem szczegółów zdobniczych oddających wiernie portretowane postacie. Były to przede wszystkim postacie z życia wsi: kobiety i chłopi różnych zawodów i w różnych scenach obrzędowo-zwyczajowych, dzieci, muzykanci, kolędnicy, pary taneczne itp. Rzeźbiła też ,,świątki” wielofiguralne sceny o treściach religijnych. W latach 1949-51 uczestniczyła w zajęciach Państwowego Ogniska Kultury Plastycznej w Bydgoszczy, ale właściwie w swojej twórczości pozostawała niezależną, zbliżoną bardziej do twórczości ludowej. Dzięki kontaktom z prof. Marią Znamierowską-Prüfferową, dyrektorką Muzeum Etnograficznego w Toruniu jej prace i prace jej uczniów już w 1953 r. były prezentowane na wystawie sztuki ludowej Północnej Polski, a w 1954 r. na Centralnej Wystawie Rolniczej w Lublinie. Od tego czasu prace K. Prillowej były często eksponowane na wystawach regionalnych i ogólnopolskich jak np. na wystawie pokonkursowej „Mikołaj Kopernik w rzeźbie ludowej” w Toruniu w 1973 r. Była stypendystką Ministerstwa Kultury i Sztuki, wielokrotnie nagradzana orderami (m.in. posiada Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski) i odznaczeniami przyznawanymi jej przez różne instytucje i organizacje.
Klara Prillowa zmarła w 1991 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1978
- Stanisława Bakuła
- dr Jan Piotr Dekowski
- Jan Gąsior
- Jan Józefowski
- dr Longin Malicki
- Sabina Masełbas
- ks. Edward Nitka
- Władysław Obrochta
- Klara Prillowa
- Jan Tylka
- Tadeusz Więckowski
- Józef Zganiacz
- Waleria Żarnoch
- Kapela Dudziarzy z Rawicza
- Zespół Malarek z Zalipia
- Zespół Redakcji Kwartalnika „Polska Sztuka Ludowa”