Kapela powstała w 1968 r. przy Powiatowym Domu Kultury w Rawiczu. W jej skład weszło kilku starszych muzykantów pochodzących z Rawicza i okolicznych wsi, wcześniej grających w małych wiejskich kapelach złożonych zazwyczaj z jednego dudziarza i jednego skrzypka. Dudy i skrzypce należały do najbardziej charakterystycznych instrumentów muzycznych w kapelach wiejskich w Wielkopolsce o tradycjach sięgających co najmniej XVI w. W literaturze etnograficznej z połowy XIX w. spotykamy już wiele wzmianek na ten temat, jak chociażby: ,,Wielkopolanów dudy ze skrzypeczkami instrumentem są zwyczajnym”, ,,bez dudziarza żadne wesele obyć się nie może”. W tych tradycjach, wyniesionych z XIX stulecia rozwijała się też twórczość muzyczna rawickich dudziarzy i skrzypków. Byli oni wierni w odtwarzaniu tradycyjnej muzyki Wielkopolskiej, grali tak, jak grali w młodości, kiedy uczyli się muzykowania od starszych muzykantów wiejskich, nie wnosząc obcych i sztucznych manier muzycznych do swej praktyki wykonawczej. Grali zgodnie ze swoim osobistym przekonaniem i potrzebą muzykowania.

Opiekunka zespołu Zofia Skrzypek, muzykolog z Wyższej Szkoły Pedagogicznej z Zielonej Góry nie ingerowała w ich grę, stwarzając jedynie odpowiednie warunki dla działalności zespołu. Zespół został uformowany z kilku par tradycyjnych kapel wiejskich: dudziarz-skrzypek. Razem grywało 5-8 skrzypków i tyleż dudziarzy. Z użytkowego grania po weselach i karczmach przeszli na granie „dla pokazu”. Taki pierwszy „pokaz” odbył się w 1969 r. na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w Poznaniu zakończył się zdobyciem I miejsca. Sukces ten został powtórzony w 1976 r. Kapela Dudziarzy z Rawicza dość szybko zyskała rozgłos i chętnie zapraszana była na różnorodne festiwale o zasięgach ogólnopolskich. W Ogólnopolskich Festiwalach Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym występowała dwukrotnie w 1970 i 1976 r. zdobywając III nagrodę i Wyróżnienie. Kilka razy była zapraszana na Ogólnopolskie Festiwale Folklorystyczne do Płocka. Wielokrotnie uczestniczyła w regionalnych przeglądach, konkursach i tzw. turniejach dudziarzy wielkopolskich w Krobi, Bukówcu Górnym, Kościanie, w Gołębinie Starym, Rawiczu. Występowała na Dożynkach Centralnych w Poznaniu i w Lesznie Wlkp., a także na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Dała wiele

koncertów w samym Rawiczu i w wielu miastach Polski. Kapela Dudziarzy Rawickich zdobyła wiele nagród, medali, dyplomów, które dziś mogą świadczyć o wyjątkowym znaczeniu tego zespołu w podtrzymywaniu i przekazywaniu tradycyjnej, autentycznej muzyki ludowej Wielkopolski.

Marian Pokropek