Franciszek Górka
Rok przyznania nagrody:
1983
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka. Kowal
Region:
Mazowieckie, powiat radomski, Wólka Lesiowska
Franciszek Górka urodził się 1913 roku. Mieszkał w Wólce Lesiowskiej, gdzie w 1928 roku założył własną kuźnię. W zawodzie był samoukiem. W okresie międzywojennym, jako wiejski kowal, wyrabiał i naprawiał narzędzia rolnicze i przedmioty domowego użytku, okuwał wozy, podkuwał konie oraz wykonywał okucia budowlane. Na wytwarzanych przez twórcę zawiasach, klamkach i kratach zaczęło pojawiać się delikatne zdobnictwo.
W 1972 roku Franciszek Górka został zaproszony do udziału w konkursie „Kowalstwo ludowe Ziemi Radomskiej”, w którym zdobył nagrodę za zestaw tradycyjnych okuć budowlanych i okuć do wozów oraz narzędzi i sprzętów domowych. W kolejnym konkursie „Kowalstwo ludowe Województwa Radomskiego” w 1977 roku został laureatem I nagrody za zestaw, w którym pojawiły się już formy bogato zdobione: kraty okienne, świeczniki, lichtarze, krzyże, zawiasy i klamki. Od tego czasu Franciszek Górka został stałym uczestnikiem dwóch cyklicznie organizowanych konkursów: w Radomiu Ogólnopolskiego Biennale Kowalstwa Ludowego (1979, 1982, 1985, 1988) organizowanego przez Muzeum Wsi Radomskiej oraz w Kielcach konkursu pn. Współczesna ludowa sztuka sakralna, organizowanego od 1977 roku przez PAX i Veritas oddział Kielce (obecnie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”) zdobywając najwyższe nagrody.
Franciszek Górka wykonywał prace kowalskie na potrzeby Muzeum Wsi Radomskiej, odtwarzając do zabytkowych obiektów tradycyjne formy okuć, krat i zawiasów.
Prace Franciszka Górki znajdują się w zbiorach muzealnych Kielc i Radomia, zbiorach kościelnych oraz kolekcjach osób prywatnych.
Artysta był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 1975 r. otrzymał odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, był laureatem Nagrody Ministra Kultury i Sztuki.
Franciszek Górka zmarł 12 lutego 1999 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1983
- Wojciech Błaszkowski
- Andrzej Gombos
- Franciszek Górka
- dr Daniel Kadłubiec
- Jadwiga Legierska
- dr Józef Majchrzak
- Anna Malec
- Helena Ochendowska
- Barbara Peszat-Królikowska
- Karol Piegza
- Stanisław Rekowski
- Józef Szczerba
- Kapela Dudziarzy z Wielkopolski – Antoni Krzyżoszczak i Stanisław Nawrot z Topólka
- Malarki z Włocławka – zdobnictwo fajansów: Eugenia Adamczewska, Kazimiera Rzeczkowska, Genowefa Wódecka, Salomea Zajkowska
- Zespół Pieśni i Tańca "Trzciana" z Trzciany
- Zespół Śpiewaczek Wiejskich „Kalinki” z Kalinówki