Zespół Pieśni i Tańca "Trzciana" z Trzciany
Rok przyznania nagrody:
1983
Kategoria:
Kategoria IV. Zespoły folklorystyczne
Dziedzina:
Taniec. Muzyka. Śpiew
Region:
Podkarpackie, powiat rzeszowski, Trzciana
Początki Zespołu Regionalnego ,,Trzciana” sięgają 1960 r. i są związane z działalnością Klubu Rolnika. Tradycje amatorskiej działalności artystycznej i folklorystycznej w tej wsi sięgają początków XX w. Przy wspomnianym Klubie Rolnika, jednego z pierwszych jaki powstał w ówczesnym woj. rzeszowskim, utworzony został zespół taneczny kierowany przez Franciszka Wojcieszka, instruktora WDK w Rzeszowie oraz kapela złożona z 4 utalentowanych muzykantów ludowych: Szymona Jonczyckiego, Władysława Stokłosę, Walentego Nyzio i Władysława Rodonia. Później do kapeli dołączył klarnecista Eugeniusz Kubicz.
Zespół prezentował tańce i melodie rzeszowskie, składanki wokalno-taneczne oraz widowisko obrzędowe „Sobótki”. W 1969 r. opiekę nad Zespołem przejęło małżeństwo Maria i Józef Dziedzicowie. Zwiększyła się ilość osób w zespole i w kapeli oraz zmienił jej skład. Członkami zespołu były dzieci, młodzież i osoby starsze, wnoszące do zespołu stare, autentyczne pieśni, tańce i obrzędy znane im z przeszłości. Sięganie do tradycji zmobilizowało kierownictwo i członków zespołu do intensywnych poszukiwań starych tekstów i melodii, dawnych obrzędów i zwyczajów. Zgromadzone materiały wykorzystane zostały niebawem w widowiskach obrzędowych. W 1970 r. Zespół wystąpił ze „Swaszczynami” i zdobył I nagrodę w Powiatowym Festiwalu Widowisk Regionalnych w Rzeszowie. W 1971 r. za widowisko ,,Proszaki” otrzymał także I nagrodę w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie. Ten rok przyniósł też dalsze sukcesy. Na Powiatowym Festiwalu Widowisk Regionalnych w Głogowie otrzymał I miejsce za prezentację całego obrzędu weselnego. Kapela zespołu zyskała wyróżnienie na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, a Polskie Radio, rozgłośnia w Rzeszowie nagrała całość widowiska. Zespół trafił też do programu TV w Krakowie. Najbogatszym widowiskiem jakie prezentował Zespół było „Wesele z Trzciany”' złożone z 3 części: ,,Proszaki”, „Swaszczyny” i ,,Wesele”. Utwór został w 1975 r. wydany w formie książkowej przez Muzeum Okręgowe w Rzeszowie. „Wesele z Trzciany” opracowała Maria Dziedzic, która umiejętnie wzbogaciła akcje wesela i sam materiał folklorystyczny o dialogi napisane gwarą rzeszowską. Jan Dziedzic opracował pieśni i melodie. Zespół z Trzciany pod kierownictwem M.J. Dziedziców nie poprzestał na jednym programie. Ciągle wzbogaca występy o nowe widowiska obrzędowe: ,,Prządki”, „Andrzejki”, „Zwyczaje noworoczne”, ,,Zapust”, ,,Wieńcowiny”, „W karczmie”, uzupełniane o nowe teksty i melodie pozyskiwane na drodze ciągłych penetracji terenowych i poszukiwań archiwalnych i w literaturze.
Zespół z Trzciany z widowiskiem „Wesele z Trzciany” występował wielokrotnie w kraju i za granicą. „Wesele” w całości lub we fragmentach prezentowano do lat 90. ponad sto razy.
Zespół występował z tym programem m.in. na VI Ogólnopolskim Festiwalu Folklorystycznym w Płocku (1972), w Warszawie (1975), na Festiwalu Folklorystycznym w Krakowie (1976), na centralnych uroczystościach święta ludowego w Kaliszu (1976), wielokrotnie w Rzeszowie, a także za granicą, m.in. w Bułgarii (1976).
Nagrania Kapeli Zespołu z Trzciany znalazły się na płycie ,,Kapele rzeszowskie”.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1983
- Wojciech Błaszkowski
- Andrzej Gombos
- Franciszek Górka
- dr Daniel Kadłubiec
- Jadwiga Legierska
- dr Józef Majchrzak
- Anna Malec
- Helena Ochendowska
- Barbara Peszat-Królikowska
- Karol Piegza
- Stanisław Rekowski
- Józef Szczerba
- Kapela Dudziarzy z Wielkopolski – Antoni Krzyżoszczak i Stanisław Nawrot z Topólka
- Malarki z Włocławka – zdobnictwo fajansów: Eugenia Adamczewska, Kazimiera Rzeczkowska, Genowefa Wódecka, Salomea Zajkowska
- Zespół Pieśni i Tańca "Trzciana" z Trzciany
- Zespół Śpiewaczek Wiejskich „Kalinki” z Kalinówki