Rozalia i Józef Szypułowie są uznanymi artystami z kręgu Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Rozalia maluje obrazy na szkle, Józef rzeźbi w drewnie. Ich pracownie mieszczą się w ich rodzinnym domu w Czechowicach-Dziedzicach. Od blisko trzydziestu lat uprawiają sztukę, która budzi zainteresowanie etnografów, muzealników i kolekcjonerów niemal z całego świata.

Rozalia Szypułowa urodziła się we wsi Bestwina, a wychowała i mieszka w Czechowicach-Dziedzicach. Ukończyła Liceum Pedagogiczne w Pszczynie i uczyła różnych przedmiotów, ale najchętniej rysunków. Prowadziła także zajęcia plastyczne i teatralne dla dzieci w świetlicy KWK „Silesia”.

Zdolności do rysunków autorka zdradzała od dziecka, a zamiłowanie do malarstwa na szkle pojawiło się pod wpływem wystawy w żywieckim muzeum. Samodzielnie opanowywała tę technikę, z czasem dochodząc do perfekcji. Już pierwsze obrazy zostały dobrze ocenione, co umożliwiło artystce współpracę z czechowicką „Cepelią”. Prezentowała swoje prace podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Szczyrku, gdzie zwrócili na nie uwagę etnografowie. Dzięki temu w 1985 roku została przyjęta do Stowarzyszenia Twórców Ludowych i to wytyczyło jej dalszą drogę twórczą. Zajęła się wyłącznie malowaniem na szkle, doskonaląc warsztat, poszerzając nieustannie zakres tematyczny swoich dzieł, wypracowując indywidualny styl.

Zakres inspiracji tematycznych prac Rozalii Szypułowej jest bardzo szeroki. Odwołuje się ona do własnych obserwacji, wątków z Pisma świętego, żywotów świętych, folkloru, wydarzeń historycznych, legend, podań, porzekadeł i natury. Inwencja malarki przejawia się między innymi w wieloplanowym, strefowym bądź diagonalnym komponowaniu obrazów oraz w dynamicznym ujmowaniu scen zbiorowych. Jej sztukę cechują estetyzm, precyzja i czystość konturu, intensywność i zmienność stosowanej palety barw.

Artystka próbuje swoich możliwości również w innych dziedzinach – jest ilustratorką książek, prowadzi kółko malarstwa na szkle, wspólnie z mężem wykonała też zabawki nagrodzone na międzynarodowym konkursie.

Józef Szypuła urodził się w 1948 roku w Zabrzegu, mieszka zaś w Czechowicach-Dziedzicach. Wspomnienia z dzieciństwa i lat chłopięcych przechowuje w pamięci jako bardzo cenne. Są wśród nich m.in. obrazy związane z uroczystościami kościelnymi i obrzędami, z uczestniczeniem w amatorskim teatrze, z cieszyńskimi strojami noszonymi przez babcię. Wspomnienia te znajdują odzwierciedlenie w rzeźbiarskiej twórczości autora.

Z wykształcenia jest technikiem mechanikiem, ale pracował też jako spawacz i ślusarz, a także w dziale BHP czechowickiej Walcowni Metali. Rzeźbą zainteresował się przypadkowo. Już pierwsze próby twórcze okazały się na tyle udane, że tworzenie w drewnie pochłonęło go bez reszty. Jeździł z żoną na wystawy i kiermasze sztuki ludowej, gdzie przypatrywał się pracy rzeźbiarzy i snycerzy, lecz – podobnie jak ona – doskonalił swój warsztat samodzielnie, na nikim się nie wzorując. Na pierwszą konfrontację z innymi twórcami zdecydował się w 1986 roku, biorąc udział w II Prezentacjach Twórczości Robotniczej Województwa Bielskiego. Otrzymał wówczas nagrodę publiczności, a jedną z jego rzeźb zakupiło Muzeum Etnograficzne w Toruniu. Dwa lata później został przyjęty do STL.

Artystę pociąga szczególnie tematyka sakralna, jej bogata ikonografia – wystrój kościołów, katedr, przydrożne kapliczki to ważne źródła inspiracji. Rzeźbi postaci aniołów, wiedźm i czarownic, diabłów, a także sceny obrzędów oraz dawnych i współczesnych profesji. Odwołuje się również do frapującej go niezmiennie kultury żydowskiej. Józef Szypuła opracowuje ten sam temat na wiele sposobów, stale poszukując nowych środków wyrazu oraz tworzy rzeźby zróżnicowane formatowo – od drobnych do monumentalnych. Powstające z jednego kawałka drewna wielopostaciowe kompozycje, rzeźby zawierające liczne detale, świadczą o biegłości warsztatowej autora, dla którego niezmiernie ważne jest również uzyskanie określonych walorów estetycznych dzieła. To dążenie wyraża się przede wszystkim w dbałości o precyzję modelunku, w stosowaniu starannej i wyszukanej polichromii.

W pracach obojga artystów często można spotkać tych samych bohaterów, te same wątki tematyczne. Kilkanaście lat temu zrodził się oryginalny pomysł tworzenia dzieł współautorskich, w których laureaci łączą elementy rzeźbiarskie z malarskimi. Pierwsza wspólna praca, tryptyk ołtarzowy z obrazami na szkle wkomponowanymi w skrzydła, zyskała wysoką ocenę w 2001 roku na międzynarodowym konkursie „Patroni Europy w sztuce.”

Rozalia i Józef Szypułowie prezentowali swoją sztukę na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Ich prace znajdują się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Toruniu, muzeów w Bielsku-Białej i w Żywcu, w Muzeum Ruchu Ludowego w Warszawie oraz w Muzeum Polskim w Rapperswilu (kolekcja rzeźb Józefa). Setki obrazów i rzeźb trafiły do miłośników ich sztuki w kraju, w całej niemal Europie, a także w USA, Kanadzie, Brazylii, Meksyku, i w Australii.

Maria Michalczyk