Powiększ
Powiększ zdjęcie

Marian Styrczula-Maśniak

Rok przyznania nagrody:
2005

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Muzyka. Śpiewak. Tancerz. Plastyka. Rękodzieło

Region:
Małopolskie, powiat tatrzański, Podhale, Zakopane

Marian Styrczula-Maśniak (ur. 1935 r.) z Zakopanego, pochodzi ze znanej rodziny Maśniaków, kultywującej podhalańską tradycję muzyki, obyczaju, rzemiosła. Jego ojciec i starsi bracia już przed wojną zasłynęli z wykonywanej na weselach, zabawach i różnych uroczystościach tzw. „muzyki Maśniaków”.

 

Marian Styrczula-Maśniak już w szkole podstawowej w Kościelisku zorganizował zespół regionalny, z którym otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie Sabałowskim w Zakopanem (1947). Podczas nauki w szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem (1951-1955) zorganizował kolejny zespół i został jego instruktorem. W 1955 r. wspólnie z młodszymi braćmi utworzył „młodszą kapelę Maśniaków”, z którą nagrał pierwsze płyty z muzyką góralską. W latach 1957-1966 był członkiem zespołu im. Klimka Bachledy. Zainicjował utworzenie i kierował „Ludowym Teatrem Ziemi Podhalańskiej” działającym przy Związku Podhalan. Był autorem wielu programów i widowisk wykonywanych przez zespół: Prządki, Trocki, Międlenie lnu, Bacówka, Wicie różdżek, Obrzęd Świętojański na Hali, Wesele góralskie, Posiady na Nędzówce, Jadwisia spod Regli.

 

Był inicjatorem powstania pierwszej w Polsce klasy regionalnej przy Państwowej Szkole Muzycznej w Zakopanem, opracował i realizował autorski program nauczania, którego głównym zadaniem była dbałość o wierny przekaz tradycji muzycznej, folkloru, zwyczajów i obrzędów Podhala. Od 1966 roku zajmuje się stolarstwem artystycznym – wytwarza regionalne meble oraz projektuje i realizuje wystroje wnętrz w stylu podhalańskim (min. kościoły w Kościelisku i Zębie, Kaplica księży Palotynów na Krzeptówkach, świetlica „Śwarna” Związku Podhalan w Zakopanem, Dom Ludowy w Bukowinie Tatrzańskiej). Zajmuje się również wykonywaniem instrumentów smyczkowych i dętych (min. ok. 126 egz. złóbcoków, ponadto skrzypce, basy, wiolonczele, trąbity, kozy góralskie i piszczałki). Jego instrumenty znalazły się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem oraz w kolekcji zespołu polonijnego „Mazury” w Londynie.

 

Uczestniczył w wielu festiwalach odnosząc znaczące sukcesy, otrzymał m.in.: Złoty medal i tytuł laureata na Światowym Festiwalu Instrumentalistów, Śpiewaków i Tancerzy Ludowych w Warszawie, (1955); I nagrodę dla prymisty w Nowym Targu, (1959); „Złotą Ciupagę” na MFFZG w Zakopanem, (1969); „Ciupagę Dziennikarzy” i Puchar MFFZG, (1971); „Srebrną Ciupagę”, I nagrodę za gawędy i grę na gęślikach na „Sabałowych Bajaniach”, (1973); „Złotą Ciupagę” dla zespołu Maśniaki, I nagrodę na Festiwalu „Obrzędy i Zwyczaje” w Rzeszowie, I nagrodę na „Sabałowych Bajaniach”, (1974); I nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Krajów Naddunajskich (Węgry), (1975); I nagrodę na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu, „Złotą Ciupagę”, I nagrodę  dla prymisty w Nowym Targu, (1977); Nagroda Ministra Kultury dla Muzykujących Rodzin (1978), I nagrodę na FGP w Żywcu , „Srebrną Ciupagę” na MFFZG (1979); trzykrotne zwycięstwo w konkursie „Jesieni Tatrzańskiej” w Chicago dla prymisty kapeli góralskiej,(1985-1987). Inne wyróżnienia: Zasłużony Działacz Kultury (1977), Złota Odznaka za zasługi dla miasta Zakopanego  (1978). M. Styrczula-Maśniak ma duży dorobek w branży snycersko-stolarskiej i lutniczej.

 

/red.A.Z.-W./