Tradycyjną beskidzką kapelę „Wałasi” z Istebnej-Koniakowa tworzą Zbigniew Wałach – skrzypce, śpiew oraz Jan Kaczmarzyk – gajdy, śpiew. Grają od ponad 20 lat repertuar przejęty od najstarszych muzykantów z Beskidu Śląskiego: Jana Kawuloka, Michała Sikory, Jana Skotniora-Krężeloka, Jana Wolnego, Władysława Zogaty, Marka Ficy i Jana Sikory (syna Michała). Są to polki, owięzioki, pieśni pasterskie – autentyczne, góralskie melodie, dziedziczone przez stulecia, przekazywane z pokolenia na pokolenie, nieprzetwarzane. Ten dawny styl gry zaowocował nagrodami, jakie kapela „Wałasi” otrzymywała na konkursach i festiwalach regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych (m.in. na Ogólnopolskich Konfrontacjach Dudziarskich w Poznaniu, Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Konkursie kapel, instrumentalistów i śpiewaków ludowych, odbywającym się w ramach Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu oraz na Międzynarodowym Konkursie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Zakopanem, podczas Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. Do tego dołączyć należy nagrody dla zespołu „Koniaków” z Koniakowa, z którym kapela współpracuje od 20 lat.

Zbigniew Wałach pochodzi z rodu artystów: malarzy, poetów, muzyków. Jest wnukiem znanego malarza Jana Wałacha, który po studiach w Krakowie i Paryżu wrócił do Istebnej, a w jego pracowni spotykali się wybitni ówcześni muzykanci: skrzypkowie i gajdosze. Od dzieciństwa stykał się ze sztuką, wzrastał w jej atmosferze. Dziadek uczył go gry na skrzypcach i gajdach, bowiem też był muzykantem-samoukiem. Na skrzypcach grali ojciec i stryj Zbigniewa, w domu nie brakowało instrumentów. Dużą wagę przywiązywano do zachowania ciągłości tradycji, obyczajów i obrzędów górali beskidzkich. Zbigniew Wałach pasjonuje się historią i kulturą swego regionu. Gra na skrzypcach, gajdach, piszczałkach, jest cenionym budowniczym instrumentów. Zrobił ponad 30 egzemplarzy istebniańskich gajd, na których grają młodzi muzykanci, jego uczniowie (jest instruktorem muzyki, wychował wielu młodych skrzypków i gajdoszy).

Jednym z pierwszych jego uczniów był Jan Kaczmarzyk, który gra na gajdach zrobionych przez Z. Wałacha, także na skrzypcach i instrumentach pasterskich. Od dwudziestu lat wspólnie muzykują, sporo czasu poświęcają pracy z dziećmi, które uczą tradycyjnego muzykowania i przywiązania do swej małej ojczyzny – Beskidu Śląskiego.

Zespół koncertował w całej niemalże Europie, w Indiach, Nepalu, na Cejlonie i w Maroko. Rokrocznie uczestniczy w Światowych Rekolekcjach Podhalańskich w Rzymie. Autorski utwór Zbigniewa Wałacha „Uwielbienie” stał się rekolekcyjnym hymnem.

„Wałasi” dokonali szeregu nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia S.A. w Warszawie, występowali również w radiowym Studiu koncertowym im. Witolda Lutosławskiego.

Anna Borucka-Szotkowska

http://walasi.pl/

 https://www.youtube.com/watch?v=-NTsoyXcAfM