Powiększ
Powiększ zdjęcie

Henryk Burzyński

Rok przyznania nagrody:
1988

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Plastyka. Malarz

Region:
Łódzkie, powiat łowicki, Chruślin

Henryk Burzyński urodził się 17 II 1912 r. we wsi Traby. W latach 1940-1966 mieszkał w Chruślinie w Łódzkim, potem przeprowadził się do Ksawerowa k/Łodzi. Od dzieciństwa związany z tradycyjną kulturą i sztuką łowicką. Miał wykształcenie podstawowe, które w późniejszych latach będzie systematycznie wzbogacał na drodze samokształcenia. Miał zamiłowanie do tkactwa, krawiectwa, haftu co w opinii ojca nie było odpowiednim zajęciem dla mężczyzny. Chciał by syn był gospodarzem, natomiast młody Henryk zajęć tych nie lubił. W 1929 r. zgodził się do pracy przy odnawianiu kościoła parafialnego w Chruślinie. Pod kierownictwem malarki Zofii Baudouin de Courtenay zaznajomił się z rysunkiem i malowaniem, ale nabytych umiejętności wówczas nie wykorzystał. Po nawiązaniu kontaktów z Anielą Chmielińską, dyrektorem Muzeum w Łowiczu i Eleonorą Plutyńską otrzymuje w 1932 r. stypendium na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i kończy kurs tkactwa i farbiarstwa roślinnego. Otrzymuje pożyczkę z Towarzystwa Popierania Przemysłu Ludowego i zakłada w Trabach tkalnię. Interesuje się dawnym tkactwem, haftem i strojem, gromadzi eksponaty dla Muzeum w Łowiczu. W czasie II wojny światowej i po 1945 r. musi zająć się innymi pracami. Jest malarzem, odnawia mieszkania wykorzystując nabyte wcześniej umiejętności doboru farb i malowania. Należy do najbardziej znanych i cenionych malarzy w regionie łowickim.

Po osiedleniu się w innym i jak sam mówił w „nijakim” kulturowo środowisku tęsknił za rodzinnymi stronami. Tworzył u siebie w domu regionalne muzeum kultury łowickiej, często wyjeżdżał w Łowickie, uczestniczył i organizował różne imprezy folklorystyczne, pod wpływem kierownictwa oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, którego był członkiem, spisywał łowickie zwyczaje, legendy, przysłowia, pieśni zapamiętane z młodości.

W wieku 62 lat zaczął malować próbując „wskrzesić” starą tradycję ludowego malarstwa dewocyjnego, ale „nie naśladować”. I rzeczywiście, stworzył własny, indywidualny styl. Malował na kartonie, potem na szkle farbami olejnymi i plakatowymi. Stworzył nadzwyczaj bogatą galerię świętych i scen biblijnych. Malował też tematy wiejskie, obyczajowe często inspirowane ludowymi przysłowiami. Powstało ponad 200 obrazów, z których większość znajduje się obecnie w zbiorach muzeów w Łodzi, Łowiczu, Płocku, Toruniu, Opocznie i Warszawie. Obrazy H. Burzyńskiego wyróżniają się ostrymi konturami, bogatą, żywą kolorystyką i powtarzającym się ultramarynowym lub brązowym tłem przeniesionym, jak sam twierdzi, ze ścian chałup łowickich. Od 1964 r. brał udział w regionalnych konkursach i wystawach sztuki ludowej i amatorskiej w Łodzi i w Łowiczu.

W 1980 r. Muzeum w Łowiczu organizuje wystawę ,,Pięćdziesięciolecie twórczości Henryka Burzyńskiego - Tkaniny, Hafty, Malarstwo”. Wkrótce podobne wystawy zorganizowano w Łodzi i w Opocznie. Retrospektywną i najpełniejszą wystawę malarstwa H. Burzyńskiego zorganizowało w 1990 r. Muzeum Mazowieckie w Płocku udokumentowaną katalogiem Wandy Dowlaszewicz. Twórca brał też udział w kilku konkursach sztuki ludowej: w Łodzi (1984), w Płocku (1985), Toruniu (1988). Zdobył wiele nagród, dyplomów, medali.

Henryk Burzyński zmarł w 1995 roku.

 

Marian Pokropek