Wincenty Kitowski
Rok przyznania nagrody:
1975
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka. Rękodzieło. Garncarz
Region:
Mazowieckie, powiat radomski, Iłża
Wincenty Kitowski urodził się 14 lipca 1895 r. w Iłży. Tam mieszkał całe życie. Pochodził ze starej rodziny garncarskiej. Jego ojciec pracował w fabryce fajansów Sunderlanda. Po likwidacji fabryki w 1903 r. założył własny warsztat, był mistrzem cechu garncarskiego w Iłży. Wincenty w warsztacie ojca nauczył się toczenia garnków i wypału. W 1914 r. zdał egzamin czeladniczy i założył własny warsztat garncarski, który był dla niego jedynym źródłem utrzymania. W okresie międzywojennym trudnił się wyrobem ceramiki użytkowej.
Już w 1929 r. reprezentował ceramikę iłżecką na Wystawie Ceramiki Ludowej, a w 1937 r. jego prace wystawione były na Wystawie Sztuki Ludowej w Berlinie. W czasie kryzysu garncarskiego w latach 1936-39 spowodowanym zmniejszeniem popytu na wyroby ceramiczne, W. Kitowski spróbował lepić figurki jak wyznał - ,,ot tak dla wypełnienia wolnego czasu”. Rzeźbę ceramiczna mógł po raz pierwszy zaprezentować na konkursie w Kielcach w 1948 r. Za figurki przedstawiające stylizowane ptaki otrzymuje II nagrodę, a w ślad za nią liczne zamówienia na rzeźby ceramiczne, którym poświęca się całkowicie po przystąpieniu do Spółdzielni Cepeliowskiej w Iłży, gdzie ma zapewniony zbyt na swoje towary. Wykonując dziesiątki różnych figurek doskonalił technikę, rozszerzał tematy o różnorodne sceny z życia wsi, zwierzęta i ptaki, ,,świątki” i wielofiguralne kompozycje jak szopki, pasje itp. Postacie kształtował w sposób realistyczny. Figurki wypalał, stosując trzy odcienia polewy: zieloną, żółtą i brązowawą. Mistrz lepił ponad 100 rodzajów ptaków.
W następnych konkursach i wystawach jak np.: „Pokonkursowa wystawa ceramiki i tkactwa ludowego” (Kielce 1962), „Wystawa ceramiki ludowej” (Iłża 1962 ), ,,Pokonkursowa wystawa garncarstwa, tkactwa świętokrzyskiego, zabawek ludowych oraz kowalstwa artystycznego” (Kielce 1967) otrzymuje I i II nagrody. Jego figurki zdobią wystawy polskiej sztuki ludowej za granicą: Rzym 1954, Londyn 1956, Moskwa 1957, Genewa 1957, Wilno 1957 i in. Był wielokrotnym stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki, nagradzany dyplomami i medalami. Prace w zbiorach Muzeów w Kielcach, Krakowie, Radomiu, Warszawie, często wystawiane na ekspozycjach stałych ludowego garncarstwa.
Wincenty Kitowski zmarł 17 kwietnia 1976 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1975
- Helena Bernasowska
- Władysław Gębik
- Wincenty Kitowski
- Stanisława Kubik
- Jadwiga Mierzejewska-Frankiewicz
- Stanisław Paczyński
- prof. dr Roman Reinfuss
- Józef Stopka-Król
- Kazimiera Styp-Rekowska
- Zofia Wojnowa
- prof. Kazimiera Zawistowicz-Adamska
- Zespół Pieśni i Tańca „Harnasie” z Poronina i jego kierownik Jan Jędrol
- Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Opocznianka” z Opoczna
- Wielkopolski Zespół Pieśni i Tańca „Tośtoki” z Poznańskiego i jego kierowniczka Franciszka Tomaczkowa
- Zespół Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z Carvin (Francja)
- Zespół Pieśni i Tańca „Syrena” z Brunssum (Holandia)