Zespół powstał w 1965 r., początkowo funkcjonował jako zespół harcerski. Założycielem i wieloletnim kierownikiem był Tadeusz Sztromajer, urodzony w Warszawie, od 1939 r. zamieszkały na stałe w Zakopanem, niezwykle oddany kulturze Skalnego Podhala, działacz społeczno-kulturalny, organizator pracy wychowawczo-oświatowej i regionalistycznej wśród młodzieży góralskiej. Za patrona Zespołu wybrano Bartłomieja Obrochtę, zwanego „Bartusiem” (1850-1926), jednego z najbardziej znanych muzyków i przewodników tatrzańskich pamiętający czasy Tytusa Chałubińskiego, Karola Szymanowskiego i Stanisława Mierczyńskiego, „któremu twórca przygrywał przy spisywaniu nut do „Muzyki Skalnego Podhala”. Zespół od 1971 r. działał przy Związku Podhalan, oddział Zakopane, a od 1977 r. przy Tatrzańskim Towarzystwie Kulturalnym. Od tego czasu w siedzibie Towarzystwa mieszczącym się w domu „Turnia” przy ul. Kościuszki 9 korzysta z własnej świetlicy, w której zgromadzony jest sprzęt Zespołu i zdobyte nagrody.

Głównym zadaniem Zespołu było zachowanie muzyki śpiewu, tańców, stroju oraz obrzędów podhalańskich w najczystszej, tradycyjnej formie. Zespół opracował kilka widowisk regionalnych oraz wystawiał sztuki Juliana Reimschüssla ,,Klimek Bachleda”, ,,Diaboł na Podhalu”, ,,Góralskie spasy”. Obok pracy artystycznej Zespół oddziaływał wychowawczo na młodzież góralską, uczył szacunku do rodzimej kultury, umożliwiał im poprzez liczne występy poznawanie własnego i obcych krajów, ich kultury i obyczajów. Nawiązując liczne kontakty z folklorystycznymi zespołami zagranicznymi i zapraszając je do Polski i na miejscu opiekując się nimi zdobył dla Polski wielu przyjaciół.

W ciągu, bez mała 30-letniego istnienia Zespołu należało do niego ponad 300 dziewcząt i chłopców z rodzin góralskich. Miało to duże znaczenie dla kultywowania wśród młodego pokolenia górali własnej, regionalnej kultury a także odnoszenia się do niej z pełnym szacunkiem i zrozumieniem. Zespół występował w składzie 40-60 osób wliczając w tę liczbę kapelę. Dochody z występów przeznaczane były jedynie na wyjazdy, zakup sprzętu, instrumentów muzycznych, strojów itp. Członkowie Zespołu nie otrzymywali żadnych honorariów. Tadeusz Sztromajer kierował zespołem przez 30 lat, po nim kierownictwo objęła Zofia Majerczyk Owczarek, prawnuczka Bartusia Obrochty.

W ciągu wieloletniej działalności zespół występował w ponad 40 miastach w Polsce dając setki występów. Oczywiście, najczęściej występował w Zakopanem w sali teatru “Morskie Oko”, w Miejskim Domu Kultury , w świetlicach „Swarna” i w ,,Obrochtówce”, „Pod Skocznią” itp. Wielokrotnie wyjeżdżał za granicę: Anglia i Szkocja - 1968, Bułgaria - 1969, 1976, 1980, Węgry - 1969, 1981, Rumunia - 1969, Austria - 1970, Włochy - 1970, 1981, 1983, 1984, w tym trzykrotnie uczestnicząc w audiencjach z Papieżem Pawłem VI i Janem Pawłem II, Holandia i Belgia - 1971, Niemcy - 1972, 1984, 1986, Francja - 1972, 1983, Grecja - 1974, 1979, Jugosławia - 1978, Norwegia - 1982, USA - 1986, Białoruś- 1987. Zespół za granicą uczestniczył w różnych Festiwalach Folklorystycznych zdobywając czołowe nagrody, bądź prezentował swoje programy regionalne na specjalnie organizowanych występach.

W Polsce na Festiwalach zespół zdobywał liczne nagrody, m.in. trzykrotnie „Złotą Ciupagę” (I miejsca) na Międzynarodowych Festiwalach Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem - 1967, 1981, 1985. Na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu w 1983 zdobył II nagrodę. Został odznaczony m.in. Złotą Odznaką „Za zasługi dla woj. nowosądeckiego” i Złotą Odznaką „Za zasługi dla Zakopanego”. Zespół nagrał płytę, miał liczne nagrania w Polskim Radio i telewizji.

W roku 2006 roku “Bartusie” zajęli pierwsze miejsce w konkursie tańca zbójnickiego podczas Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej.

Marian Pokropek