Historia zespołu „Lechowia” rozpoczęła się w 1977 roku w Toronto. Pierwsi tancerze należący do grupy, tańczyli już wcześniej w innych zespołach, a niektórzy z nich odbyli kursy choreograficzne w Lublinie. Zespół zainicjował swoją działalność w 1977 roku, podczas koncertu z okazji Bożego Narodzenia w Toronto Sheraton Centre. Do pierwszego kierownictwa zespołu należeli: Andrzej Ziegler, Czesław Wawrzonek, Barbara Sławek, Andrzej Wichert (choreografia), Henryk Szarota i Alina Sławek (kierownictwo muzyczne). Od 1980 roku funkcję kierownika muzycznego sprawował Andrzej Wichert, a w 2011 roku zastąpił go Richard Schmidt.

Nazwa zespołu pochodzi od imienia Lecha, legendarnego przodka Polaków. Wskazuje ona na cele, jakie wyznaczyli sobie członkowie grupy – pielęgnowanie i podtrzymywanie polskich tradycji, polskiej kultury. „Lechowię” tworzą dziś tancerze, muzycy oraz śpiewacy zrzeszeni w różnych grupach wiekowych (dziecięcej i dorosłej).

W repertuarze „Lechowii” znaleźć można nie tylko wiele polskich tańców regionalnych i narodowych (m.in. polkę, krakowiaka, oberka, tańce lubelskie, śląskie i góralskie, mazura i poloneza), ale również elementy miejskiego folkloru, np. tańce starej Warszawy. Ciekawostką może być fakt, iż do swoich programów członkowie zespołu wplatają elementy humorystyczne i teatralne, a także ballady. Andrew Wichert skierował także uwagę grupy w stronę folkloru francuskojęzycznej części Kanady oraz kultury Europy Wschodniej.

Blisko 40-letnia historia „Lechowii” to niezliczona ilość koncertów i występów podczas różnorodnych uroczystości i festiwali. Zespół koncertował w wielu miastach Kanady (m.in. podczas EXPO ’86), w USA, Australii (podczas EXPO ’88), we Francji, w Hiszpanii, na Tajwanie i w Meksyku. Wielokrotnie gościł także w Polsce, m.in. na Światowych Festiwalach Polonijnych Zespołów Folklorystycznych w Rzeszowie (1980, 1983 i 1989) oraz w Iwoniczu Zdroju (1997) i w Kielcach (2000). W 2012 roku „Lechowia” wzięła udział w dorocznym festiwalu polskiego folkloru w Syracuse. Warto wspomnieć również o tym, iż członkowie zespołu mieli możliwość zaprezentowania swoich umiejętności przed Janem Pawłem II i Lechem Wałęsą podczas ich wizyt w Kanadzie. Występy te zostały zarejestrowane przez telewizję.

Jako ciekawostkę można odnotować fakt, iż w 1989 roku „Lechowia” wystąpiła na festiwalu w Rzeszowie w składzie z trzema innymi zespołami – „Pomorzem” z Halifax, „Polską” z Mississauga i „Podhalem” z Montrealu. Grupy te koncertowały pod wspólną nazwą Polonijny Zespól Pieśni i Tańca „Kanada”.

Wysoki poziom artystyczny zespołu potwierdzają zdobyte przezeń nagrody i wyróżnienia.

Opracowała Justyna Dąbrowska

Źródła: R. Dzieszyńki, Siedem szczęśliwych festiwali, Lublin 1989