Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna”
Rok przyznania nagrody:
2017
Kategoria:
Kategoria IV. Zespoły folklorystyczne
Dziedzina:
Taniec. Muzyka. Śpiew
Region:
Myszyniec, pow. ostrołęcki, woj. mazowieckie
Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna” został utworzony w I974 roku z inicjatywy kobiet z Koła Gospodyń Wiejskich w Myszyńcu. Obecnie działalność zespołu związana jest z Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu. Kierownikiem Zespołu jest Zdzisław Ścibek.
„Kurpiowszczyzna” to od początku zespół wielopokoleniowy, grupujący członków w różnych kategoriach wiekowych (dzieci, młodzież i seniorów). W ciągu czterdziestu lat działalności zespół skupiał dziesiątki śpiewaków i tancerzy. Obecnie liczy 78 wykonawców. Wielu z nich włączyło się w pracę w wieku dziecięcym, a dziś, jako seniorzy są wyśmienitymi nauczycielami. Długoletnia ciągłość pracy zespołu oraz jego wielopokoleniowy skład sprzyjają gromadzeniu, przygotowaniu i zachowaniu autentycznego repertuaru. Wielu członków zespołu to miejscowi poeci, prozaicy, gawędziarze ludowi, którzy w naturalny sposób uczestniczą w kształtowaniu przedstawianych treści. Zespół wykonuje wyłącznie kurpiowskie pieśni i tańce przeniesione wprost z domów rodzinnych na scenę przez najstarszych członków grupy, następnie przekazywane bezpośrednio młodszym wykonawcom, kolejnym pokoleniom artystów praktykujących folklor kurpiowski na swój specyficzny, myszyniecki sposób.
Autentyzm repertuaru, gwara i „myszyniecka” maniera wykonawcza zwróciły uwagę szerokiej publiczności i znawców folkloru już w pierwszym roku istnienia zespołu, podczas Rejonowego Przeglądu Zespołów w Przasnyszu. Wówczas to, komisja z udziałem dr Grażyny Dąbrowskiej zakwalifikowała zespół do ogólnopolskiego Festiwalu Folklorystycznego w Płocku. W tym samym roku Studio Telewizji w Katowicach nagrało 20 minutowy program z udziałem „Kurpiowszczyzny”, emitowany także w programie telewizji ogólnopolskiej. Pierwsze sukcesy zachęciły do dalszej systematycznej i konsekwentnej działalności folklorystycznej, dzięki której udało się uchronić przed zapomnieniem wiele wspaniałych i unikalnych pieśni, przyśpiewek, tańców, zwyczajów i obrzędów z terenu Myszynieckiej Puszczy Zielonej.
Od początku swojej działalności zespół ,,Kurpiowszczyzna” przedstawia widowiska obrzędowe obrazujące kurpiowską kulturę tradycyjną. Członkowie zespołu występują we własnych autentycznych strojach, które noszą z dumą, a nie przebierają się w nie. Wykorzystują tradycyjne kurpiowskie instrumentarium. Do programów najpopularniejszych należą: przedstawiany corocznie w czerwcu ,,Obrzęd Nocy Sobótkowej”, obrzędy związane z bartnictwem na Kurpiach: ,,Obrzęd Miodobraniowy”, ,,Podbieranie Miodu”, ,,Ślubowanie Bartników”. Zespół prezentuje również obrzędy weselne: ,,Rajby”, ,,Oczepiny”, ,,Rozpleciny”. Inscenizacje dawnych zwyczajów, obrzędów, prac gospodarczych i przedstawienia ważnych momentów życia Kurpiów, były wielokrotnie nagradzane podczas konkursów i festiwali folklorystycznych, m.in. Przeglądów w Olecku, Kaliszu, Ostrołęce, Mińsku, Kazimierzu. Śpiew oraz taniec był utrwalany i popularyzowany na antenie Polskiego Radia oraz archiwizowany w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. Wykonania artystyczne Zespołu „Kurpiowszczyzna” były wielokrotnie źródłem poznania tradycyjnych obrzędów i autentycznego kurpiowskiego śpiewu, tańca, przedmiotem badań etnomuzykologów i etnochoreologów.
Zespół każdego roku uczestniczy w cyklicznych imprezach regionalnych i ogólnopolskich, takich jak: „Jarmark Kurpiowski w Myszyńcu” oraz „Miodobranie Kurpiowskie”. Od 2010 do dzisiaj zespół przygotowuje msze z elementami gwary kurpiowskiej w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. W 2011roku ukazała się płyta zespołu ,,Tradycyjne ludowe pieśni Kurpiowskie”.
Występy zespołu podziwiała publiczność poza granicami kraju, na festiwalach, m.in.: we Francji, Niemczech, Włoszech i na Litwie. Zespół uczestniczył też w uroczystościach kanonizacyjnych Papieża Jana Pawła II w Watykanie w 2014 roku, na zaproszenie Prefekta Kongregacji Nauki Wiary kardynała Gerharda Müllera.
Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna” osiągnął wysoką pozycję nie tylko na Kurpiach i na Mazowszu ale na terenie całej Polski. W 1995 i 2007 roku Kapela Zespołu została laureatem ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, w 1999 roku zespół otrzymał I nagrodę na Ogólnopolskich Dniach Kultury Kurpiowskiej w Nowogrodzie.
Zespół Folklorystyczny „Kurpiowszczyzna” umiejętnie łączy wysoki poziom merytoryczny z wartościami artystycznymi, zawsze zachowując wierność kurpiowskiej tradycji. Dostrzegają to eksperci, etnomuzykolodzy, etnografowie, ale przede wszystkim wierna publiczność. Wyrazem uznania dla dotychczasowych dokonań zespołu są zdobyte nagrody i odznaczenia: Odznaka Wojewody Ostrołęckiego ,,Za zasługi dla województwa ostrołęckiego” – 1996 r., Nagroda okolicznościowa Starosty Ostrołęckiego, Nagroda Prezesa Związku Kurpiów ,,KURPIK 2013” w kategorii ochrona dziedzictwa kulturowego, medal pamiątkowy ,,PRO MASOVIA” nadany przez Marszałka Województwa Mazowieckiego w 2014 r.
Laureaci Nagrody 2017
- Anna Bałdyga
- Jan Cebula
- Marta Legierska
- Michalina Mrozik
- Irena Najdek
- Franciszek Łojas-Kośla
- Zespół Góralski „Polaniorze” z Kościeliska
- Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna”
- prof. Jan Adamowski
- Henryk Kuś
- Józef Sobiecki
- Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne we Włocławku
- Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa Oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów