Skansen w Szymbarku jest prężnie działającą placówką muzealną, która od przeszło 30 lat dokumentuje, chroni, gromadzi, prezentuje dziedzictwo kulturowe Pogórzan, spełnia ważną rolę w upowszechnianiu wiedzy na temat tradycji regionu. Placówka przechodziła zmiany i reorganizacje: od roku 1975 funkcjonowała pod nazwą Ośrodek Budownictwa Ludowego będąc oddziałem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, od 2007 weszła w skład nowo utworzonej instytucji – Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, od 2010 roku działa jako „Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. R. Reinfussa”. W setną rocznicę urodzin prof. Romana Reinfussa na terenie Oddziału w Szymbarku odsłonięto i poświęcono jego pomnik. Z tej okazji odbyła się konferencja poświęcona wybranym zagadnieniom bogatej działalności naukowej tego wybitnego przedstawiciela polskiej etnografii.

Przez 30 lat Skansen realizował podstawowe cele w zakresie ochrony dziedzictwa kultury ludowej, a także twórcze idee edukatorskie i oświatowe. Szymbarski skansen to „żywe muzeum”, które dynamicznie się rozwija. Posiada ofertę kulturalno-edukacyjną na wysokim poziomie merytorycznym. Jest placówką angażującą się w działania umacniające tożsamość kulturową regionu, chroni dorobek kultury regionalnej we wszystkich jej przejawach. Wiele oryginalnych inicjatyw, przedsięwzięć i działań oddziału często ma wymiar ponadregionalny (np. Przegląd chórów parafialnych „Te Deum laudamus...”, konkurs „Małopolska Marzanna”, „Spotkania na węgierskim szlaku”).

Pracownicy Skansenu Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku, w sposób możliwie najwierniejszy starają się prezentować budownictwo ludowe Pogórza Gorlickiego i życie codzienne jego mieszkańców na przełomie XIX i XX wieku. Prawie wszystkie obiekty znajdujące się na terenie skansenu są oryginalne, wyposażone w dawne meble, sprzęty, urządzenia. Znajdują się tu chałupy, budynki gospodarcze oraz obiekty funkcjonujące jako warsztaty usługowe (kuźnia, piec garncarski, olejarnia, pracownia stolarska).

Skansen w Szymbarku jest organizatorem wystaw stałych i czasowych. Udostępnia następujące wystawy stałe: ekspozycja w piętnastu obiektach – wnętrza i wyposażenie chat, budynków gospodarczych, wiatraków, warsztatów rzemieślniczych; wystawa „Zioła w tradycji Pogórza”; ekspozycja zabytkowego sprzętu i maszyn rolniczych; wystawa „Sztab operacji gorlickiej 1915” zorganizowana w 2014 r. w stodole plebańskiej z Zagórzan, upamiętniająca Bitwę pod Gorlicami; „Na co dzień i od święta – tradycyjny strój pogórzański” – wystawa zorganizowana w 2013 r. w chałupie z Gródka; „Józef Śliwa – poeta, rzeźbiarz amator” – wystawa udostępniona zwiedzającym od 2016 r. w spichlerzu z Rożnowic

W ciągu trzydziestu lat działalności organizowano również wystawy czasowe, prezentujące sztukę ludową regionalnych artystów, rzemiosło, rękodzieło, stroje ludowe i wiele innych dziedzin kultury ludowej. Poniżej tytuły wybranych ekspozycji czasowych: „Pogórzanie i sąsiedzi. Wystawa strojów ludowych” – stroje Pogórzan oraz Łemków, Lachów Sądeckich oraz Szaryszan z terenu Słowacji (2016 r.); „Rzeźba Edwarda Parysia” – twórcy ludowego z Trzcinicy, (2016 r.); „Współczesna rzeźba ludowa Karpat Polskich” – wystawa rzeźby drewnianej i kamiennej ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu (2015 r.); „Gorlicka szopka bożonarodzeniowa”; „Świat wiejskiego dziecka” (2014 r.); „Pogórzańskie hafty i koronki”; „Dawne rzemiosło na ziemi gorlickiej” – rzemiosła ludowe na terenie Pogórza oraz Łemkowszczyzny (2013); „Artyści ludowi z Szymbarku” (2012 r.); „Beskidzkie stroje ludowe” (2011); „Cerkwie w dokumentalnej fotografii J. Szandomirskiego i W. Górskiego” – wystawa prezentująca fotografie archiwalne ze zbiorów własnych muzeum, (2008 r.); „Hafciarki szymbarskie” (2002); „Strój łemkowski” (2001); „Tradycyjne rzemiosło wiejskie na terenie Pogórza” (1995); „Dawne i współczesne wyroby garncarskie z rejonu Pogórza” (1994); „Ludowy przemysł drzewny” (1988); „Strój ludowy Pogórza” (1987)

Placówka nie ogranicza się jedynie do gromadzenia i udostępniania pamiątek przeszłości. Poprzez działalność kulturalno-edukacyjną, obejmującą lekcje i warsztaty muzealne, programy edukacyjne stara się również przedstawiać dziedzictwo kultury duchowej regionu. Na terenie skansenu organizowane są wydarzenia prezentujące dawne rzemiosło i rękodzieło, tradycyjne zajęcia gospodarcze, obrzędowość doroczną i rodzinną, a także muzykę, śpiew, taniec Pogórzan i innych grup etnograficznych i etnicznych. Skansen jest również realizatorem projektów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, efektem których są m.in. publikacje oraz film dokumentujący dawne umiejętności i ginące zawody (projekty „Poznajemy gwarę naszych dziadków”, 2008 r. oraz „Odwiedzamy naszych dziadków”, 2012 r.)

Skansen posiada bogatą ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjalnych województwa małopolskiego oraz podkarpackiego. Proponuje zajęcia warsztatowe: „Warsztaty wielkanocne” cykl zajęć edukacyjnych podczas, których uczestnicy wykonują palmę wielkanocną oraz zdobią pisanki za pomocą wosku pszczelego; „W pogórzańskiej zagrodzie” zajęcia prowadzone w okresie letnim podczas, których uczniowie poznają dawne codzienne zajęcia pogórzańskiej wsi; „Len – złoto z polskich pól”zajęcia prowadzone we wrześniu i październiku, uczniowie poznają zastosowanie lnu w tradycyjnej kulturze ludowej; „Tradycyjne zwyczaje andrzejkowe”prezentacja ludowych zwyczajów związanych z wigilią św. Andrzeja i św. Katarzyny; „Tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe”uczniowie wykonują ozdoby tj. pająki, podłaźniczki, ozdoby choinkowe z tradycyjnych materiałów (słoma, bibuła, papier). Realizuje program lekcji muzealnych: „Zioła w wiejskiej chacie”, „Życie na wsi 100 lat temu", „W malowanej skrzyni wiannej" – prezentacja tradycyjnego stroju Pogórzan, zajęcia prowadzone są w oparciu o wystawę pt. „Na co dzień i od święta – tradycyjny strój pogórzański” oraz prezentację multimedialną, „Zabawy i zabawki naszych dziadków", „Zwyczaje i obyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia”, „Obrzędy przywoływania wiosny i świąteczny czas wielkanocny”, „W warsztacie wiejskiego rzemieślnika” – prezentacja ginących zawodów i umiejętności na przykładzie ekspozycji Skansenowskiej.

Bogata i różnorodna działalność prowadzona jest przez niewielki zespół pracowników. W Muzeum w Szymbarku zatrudnionych jest trzech pracowników merytorycznych (kierownik skansenu, etnolog, przewodnik) oraz opiekun zbiorów i pracownik techniczny. Jest to załoga składająca się z muzealnych pasjonatów, udostępnia zwiedzającym ekspozycje przez siedem dni w tygodniu, zarówno w sezonie letnim jak i zimowym.

Oddział współpracuje z wieloma placówkami muzealnymi: Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu, Muzeum Regionu Szarysz w Bardejowie, Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej. W 2016 roku Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów nawiązało współpracę z Muzeum Spisza w Spiskiej Nowej Wsi na Słowacji i przystąpiło do prac nad wspólnym projektem dofinansowanym w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja dla pierwszej osi priorytetowej programu „Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza”. W ramach projektu „Spisz i Małopolska – odkrywamy zapomnianą, wspólną historię” planowana jest realizacja międzynarodowaej (polsko-słowackiej) wystawy, „Pogórzanie i sąsiedzi”. Do organizacji wystawy zostaną wykorzystane zbiory muzealne m. in skansenu w Szymbarku oraz instytucji zlokalizowanych w strefie transgranicznej: Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach, Muzeum Spisza w Nowej Wsi Spiskiej, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, Muzeum Szaryskiego w Bardejowie, Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.