Zespół Regionalny „Brenna” im. Józefa Macha obchodzi w tym roku jubileusz pięćdziesięciolecia działalności. Jego powstanie w roku 1963 wynikało z lokalnych tradycji kulturalnych, związane było z działalnością artystyczną amatorskiego Zespołu Teatralnego powstałego w Brennej już w 1948 r. oraz z rozwojem postaw społecznikowskich, w ramach zawiązanej w 1949 r. spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Osobą, która zainicjowała powstanie zespołu folklorystycznego i przez kilkadziesiąt lat (do 1983 r.) kierowała jego działalnością był Józef Mach (1912–2009). Pochodził z Tokarzówki w Brennej, od najmłodszych lat poznawał i kultywował folklor beskidzki, działał w Stowarzyszeniu Młodzieży Katolickiej, a w latach powojennych w Zespole Teatralnym, w którym opracowywał repertuar, reżyserował widowiska, był aktorem i muzykiem (grał na basie i heligonce). Był również znanym rzeźbiarzem.

Początki działalności zespołu były trudne - brak instrumentów, strojów ludowych, miejsca na próby. Jednak pierwsze sukcesy zachęcały do dalszej artystycznej aktywności, umożliwiły uzyskanie siedziby zespołu w Domu Ludowym oraz zakup góralskich i cieszyńskich strojów i uzupełnienie instrumentarium. W latach 1983–1998 kierownikiem zespołu była Elżbieta Bauer z Brennej-Bukowej (laureatka nagrody Srebrnej Cieszynianki). W roku 1993 z okazji trzydziestolecia nadano Zespołowi Regionalnemu „Brenna” imię założyciela. Obecnie, od ponad dziesięciu lat zespołem kieruje choreograf Anna Źlik, córka Józefa Macha. Kierownikiem muzycznym jest Alojzy Nowak. Zespół działa przy Ośrodku Promocji, Kultury i Sportu w Brennej. Liczy około czterdziestu osób, śpiewaków, tancerzy, instrumentalistów. Towarzysząca zespołowi kapela wyróżnia się spośród innych kapel góralskich specyficznym instrumentarium, poza skrzypcami, basami, heligonką, w jej skład wchodzą instrumenty dęte: trąbka, klarnet tuba i tenor. Obok zespołu osób dorosłych działa w ośrodku dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca „Mała Brenna”.

Zespół Regionalny „Brenna” prezentuje tradycje muzyczne górali Beskidu Śląskiego, pieśni, tańce, regionalne zwyczaje i obrzędowość związaną z czasem pracy i okresem świąt i zabawy. W pięćdziesięcioleciu działalności opracowano ponad dwadzieścia programów artystycznych inspirowanych folklorem beskidzkim: „Napad zbójnika na szałas”, „Przy Kolybie”, „Skubaczki”, „Przy ognisku”, „Muzyka w karczmie”, „We wigilije świętego Jana”, „Przy odpuście w Brennej”, tańce cieszyńskie, pieśni i tańce górali beskidzkich. Zespół co roku organizuje „Noc świętojańską” w Brennej oraz angażuje się w obchody lokalnych i regionalnych uroczystości (Dożynki Ekumeniczne), występy podczas świąt kościelnych w gminie i okolicznych miejscowościach.
Od początku działalności Zespół Regionalny „Brenna” uczestniczy w licznych festiwalach i przeglądach folklorystycznych. Od 1966 r. bierze udział w dorocznych edycjach Tygodnia Kultury Beskidzkiej (Wisła, Szczyrk, Maków Podhalański, Żywiec). W swoim dorobku posiada najwyższe nagrody: „Złote Żywieckie Serce” zdobyte na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w latach 1988, 1999, 2001, 2012; „Srebrną Ciupagę” w Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (w 1997 i 2012 r. za program „Wesele u Moskałów”); pierwsze miejsca w Wojewódzkich Przeglądach Folklorystycznych „Wici” w Chorzowie i w Przeglądach Wiejskich Zespołów Artystycznych w Brennej. Zespół występował również poza granicami kraju – we Francji, na Węgrzech, w Bułgarii, w Czechach, Słowacji, Niemczech.

„Brenna” to obecnie nie tylko zespół ludzi tańczących i śpiewających, odnoszących sukcesy artystyczne jest to zarazem grupa osób połączonych więzami długoletniej współpracy i przyjaźni, w której panuje rodzinna atmosfera. Dorasta w niej już trzecie pokolenie artystów kochających góralski folklor i z dumą prezentujących kulturę swego regionu.
/red. K.M./