Powiększ
Powiększ zdjęcie

Wacław Gutowski

Rok przyznania nagrody:
2003

Kategoria:
Kategoria II. Pisarstwo ludowe

Dziedzina:
Literatura ludowa

Region:
Lubelskie, powiat krasnostawski, Nowiny

Wacław Gutowski urodził się w 1929 roku w Olesinie. Mieszkał we wsi Nowiny w gminie Łopiennik Górny. W 1951 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące w Zamościu, a cztery lata później podjął współpracę z IMiGW – był obserwatorem fenologicznym. W latach 1955-1980 prowadził punkt obserwacji wilgotności gleby. Współpracował także z Zakładem Geofizyki PAN we Wrocławiu oraz Uniwersytetem Wrocławskim. Został również członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.

Pierwsze próby pisarskie podejmował bardzo wcześnie, bo już w dzieciństwie, w 1939 roku, jednak jego debiut literacki nastąpił dopiero w czerwcu 1965 roku na łamach wydawanego w Krakowie miesięcznika „Głos Młodzieży Wiejskiej”. Od tamtej pory opublikował wiele tekstów w indywidualnych tomikach („Wizytówki” 1986, „W krzywym zwierciadle”1989, „Zadry zadziorne” 1994, „Na zboczach wzgórz”1998, „Psotki myślenia”1999, „Więcej niż lek”2000, „Malowanie życia słowem”2001), antologiach („Wiersze proste jak życie” 1966; „Wieś Tworząca” 1968, „Gruszo polna graj na wietrze” 1980, „Sylwetki poetów” 1981, „Słowa” 1982, „Portret twórcy”, „Nasz chleb powszedni” 1983, „Nad ołtarzem pól” 1986, „Spod pługa i kosy” 1988, „Zolnik” 1990, „Okruchy chleba” 1992, „25 lat wierszy” 1993), a także w czasopismach literackich, regionalnych i w prasie wiejskiej („Rolnik Lubelski”, „Rolnik”, „Kamena”, „Sztandar Ludu”, „Biuletyn STL”, „Twórczość Ludowa”, „Tygodnik Chełmski”, „Chłopska Droga”, „Zielony Sztandar” i „Magazyn Lubelski”).

W dorobku poetyckim Wacława Gutowskiego znajduje się kilkaset utworów satyrycznych. Są to bajki, satyry, fraszki, humoreski, żarty poetyckie oraz groteski. Charakteryzuje je prostota, zwięzłość, dociekliwość spojrzenia na sprawy ludzkie, duża wrażliwość na plastycznie ukazywany świat zewnętrzny. Utwory te, pełne fantazji i temperamentu, są zróżnicowane pod względem konstrukcji i różnorodne w formach wypowiedzi. Przeważają wśród nich lekkie, dowcipne utwory wierszowane, posiadające właściwe bajce motywy oraz morał, ale znaleźć też można krótkie żartobliwe utwory o charakterze epigramatycznym oraz anegdoty.

Wacław Gutowski jest także autorem utworów o rozbudowanej konstrukcji fabularnej, dialogami i monologami. Są to bajki i satyry – realistyczne obrazki, w których ukazuje prawdy o świecie, morał często zabarwiając ironią. W tego typu utworach bohaterami są często zwierzęta, które nie tylko stanowią maski ludzkich charakterów, ale są również wyrazem wrażliwości autora na obfitość natury i rozumienia jej praw. W bajkach autor zwykle prezentuje zjawiska i postawy przeciwstawne, postacie ukazane są w działaniu, często w sytuacjach krańcowych. Większość utworów ma krytyczną wymowę: autor ośmiesza sposoby postępowania i poglądy nieetyczne, nieprawidłowości w funkcjonowaniu administracji, ciasnotę umysłową, krytykuje współczesną obyczajowość, ukazuje siłę wyobraźni, intuicji, instynktu. Wacława Gutowskiego urzeka wszystko, co dzieje się wokół niego, fascynują go życie i człowiek. Jego utwory, łączące elementy refleksji z humorem, stanowią zwierciadło rzeczywistości, w której przyszło mu żyć, ale poruszają także problematykę aktualną w każdej epoce.

Wacław Gutowski od 1968 roku należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W latach 1969-1971 pełnił obowiązki przewodniczącego Klubu Twórców Ludowych w Krasnymstawie, a w 1968 roku wszedł w skład Zarządu Klubu. Jest członkiem Klubu Literackiego ZNP im. J. Czechowicza w Lublinie oraz Krasnostawskiej Grupy Literackiej „Słowo”. W 1982 roku otrzymał odznakę „Zasłużony działacz kultury”.

Wacław Gutowski zmarł w 2014 roku.

/red.K.M./