Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu
Rok przyznania nagrody:
2003
Kategoria:
Kategoria VI. Wyróżnienia honorowe dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja
Region:
Opolskie, Opole
Muzeum Wsi Opolskiej zostało utworzone w 1961 roku. Jego podstawowym zadaniem jest gromadzenie, dokumentowanie, ochrona i popularyzacja zabytków kultury ludowej Śląska Opolskiego. Prace związane z budową ekspozycji stałej rozpoczęto w 1965 roku, a pięć lat później udostępniono muzeum zwiedzającym.
Zabytki zgromadzone w opolskim skansenie stanowią ilustrację warunków bytowych ludności wiejskiej zamieszkującej tereny nad Odrą w okresie od XVIII do początków XX wieku. Zasadniczą część kolekcji tworzą przeniesione do muzeum i odbudowane obiekty architektury wiejskiej. Najliczniej reprezentowane są budynki mieszkalne i gospodarskie. Uzupełniają je zabytki techniki wiejskiej oraz użyteczności publicznej. Równolegle do prac konserwatorsko-budowlanych stworzono kolekcję muzealiów z zakresu kultury materialnej. Obejmuje ona przedmioty charakterystyczne dla gospodarki rolniczej, hodowlanej, rzemiosła i życia codziennego mieszkańców wsi opolskiej. Zabytki te stanowią wyposażenie dawnych wnętrz mieszkalnych, gospodarczych i usługowych udostępnionych do zwiedzania.
Odbudowane na terenie muzeum budynki i zagrody stanowią stałą ekspozycję. Uzupełniają ją wystawy czasowe poświęcone wybranym dziedzinom tradycyjnej i współczesnej kultury ludowej regionu. Oprócz wystaw zmiennych, towarzyszących dorocznym konkursom i plenerom plastycznym, przygotowywane są ekspozycje omawiające wybrane zagadnienia m.in.: „Wielkie pranie”, „O szyciu prawie wszystko”, „Stanisław Majewski – artysta ludowy”.
Muzeum Wsi Opolskiej zajmuje się także popularyzacją dawnej i współczesnej kultury ludowej oraz folkloru. Służą temu imprezy plenerowe, festyny, wystawy problemowe i konkursy. Muzeum podejmuje też działania na rzecz zachowania tych elementów kultury duchowej i społecznej, które do dziś świadczą o specyfice i odrębności śląskiej kultury ludowej. Instytucja dokumentuje również pracę i osiągnięcia twórców ludowych, rękodzielników i warsztatów rzemieślniczych, zespołów folklorystycznych oraz grup obrzędowych.
Upowszechnianie i popularyzacja tradycyjnej kultury ludowej oraz ochrona jej regionalnych przejawów realizowane są poprzez organizowanie widowisk obrzędowych i imprez plenerowych, pokazów rzemiosł i przeprowadzanie lekcji muzealnych dla młodzieży szkolnej. Imprezy folklorystyczne zwiększają atrakcyjność muzealnej oferty dla zwiedzających i przybliżają im wybrane elementy śląskiej kultury tradycyjnej, głównie w zakresie folkloru i sztuki ludowej.
Ważną formą działalności muzeum są konkursy o zasięgu wojewódzkim, ukierunkowane na różne dziedziny twórczości ludowej. Spośród wielu akcji o takim charakterze na szczególną uwagę zasługują realizowane cyklicznie konkursy współczesnej twórczości ludowej w zakresie plastyki i rzemiosła artystycznego, zdobienia jaj wielkanocnych, wykonywania koron i wieńców żniwnych oraz konkursy plastyczne dla młodzieży szkolnej pod nazwą „Majówka w skansenie”. Pozytywnym efektem tych działań jest utrwalenie i rozwój ludowej plastyki obrzędowej.
Realizowany przez Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu program naukowo-badawczy, dokumentacyjny i konserwatorski oraz przedsięwzięcia popularyzujące kulturę ludową Śląska Opolskiego zostały wyróżnione tytułem i odznaką „Zasłużony Opolszczyźnie” i „Za zasługi dla miasta Opola”.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2003
- Stanisława Betyna
- Aleksander Filipczuk
- Urszula Gruszka
- Wacław Gutowski
- Józef Koszarek
- Stefan Nowaczek
- Zofia Pacan
- Jadwiga Solińska
- Zofia Sulikowska
- Zygmunt Walenciuk
- Kapela Jacka Bursy z Guzowa
- Kapela Rodziny Kołazińskich ze Zdunkowa
- Kapela Adama Wyrwińskiego z Korzyc
- Zespół Folklorystyczny z Popowic
- Zespół Obrzędowy „Lasowiaczki”
- Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy „Jarzębina” z Kocudzy
- prof. Jerzy Czajkowski
- Władysław Czarnowski
- Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu