Józef Koszarek
Rok przyznania nagrody:
2003
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Plastyka. Rękodzieło. Literatura ludowa. Muzyka. Śpiewak
Region:
Małopolskie, powiat tatrzański, Skalne Podhale, Bukowina Tatrzańska
Józef Koszarek "Benkowy" urodził się w 1938 roku w Bukowinie Tatrzańskiej.
Był znanym i cenionym twórcą ludowym Podhala, działaczem na rzecz regionalnej kultury bukowińskiej; artystą utalentowanym w zakresie sztuk plastycznych, regionalnego rękodzieła oraz w dziedzinie ludowej poezji, gawędziarstwa, tańca i śpiewu. Szczególne uznanie, podczas wielu konkursów, festiwali i wystaw, zdobyły jego wyroby rusznikarskie, noże zbójnickie, kordelasy, pistolety, ciupagi, wyroby ze skóry, pasy góralskie i torby myśliwskie, także ludowa biżuteria i spinkarstwo. Do wyrobu dzieł, oprócz skóry i drewna używa rogów, kości zwierzęcych oraz stali, mosiądzu, miedzi, koralu i srebra. Jego prace znajdują się w kolekcjach Muzeum Tatrzańskiego, Muzeum Rabczańskiego, a także w galeriach prywatnych. Swoje umiejętności wykonawcze i artystyczne oraz wieloletnie doświadczenie przekazywał synom: Maciejowi i Bartłomiejowi Koszarkom oraz wnukowi Benedyktowi.
Od wczesnej młodości zajmował się także twórczością literacką, pisał gwarą poezje, gawędy i opowiadania góralskie. Ceniony jest również jako śpiewak, tancerz, członek kapeli i kierownik zespołu „Podhale” (grupy tatrzańskiej), zespołu „Wierchowianie”, kierownik kapeli twórców ludowych „Milenium”. Był aktorem Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka, kontynuatora Teatru i Chóru Włościańskiego, działającego w Bukowinie w okresie międzywojennym.
Józef Koszarek przez wiele lat związany był z działalnością Domu Ludowego w Bukowinie Tatrzańskiej – instytucji kulturalno-oświatowej, wybitnie zasłużonej dla rozwoju wsi. Współpracował także z wybitnymi bukowińskimi postaciami: Ćwiżewiczem, Józefem Pitorakiem, Józefem Bigosem, Bronisławą Konieczną-Dziadońską. W latach 1971-1974 pełnił funkcję prezesa Domu Ludowego. W tym czasie zainicjował i zorganizował drugą, obok „Sabałowych Bajań”, doroczną imprezę folklorystyczną – „Góralski Karnawał”(1973).Przez wiele lat był konsultantem i instruktorem zespołów regionalnych w zakresie pieśni góralskich, obyczaju, dawnego tańca i stroju. W 1975 roku zorganizował Oddział Związku Podhalan w Bukowinie Tatrzańskiej.
Laureat wielokrotnie uczestniczył w prezentacjach sztuki regionalnej, promując ją podczas festiwali i konkursów folklorystycznych, m.in. w Warszawie, Pradze, Lipsku, Norymberdze, Karlowych Warach. Na Festiwalu Ziem Górskich w Zakopanem w 1967 roku zdobył I nagrodę w kategorii śpiewu. Jest również laureatem I nagrody w konkursie „Podhalański ubiór regionalny i jego adaptacje” zorganizowanym w Zakopanem w 1985 roku. W uznaniu zasług dla społeczności lokalnej otrzymał Złotą Odznakę za Zasługi dla Gminy Bukowina Tatrzańska, a w 1973 roku odznakę Zasłużony Działacz Kultury i Nagrodę Państwową Ministra Kultury.
Józef Koszarek zmarł 17 września 2024 roku.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2003
- Stanisława Betyna
- Aleksander Filipczuk
- Urszula Gruszka
- Wacław Gutowski
- Józef Koszarek
- Stefan Nowaczek
- Zofia Pacan
- Jadwiga Solińska
- Zofia Sulikowska
- Zygmunt Walenciuk
- Kapela Jacka Bursy z Guzowa
- Kapela Rodziny Kołazińskich ze Zdunkowa
- Kapela Adama Wyrwińskiego z Korzyc
- Zespół Folklorystyczny z Popowic
- Zespół Obrzędowy „Lasowiaczki”
- Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy „Jarzębina” z Kocudzy
- prof. Jerzy Czajkowski
- Władysław Czarnowski
- Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu