Zofia Charamut urodziła się 24 grudnia 1933 roku w centrum Kurpiowszczyzny we wsi Wolkowe koło Myszyńca. Wzrastała na kurpiowskiej wsi, a wieś Kurpiowska to oprócz bardzo licznych rolniczych obowiązków również huczne zabawy z własną kapelą, tańcem, tony ligawki drewnianej i rzewne piosenki. Wiejska ludność Kurpiowska wytworzyła własną literaturę ustną, tradycyjne zwyczaje, obrzędy, muzykę, taniec, wierzenia i wiedzę tradycyjną, reliktowe formy religii, magię, prawo zwyczajowe. Przesiąknięta i wrośnięta w Kurpiowską tradycję ludową Zofia Charamut od najmłodszych lat haftowała, robiła kwiaty z bibuły, wycinanki, koronki, a przede wszystkim śpiewała. Od trzynastego roku życia zaczęła śpiewać na weselach, a nawet je samodzielnie prowadzić. Całe swoje dorosłe życie ciężko pracowała w gospodarstwie rolnym ponosząc trud wychowania licznej rodziny. Po usamodzielnieniu się dzieci i przejściu na emeryturę, wróciła do swoich młodzieńczych pasji, których rozkwit nastąpił w ostatnich 15 latach. Dusza artystyczna Zofii Charamut zaprowadziła ją na festiwale śpiewacze najpierw do Myszyńca, a później dalej do Ostrołęki, Nowogrodu, Mińska i Kazimierza. Kilkakrotnie była zapraszana do audycji w Polskim Radio i innych rozgłośniach radiowych i telewizyjnych prezentując swój talent oraz opowiadając o obrzędach i zwyczajach na Kurpiach.

Zofia Charamut śpiewa w gwarze kurpiowskiej zachowując autentyczną, właściwą tylko dla rejonu Myszynieckiej Puszczy Zielonej gwarową manierę wykonawczą. W jej śpiewie zachowały się wszystkie cechy wyróżniające styl i charakter kurpiowskich pieśni. W 1998 roku zakwalifikowała się i wystąpiła na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu.
Na przeglądach i festiwalach śpiewaczych, w których uczestniczyła zawsze zajmowała czołowe lokaty (Mazowiecki Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, Ostrołęckie Prezentacje Artystyczne, Miński Festiwal Chleba i inne). Jest twórcą i kierownikiem Zespołu Folklorystycznego „Kurpie od Myszyńca”.

Zofia Charamut jest również uznaną hafciarką i koronkarką. Za misternie wykonane hafty wielokrotnie zdobywa I miejsca (w konkursie Rękodzieło Wsi Kurpiowskiej organizowanym w ramach Miodobrań Kurpiowskich w Myszyńcu – cyklicznie od 1997 r, w Przeglądzie Sztuki Ludowej Kurpiowskiej Puszczy Białej i Zielonej organizowanym przez Muzeum Okręgowe w Ostrołęce w dziedzinie haftu od 1998 roku). Bierze również aktywny udział w warsztatach etnograficznych, zajęciach nauki gwary oraz zajęciach z młodzieżą w szkole Rzemiosła Artystycznego organizowanych na terenie Gminy Myszyniec.
Jej bogaty zasób wiedzy oraz ogromny talent jest skarbnicą, z której pozwala korzystać innym. Zofia Charamut aktywnie uczestniczy w pracach organizacji pozarządowych – Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kurpiowskiej im. bp. Edwarda Samsela oraz Towarzystwa Przyjaciół Myszyńca. Jest również członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jest bohaterką filmu biograficznego „Zofia Charamut – życie i artyzm Kurpianki”, płyty z 77 najpiękniejszymi pieśniami z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Jej wykonania śpiewacze znajdują się również na płycie „Tradycyjne Ludowe Pieśni Kurpiowskie” wydanej przez Towarzystwo Przyjaciół Myszyńca.

Za wieloletnią pracę artystyczną nagrodzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, oraz medalem pamiątkowym „Pro Mazovia” za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz Województwa Mazowieckiego.

Zofia Charamut od lat związana jest z Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej w Myszyńcu, współpracuje z Muzeum Kurpiowskim „Zagajnica Myszyniecka”, z Zespołem Szkół w Myszyńcu. Jest aktywnym członkiem Szkoły Rzemiosła Artystycznego prowadząc wielokrotnie warsztaty twórczości ludowej dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Reprezentuje Gminę Myszyniec oraz całe Kurpie na wielu uroczystościach i festiwalach folklorystycznych. Zawsze pogodna i dowcipna, chętna do pogawędek. Perła kurpiowskiej wsi. Trudno sobie dziś wyobrazić Kurpiowszczyznę bez pani Zofii Charamut i bez niosących się echem, śpiewanych przez nią pieśni.

Zdzisław Ścibek

http://www.polskieradio.pl/8/478/Artykul/1632421,Rozmowy-z-laureatami-Nagrod-im-Oskara-Kolberga