W Węgorzewie już wiele dziesięcioleci temu rozgościła się śpiewna wileńska mowa. Ale zaledwie od dwudziestu lat kultywowanie tradycji Wilna, Wileńszczyzny i całych Kresów Rzeczpospolitej może rozwijać się bez państwowych ograniczeń i obostrzeń.

Zespół powstał w 1996 roku, patronuje mu Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie. Nazwa zespołu wywodzi się od węgorzewskiej ulicy Zacisze, gdzie zamieszkała część „Wilniuków”, osób przesiedlonych, których serca tęskniły za rodzinnymi stronami i którzy chcieli swoją domową tradycję z tamtych stron ocalić od zapomnienia.

Od roku 1997 zespołem opiekowała się pani Elżbieta Buczek – nauczycielka muzyki pracująca w jednej z węgorzewskich szkół. Kiedy w 2004 roku odeszła z przyczyn zdrowotnych, kierownictwo zespołu objął Władysław Downarowicz, jednoczenie rzeźbiarz ludowy. Początkowo grał amatorsko na organkach, ale szybko nauczył się gry na harmonii guzikowej i tak akompaniuje do dziś. Obecnie w skład zespołu wchodzą: Krystyna Werkowska-Downarowicz, Janina Giczewska, Alina Wróblewska, Władysława Jańczuk, Irena Gierdal, Alina Oterska Gierga, Władysław Downarowicz.
Repertuar „Zaciszuków” to polskie tradycyjne i popularne pieśni z Wileńszczyzny, skąd wywodzą się prawie wszyscy członkowie zespołu. Są to pieśni - patriotyczne, religijne, miłosne, a także związane z obrzędowością: pieśni żniwne, wielkopostne, łałymki, kolędy. Wszystkie są odzwierciedleniem czystego folkloru wileńskiego, ponieważ są utworami zapamiętanymi z dzieciństwa. Niektóre z nich zostały zebrane w czasie licznych, wieloletnich penetracji terenowych w czasie pobytów zespołu na Wileńszczyźnie.

Począwszy od roku 1999, zespół nieprzerwanie uczestniczy w organizowanym przez Muzeum Międzynarodowym Jarmarku Folkloru w Węgorzewie a także w Festiwalu „Dźwięcz, Polska Pieśni” w Starych Trokach na Wileńszczyźnie.

W ciągu kilkunastu lat działalności zespół był wielokrotnie nagradzany; członkowie zespołu również dostawali nagrody w kategoriach solistów. Ważniejsze ostatnie osiągnięcia grupy to: I Miejsce w kategorii teatrów obrzędowych na Wojewódzkim Przeglądzie Wiosennych Widowisk Obrzędowych XXIV „Święto Wiosny” w Węgorzewie, XXIV Międzynarodowy Jarmark Folkloru w Węgorzewie - Honorowa nagroda „Złotego Jelonka" za pielęgnowanie rodzinnej tradycji (2001 r.); III Rydzewski Przegląd Kapel Ludowych „Rydzewska Majówka” - I miejsce (2003 r.); III miejsce Krystyny Downarowicz w kategorii solistów na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (2004 r.); IV Europejskie Nadbużańskie Spotkania Folklorystyczne w Sokołowie Podlaskim - Nagroda Starosty Powiatu Sokołowskiego, Przegląd Kolęd i Pastorałek w Budrach - II miejsce (2005 r.); II nagroda w kategorii zespołów śpiewaczych na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (2006 r.); V Spotkania Folklorystyczne w Orzyszu, II nagroda w kategorii zespołów śpiewaczych z akompaniamentem instrumentalnym, I nagroda dla Krystyny Downarowicz w kategorii solistów (seniorów) (2009 r. ); Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, Wyróżnienie dla Krystyny Downarowicz w kategorii śpiewaków solistów, Odznaka honorowa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2010 r.); Spotkania Folklorystyczne w Orzyszu - II nagroda w kategorii śpiew tradycyjny (2011 r.)

W grudniu 2011 roku z inicjatywy Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie Zespół „Zaciszuki” nagrał w studiu 27 utworów, z których część znajdzie się na pierwszej płycie zespołu.

Wieloletnia działalność zespołu została szeroko opisana w kilku publikacjach: Kędzierski Sławomir, Pamięć o Wilnie na Zaciszu, „Ziemia Giżycka”, nr 26, s. 9, 29.06.2001; Pisarek Wanda, Zespół śpiewaczy „Zaciszuki z Węgorzewa”, „Rocznik Ełcki”, t. VI, s. 110-114, 2010; Śpiewna Nasza Mowa. Pieśni z repertuaru Zespołu Śpiewaczego „Zaciszuki” z Węgorzewa, red. Barbara Grąziewicz-Chludzińska, Węgorzewo 2010; Z Węgorzewa do Kazimierza. Laureaci Jarmarków Folkloru w Węgorzewie na Festiwalach w Kazimierzu Dolnym, red. Justyna Żołnierowicz-Jewuła, Jerzy Łapo, Węgorzewo 2012.

Mateusz Braun

https://www.youtube.com/watch?v=5P2__PV3D-4

https://www.youtube.com/watch?v=nfQN6dAtY2Q

https://www.youtube.com/watch?v=t0LbSnhoVsc