Urodziła się w 1898 r. w Kibartach na Litwie. Wyższe studia rozpoczęła na Polskim Kolegium Uniwersyteckim w Kijowie, a po przerwie wojennej w 1921 r. wstąpiła na Uniwersytet im. Stefana Batorego w Wilnie i po kilkuletnich poszukiwaniach skrystalizowała swoje zainteresowania na etnografii. Dyplom magistra uzyskała w 1932 r. a doktorat w 1939 r. W latach 1927-1939 pracowała w Muzeum Etnograficznym założonym przez profesor Cezarję Baudouin de Courtenay Ehrenkreutzową przy Katedrze Etnografii. Prowadziła badania, gromadziła zabytki kultury ludowej oraz publikowała pierwsze prace. W tym też czasie odbyła wiele podróży zagranicznych, poznała organizację muzeów etnograficznych (zwłaszcza skandynawskich), zasady dokumentacji naukowej i metody ekspozycji. Podczas wojny społecznie opiekowała się zbiorami muzeum i brała udział w tajnym nauczaniu. W maju 1945 r. przyjechała do Torunia i już w listopadzie została adiunktem w Katedrze Etnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, później w latach 1958-1964 jej kierownikiem. Równocześnie, pragnąć kontynuować koncepcję wileńską muzeum uniwersyteckiego, zaczyna tworzyć zbiory przy katedrze, ale nie znajdując aprobaty ówczesnych władz przystępuje w 1946 r. do organizacji Działu Etnograficznego Muzeum Miejskiego w Toruniu i już w 1948 r. eksponuje pierwszą stałą wystawę. W latach pięćdziesiątych Maria Znamierowska-Prüfferowa nie tylko tworzyła zbiory etnograficzne w Toruniu, ale też prowadziła szeroko zakrojoną działalność popularyzującą ochronę zabytków kultury ludowej, opracowywała koncepcje rozwoju muzealnictwa etnograficznego na Pomorzu i pomagała w organizacji placówek muzealnych na Kujawach, Pomorzu, Powiślu, Warmii i w Białostockiem. Współczesna twórczość ludowa oparta na regionalnych tradycjach zawsze była jej bliska. Interesowały ją nie tylko zabytki, ale przede wszystkim człowiek, człowiek jako nosiciel i kontynuator tradycji. Uważała, że artyści ludowi są potwierdzeniem ludowych tradycji stanowiących szczególne dobro dla kultury narodowej. Ukoronowaniem działalności związanej z tą ideą była zainicjowana przez Marię Znamierowską-Prüfferową wielka akcja pt. „Kultura ludowa dobrem narodu”. Ministerstwo Kultury i Sztuki podjęło inicjatywę i akcja zaczęła odgrywać dużą rolę w budzeniu świadomości społeczeństwa co do korzeni narodowej kultury. Niestety reforma administracji w 1975 r. tworzenie nowych województw, likwidacja powiatów przerwała realizację całego programu. Jedynie w niektórych województwach spotykamy kontynuację idei ogłoszonych na początku lat siedemdziesiątych. W 1955 r. dr Maria Znamierowska-Prüfferowa uzyskała tytuł profesora. W 1959 r. po wielu trudach z Działu Etnograficznego powstało samodzielne Muzeum Etnograficzne w Toruniu. Profesor mimo przekroczenia 60. lat życia z nową energią i zapałem tworzyła rozbudowaną placówkę wszechstronnie zajmującą się badaniami, ochroną i dokumentacją kultury ludowej Pomorza, Kujaw, Pałuk i Krajny, a w zakresie rybołówstwa całej Polski. Dział Rybołówstwa tradycyjnego staje się największy w kraju i liczący się w Europie. Muzeum wydaje wiele publikacji monograficznych i popularyzatorskich. Przejęta od profesor Cezarii Jędrzejewiczowej idea muzeum etnograficznego, obejmującego wszystkie działy kultury ludowej w maksymalnie szerokich kontekstach, zaowocowała koncepcją zorganizowania parku skansenowskiego przy gmachach Muzeum w centrum miasta z gotyckimi budowlami. Energia, zdolności dyplomatyczne, upór i konsekwencja autorki projektu “skansenu” pokonały wszystkie biurokratyczne przeszkody i brak wyobraźni ówczesnych decydentów. Park etnograficzny z zabytkami architektury z Kujaw, Kaszub, Borów Tucholskich i Ziemi Dobrzyńskiej stał się faktem. Muzeum dzięki osobowości profesor promieniowało na inne regiony pomorskie, pomagało w tworzeniu działów etnograficznych, a zwłaszcza placówek w zabytkowych zagrodach in situ (Kluki w regionie Słowińców, Stara Święta na Krajnie Złotowskiej). Od początku odrodzenia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego po 1945 r. Maria Znamierowska-Prüfferowa była członkiem Zarządu Głównego, zorganizowała też i prowadziła do końca życia toruński oddział PTL. W Komitecie Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk kierowała pracami zespołu do spraw badań rybołówstwa ludowego i ochrony jego zabytków. Bibliografia jej publikacji liczy ponad 130 pozycji, poza rybołówstwem dotyczą one głównie muzealnictwa, folkloru, sztuki i budownictwa. Do końca życia bywała na konferencjach i kongresach etnologicznych, również zagranicznych, była też nieustannie gotowa inspirować i doradzać w podejmowaniu działalności mającej na celu ochronę i popularyzację kultury ludowej.

Prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa zmarła 20 sierpnia 1990 roku w Toruniu.

Aleksander Błachowski