Powiększ
Powiększ zdjęcie

Barbara Krajewska

Rok przyznania nagrody:
2014

Kategoria:
Kategoria II. Pisarstwo ludowe

Dziedzina:
Literatura ludowa

Region:
Warmińsko-mazurskie, Iwany, Janowiec Kościelny

W 2014 roku mija 55 lat od pierwszej publikacji utworu Barbary Krajewskiej na łamach „Głosu Olsztyńskiego”, a sama laureatka obchodzi jubileusz 70-lecia pracy twórczej. Nagroda im. Oskara Kolberga jest więc godnym ukoronowaniem dokonań poetki, która o swoich wierszach pisze następująco: Stoję w ogrodzie/ przy wiejskiej drodze/ rozdaję wiersze/ jak kwiaty dobroci/ z kolorowej zapaski (…) (B. Krajewska, Wiersze z zapaski [w:] tejże, Gwiazdy liczą kłosy, Lublin 2007, str.20).

 

Barbara Krajewska urodziła się w 1928 roku we wsi Trząski. Przed wybuchem II wojny światowej ukończyła cztery klasy szkoły podstawowej i kontynuowała edukację na tajnych kompletach. Od czasu zamążpójścia w 1946 roku zamieszkuje w Iwanach w województwie warmińsko-mazurskim.

Początki pisarstwa Barbary Krajewskiej sięgają czasów II wojny światowej i związane są z zapisywaniem wierszowanych „opowieści” upamiętniających tragiczne wydarzenia okupacyjne. Poetka dokumentowała wtedy martyrologię Polaków i okrucieństwo faszystów niemieckich. Debiutowała na początku lat 60. XX wieku w „Głosie Olsztyńskim”. Swoje utwory drukowała później w wielu gazetach i czasopismach (m.in. w „Dzienniku Pojezierza”, „Gospodyni”, „Słowie Powszechnym” i „Twórczości Ludowej”). Jej wiersze publikowano także w licznych almanachach poetyckich, a także w antologiach i wydawnictwach pokonkursowych (m.in. w Strofach pokoleń, Ciechanów 1989, Polska nam papieża dała. Antologia literackiej twórczości nieprofesjonalnej o posłannictwie Jana Pawła II, Kraków 1993, Prowadź nas w jasność. Antologia ludowej liryki religijnej, Lublin 1994, „Ciechanowskich Zeszytach Literackich” nr 8, Żegnamy Jana od biedronki, Ciechanów 2007). Biogram i wybór liryków poetki znalazły się w Minisłowniku biograficznym polskich współczesnych poetów religijnych, opr. E. Przebieracz, Gliwice 1994, 1998, 2002.

 

Rangę pisarstwa i dorobek Barbary Krajewskiej poświadczają tomiki indywidualne. Dotychczas ukazało się ich dziesięć, a ostatni wydano w 2011 roku. Są wśród nich m.in. następujące pozycje: Nie jestem samotna, Ciechanów 1991, Aż po uspokojenie nieba, Lublin 1994, Może doczekam malinowych żniw, Ciechanów 2000, Gwiazdy liczą kłosy, Lublin 2007, Na gościńcu przeszłości, Lublin 2011.

 

Utwory laureatki doceniano podczas wielu konkursów poetyckich, także tych o zasięgu ogólnopolskim. Niejednokrotnie tryumfowała podczas Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka – II nagroda w 1992 roku, III nagroda w latach 1993, 1996, 1998, 1999, 2008, 2009 oraz wyróżnienia w latach 1994, 2000, 2002, 2003. Barbara Krajewska była również wielokrotną laureatką Konkursu Poetyckiego „O Laur Opina”. Zdobyła także wyróżnienie podczas Konkursu „Szukamy talentów wsi” (1992) oraz I nagrodę (1995) i wyróżnienie specjalne (1996) w Wojewódzkim Konkursie Literackim w Ciechanowie.

 

Poetka poświęciła wiele utworów trudnej historii Polski. Pielęgnują one pamięć o wydarzeniach i postaciach historycznych, a także uczą patriotyzmu. Ważne miejsce w twórczości laureatki zajmuje „mała ojczyzna”, bliska jej sercu Ziemia Janowska, postrzegana często przez pryzmat urokliwej, ożywianej personifikacjami natury oraz pracy na roli. Ta ostatnia jawi się jako wyjątkowy związek mieszkańców wsi z ziemią, matką naturą, jako szczególna troska o nią. Wśród liryków Barbary Krajewskiej wyróżniają się również utwory poświęcone członkom jej rodziny. Motywy osobiste przeplatają się w tych tekstach z refleksjami natury ogólnoludzkiej, zwłaszcza wtedy, gdy wiersze dotyczą znaczenia więzi rodzinnych, przemijania, starości i śmierci. Warto także podkreślić doniosłość utworów religijnych, w których poetka najczęściej zwraca się do Boga w poetyckim dziękczynieniu za życie, piękno stworzonego świata i mądrość, która nim kieruje. Ważną postacią staje się dla Barbary Krajewskiej także Jan Paweł II, którego dokonaniom poświęciła wiele tekstów.

 

Utwory laureatki wyróżniają się prostotą, sprawnością operowania językiem poetyckim i formą wierszową. Często pojawiają się w nich personifikacje i animizacje, które podkreślają przywiązanie do tętniącej życiem natury. Dzięki temu liryka Barbary Krajewskiej niejednokrotnie wykracza poza ramy poezji ludowej, skłania do refleksji i staje się źródłem wzruszenia. Poetyckim patronem tak pojmowanego pisarstwa, ale i wspomnianego podejścia do materii słowa oraz do Boga i przyrody staje się Jan Twardowski, który jest bohaterem licznych utworów laureatki. Warto również podkreślić zakorzenienie poetki w polskiej tradycji literackiej, widoczne choćby w upamiętnianiu postaci takich jak Maciej Kazimierz Sarbiewski, Zygmunt Krasiński czy Konstanty Ildefons Gałczyński. 

 

Poetka aktywnie uczestniczy w uroczystościach patriotycznych i religijnych, spotyka się młodzieżą szkolną. Bierze także udział w warsztatach literackich i biesiadach poetyckich. Należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych (od 1990 roku) i Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę. Współpracuje z Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie, Miejskim Domem Kultury w Mławie, Stowarzyszeniem Twórców Nieprofesjonalnych „Krzewnia” w Ciechanowie. Należała do Związku Literatów Polskich, a obecnie jest członkiem Związku Literatów na Mazowszu.

 

Opracowała Justyna Dąbrowska

 

http://www.regiony.kulturaludowa.pl/pisarz/12-Krajewska-Barbara.html