Władysław Trebunia-Tutka to jeden z najwybitniejszych muzyków multiinstrumentalistów góralskich, znakomity skrzypek prymista, od najmłodszych lat wzorujący się na muzyce mistrzów z różnych subregionów Podhala, wypracował własny styl gry, którym ogarnia góralską spuściznę muzyczną.

Wywodził się ze starego zakopiańskiego rodu Trebuniów. Tradycję muzykowania rodzinnego rozpoczął Jan Trebunia (1898-1977) grając m.in. ze swoimi braćmi i szwagrami. Ożenił się w Poroninie z Ludwiną, córką słynnego dudziarza Stanisława Budza-Lepsioka zwanego Mrozem (1858-1943). Jego muzyki słuchali nie tylko górale, ale także znane postacie życia kulturalnego Polski międzywojennej (Kasprowicz, Szymanowski, Chyliński). Mróz miał swój udział w tworzeniu kultury narodowej koncertując w Warszawie, Lwowie, Berlinie, w 1925 r. na Wystawie Światowej w Paryżu. W 1937 r. grał na pogrzebie Karola Szymanowskiego. Jego oryginalny typ urody góralskiej często był portretowany przez artystów malarzy. W 1974 r. założono w Poroninie zespół jego imienia.

Wszyscy synowie Jana Trebuni - Stanisław, Henryk, Andrzej i Władysław - przejęli talent muzyczny po dziadku i ojcu. Po II wojnie światowej wspólnie grywali z Janem Gąsienicą-Julcorzem i kuzynami (Bronisław i Stanisław Skupień-Filas, Władysław i Andrzej Lassak-Zopotocek, Stanisław i Jan Trebunia, Andrzej Trebunia).

Kapela rodzinna z uzdolnionym kilkunastoletnim „prymistą” Władysławem występowała na wielu imprezach: festynach, dożynkach, świętach państwowych, uczestniczyła w wieczornicach Związku Podhalan. Najczęściej grywała na góralskich weselach i ,,muzykach” - potańcówkach. Znaczącym sukcesem braci Trebuniów z Poronina było II miejsce w „Konkursie Sabałowym” w Zakopanem, w 1955 r., w konkurencji 100 kapel z całego Podhala. W 1978 r. uczestniczyli w Spotkaniach Muzykujących Rodzin we Wrocławiu. 1983 r. kapela zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu.

Władysław Trebunia był uczniem i spadkobiercą najznamienitszych mistrzów muzyki podhalańskiej m.in. Stanisława Chotarskiego z Kościeliska i Bronisławy Koniecznej-Dziadońki z Bukowiny Tatrzańskiej (uczniowie Bartłomieja Obrochty). Często był zapraszany do najlepszych kapel góralskich, grał w zespołach „Klimka Bachledy”, „Holny”, „Maśniaki”, w latach siedemdziesiątych z kapelą braci Tutków w zespole ,,Regle” im. Stanisława Budza-Mroza w Poroninie.

Zdobył wykształcenie artystyczne w Liceum Sztuk Plastycznych oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Odbył studia na Wydziale Malarstwa i Tkaniny Artystycznej (dyplom w 1968 r.). Brał udział w 35 wystawach zbiorowych i 25 indywidualnych w kraju i za granicą (w Belgii, Holandii, Francji, Niemczech, Szwecji, Hiszpanii, Rosji, Kanadzie i USA). Uprawia malarstwo sztalugowe, witrażowe, malarstwo na szkle, projektowanie tkanin, kompozycje ścienne (m.in. w Domu Podhalańskim im. Tetmajera, w kościołach w Skrzypnem, Wielkim Cichem, Gliczarowie, Murzasichlu, kaplicy w Białym Dunajcu i Stasikówce).

Od czasów studenckich nauczał muzyki góralskiej, najpierw swoich młodszych kolegów w góralskich zespołach studenckich w Krakowie „Skalni” i „Hyrni”, a po powrocie na Podhale w zespołach regionalnych (m.in. „Harnasie”, „Białodunajcanie”). Jednak najważniejsza dla niego była praca wychowawcza w zakresie muzyki góralskiej (w zespołach „Małe Podhale” w Białym Dunajcu, „Zornica” w Zakopanem, w Gminnym Ośrodku Kultury w Białym Dunajcu), którą systematycznie prowadził aż do emerytury. Wychował kilka pokoleń muzykantów, dla wielu młodszych skrzypków jest dziś największym autorytetem.

W latach osiemdziesiątych Kapela Rodzinna Trebuniów z następnym pokoleniem, dziećmi Władysława - Krzysztofem, Anną i synem Henryka - Stanisławem, występowała podczas uroczystości kościelnych, na spotkaniach młodzieży przyjeżdżającej z całej Polski na Podhale, na weselach, chrzcinach, pogrzebach, grała w szałasach. Uczestniczyła w mszach ,,za Ojczyznę” na Bystrem, w Juszczynie i w Warszawie. Występowała w spektaklu ,,Autoparodia” w Teatrze im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem. Zdobyła dwukrotnie nagrodę główną w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu (w 1989, 1991 r.), w 1991 r. ,,Basztę” w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Odniesiony sukces zaowocował współpracą artystyczną z jamajskim zespołem ,,Twinkle Brothers” oraz szeroką popularnością Kapeli Rodzinnej Trebuniów-Tutków.

W kolejnych latach ukazało się wiele nagrań autentycznej i żywej muzyki z Podhala, przekazywanej z pokolenia na pokolenie: ,,Baciarujciez chłopcy”, ,,Zagrojcie dudzicki” Stebo, Kraków 1993, ,,Music from Tatra Mountains - The Trebunia Family” Nimbus Rekord, Londyn 1995, ,,Saga” Folk, Zakopane 1995, ,,Żywot Janicka Zbójnika” Gamma, Kraków 1991, ,,Śpiewki i nuty” Folk, Zakopane 1994. Na płytach z tradycyjną muzyką góralską w interpretacji Kapeli Trebuniów zarejestrowano najstarsze i najpiękniejsze melodie spod Tatr. Nagrania zawierają wszystkie typowe cechy muzyki Podhala: unikalne skale, rubato, improwizację wokalną i instrumentalną, wielogłosowość wokalną, specyficzną harmonię, sposób śpiewu; ukazują ogromne zróżnicowanie i bogactwo folkloru góralskiego.

Władysław Trebunia-Tutka dla wielu pokoleń górali był mistrzem i autorytetem w dziedzinie kultury tradycyjnej (wielokrotnie pełnił rolę jurora konkursów muzyki góralskiej). Nadano mu tytuł Honorowego Członka Związku Podhalan i godność Twórcy Honoris Gratia. Odznaczony został Złotą Odznaką za Zasługi dla Zakopanego i dla województwa nowosądeckiego. W 1978 r. otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, w 1997 r. nagrodę im. Stanisława Witkiewicza, w 2009 r. medal Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego GLORIA ARTIS.

Władysław Trebunia-Tutka zmarł 3 grudnia 2012 r.

/red.K.M./

http://www.polskieradio.pl/8/478/Artykul/741018,Wladyslaw-TrebuniaTutka-Ze-skrzypcami-na-niebieskiej-grani

http://www.zpap-zakopane.pl/index.php/wladyslaw-trebunia-tutka-2