Piotr Gan
Rok przyznania nagrody:
1981
Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja
Region:
Świętokrzyskie, Kielce
Urodził się 7 stycznia 1914 r. w Kamieńcu Podolskim, w rodzinie sędziego grodzkiego. Przed wojną studiował w Konserwatorium w Wilnie, po wojnie zrezygnował z kariery muzycznej i już w 1945 r. rozpoczął pracę w referacie kultury i sztuki starostwa starachowickiego. Od początku swojej pracy w administracji powiatowej, a następnie wojewódzkiej w Kielcach do 1956 r. był nie tyle urzędnikiem, ale działaczem, twórczo zaangażowanym w poznawanie, prezentację i spełnianie mecenatu nad tradycyjną kulturą artystyczną ówczesnego województwa kieleckiego. Z wielką energią i znawstwem organizował konkursy i wystawy sztuki i rękodzieła ludowego w wielu regionach (opoczyński, kielecko-świętokrzyski, kozienicko-radomski). Dzięki penetracjom terenowym i konkursom został poznany stan zachowania tradycyjnego rzemiosła (np. garncarstwa, kowalstwa), tkactwa, haftu, wycinankarstwa, wytwórczości pająków i kwiatów sztucznych. Od 1960 r. współpracował z Redakcją Muzyczną Rozgłośni Polskiego Radia w Kielcach, gdzie także przygotowywał audycje dla rozgłośni centralnej w Warszawie. Wiele z nich nadawano w ramach następujących cykli: „Wieś tańczy i śpiewa”, ,,Muzykanckie rody”, „Z malowanej skrzyni”. Tym wszystkim zajmował się z zamiłowania, a nie z obowiązku.
Piotr Gan przyczynił się do powstania nagrań około trzech tysięcy utworów w wykonaniu ponad dwustu kapel na obszarze położonym między Pilicą i Wisłą oraz ćwierć tysiąca audycji o obrzędach i zwyczajach ludowych. Materiały te stanowią unikalną dokumentację folkloru przechowywaną w kieleckiej rozgłośni. Lata badań i obserwacji etnograficznych sprawiły, że stał się wybitnym znawcą folkloru muzycznego wspomnianych wyżej regionów. Z jego wiedzy korzystało Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu w okresie gromadzenia zbiorów i tworzenia ekspozycji. Przez cały okres pracy zawodowej i społecznej publikował artykuły popularyzujące sztukę ludową i folklor regionów, którym był wiemy aż do śmierci.
Piotr Gan zmarł 6 kwietnia 1983 r. Jego grób znajduje się na kieleckim cmentarzu prawosławnym.
Pod adresem www.piotrgan.pl Muzeum Wsi Kieleckiej uruchomiło w 2014 r. portal poświęcony wybitnemu badaczowi muzyki ludowej Kielecczyzny.
Aleksander Błachowski
Laureaci Nagrody 1981
- Dominika Bujnowska
- Piotr Gan
- Rozalia Jeziorkowska
- Eugeniusz Piotrowski
- Jan Pluciński
- Andrzej Ruta
- Bolesław i Wacław Suska
- Zdzisław Szewczyk
- Zespół Górali Czadeckich „Watra”
- Kapela „Pogórzanie” z Jastrzębi i jej kierownik Mieczysław Król
- Kapela Sulowskich z Zamojskiego
- Henri Balla
- Barbara Klimas Sawyer
- Zespół Regionalny „Gorol” z Jabłonkowa (Czechy)