Małgorzata Pepłowska, mieszkanka wsi Ruchna w powiecie węgrowskim, zaliczana jest do najbardziej znanych twórczyń ludowych Podlasia (na Mazowszu). Artystka tworzy w zakresie kilku tradycyjnych dyscyplin: tkactwa dywanów dwuosnowowych, wycinankarstwa z opłatka, wytwarzania rekwizytów obrzędowych (palm wielkanocnych) oraz wykonywania kwiatów z bibuły. Jej różnorodna działalność plastyczna nawiązuje do najstarszych, tradycyjnych dziedzin regionalnej twórczości artystycznej.

Małgorzata Pepłowska należy do nielicznej obecnie grupy osób uprawiających trudną sztukę tkactwa dwuosnowowego. Należy do grona uczennic słynnej węgrowskiej tkaczki Dominiki Bujnowskiej (1903-1989), laureatki Nagrody im. Oskara Kolberga w 1981 r. Jest także wychowanką i wieloletnią współpracownicą cepeliowskiej spółdzielni „Podlaska”, działającej w Węgrowie od początku lat pięćdziesiątych XX w. Naukę wykonywania tkanin dwuosnowowych oraz poznawanie wypracowanego przez Dominikę Bujnowska wzornictwa, rozpoczęła w 1978 r. M. Pepłowska uznawana jest za dobrą kontynuatorkę stylu mistrzyni i ośrodka węgrowskiego, którego cechą formalną było wytwarzanie dwubarwnych dywanów-obrazów. Artystka twórczo rozwija zapoczątkowaną przed laty stylistykę. Tematów prac i inspiracji poszukuje w najbliższym otoczeniu, w środowisku wiejskim, jego tradycjach, związkach z naturą i przyrodą. Pierwsze sukcesy odniosła już po pięciu latach pracy, otrzymując nagrodę w konkursie ogłoszonym przez Muzeum w Białymstoku, za tkaninę dwuosnowową zatytułowaną „Zielony Karnawał”. Od tamtej pory rozwija swój talent, wzbogaca umiejętności i poszerza wachlarz tematyczny prac tkackich. Utkała m.in. piękny cykl dywanów przedstawiający cztery pory roku: „Wiosna”, „Lato”, „Jesień”, „Zima”. Do prac szczególnie cenionych w jej dorobku należy seria tkanin ilustrująca zabytki Węgrowa i okolicznych miejscowości oraz pojedyncze obrazy wykonane techniką tkactwa dwuosnowowego, przedstawiające tytułowe tematy: „Wiejska droga”, „Wycinanka”, „Szopka”. W roku 2005 artystka po raz pierwszy zaprezentowała swoje prace na indywidualnej wystawie zorganizowanej w Zamku w Liwie.

Małgorzata Pepłowska jest także jedną z ostatnich artystek ludowych na Podlasiu zajmujących się wykonywaniem wycinanek z opłatka. Jest uczennicą znanej wycinankarki Czesławy Rowickiej ze wsi Górki Grubaki w gminie Korytnica (uhonorowanej w 2000 r. Nagrodą im. Oskara Kolberga). Nawiązuje do regionalnych tradycji wykonywania tej zapomnianej dzisiaj formy zdobnictwa obrzędowego. W okresie świąt Bożego Narodzenia wycina z opłatka delikatne kompozycje jednopłaszczyznowe i przestrzenne, białe i wielobarwne, nawiązujące formą do najstarszych wzorów: gwiazd, kręgów, kulistych światów, szopek. Ozdabia je motywami religijnymi i ornamentami roślinnymi.

Twórczość artystyczna Małgorzaty Pepłowskiej stanowi wartościową kontynuację regionalnych tradycji i aktywności artystycznej. Jej prace zyskują uznanie publiczności podczas licznych pokazów, targów i wystaw sztuki ludowej (Węgrów, Siedlce, Janów Podlaski, Sokołów, Warszawa). Artystka jest laureatką wielu nagród w konkursach regionalnych i ogólnopolskich: Sztuki Ludowej Południowego Podlasia i Mazowsza (począwszy od 1999 r.), Plastyki w Obrzędach i Zwyczajach, inicjujących twórczość artystyczną w zakresie obrzędowości, organizowanych corocznie w powiecie węgrowskim. Do najważniejszych osiągnięć M. Pepłowskiej należą nagrody w konkursach twórczości tkackiej w Janowie Podlaskim.

Artystka aktywnie propaguje swoją twórczość i regionalne tradycje uczestnicząc w szeregu imprez folklorystycznych organizowanych w domach kultury, ośrodkach szkolnych i religijnych. Współpracuje z instytucjami muzealnymi. Jej prace znajdują się w zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Etnograficznego w Łodzi, Muzeum Etnograficznego w Toruniu, także w wielu kolekcjach prywatnych w kraju (w Galerii „Wiano”, w starostwie powiatu węgrowskiego) i za granicą (w Kanadzie, na Ukrainie, w Czechach, Niemczech).

Wielorakie zdolności artystyczne, umiejętności wykonawcze, kultywowanie dziedzin twórczości ludowej najbardziej osadzonych w tradycyjnej kulturze oraz zaangażowanie w życie kulturalne i społeczne własnego regionu zapewniły Małgorzacie Pepłowskiej uznanie lokalnego środowiska i przyniosło nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2007 r.

/red. K.M./