Halina Nowosad
Rok przyznania nagrody:
1984
Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej
Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja
Region:
Mazowieckie, Ostrołęka
Urodziła się w 1910 r. w Łomży. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości podjęła pracę nauczycielską na terenie Puszczy Zielonej. Czuła więź z regionem kurpiowskim, z którego pochodzili jej dziadkowie. Doskonale poznała gwarę, zwyczaje, obrzędy, folklor muzyczny i taneczny oraz sztukę regionu. Traktowała zawód nauczycielski jako powołanie i misję do spełnienia. Prowadziła kursy dla analfabetów, organizowała wiejskie zespoły amatorskie. W czasie wojny była żołnierzem Armii Krajowej.
Po wojnie podjęła pracę w Oddziale Upowszechniania Kultury Urzędu Powiatowego w Ostrołęce. Była organizatorką pierwszego konkursu na sztukę ludową Kurpiów w 1948 r. w Kadzidle. Konkurs ten odegrał wielką rolę kulturotwórczą dla regionu, ale również pozwolił ocenić stan tradycyjnej kultury ludowej na obszarze Puszczy Zielonej. Po tej imprezie przyszły następne, odkryto ludowych rękodzielników i artystów. Założona została spółdzielnie „Kurpianka” w Kadzidle, która odegrała dużą rolę także gospodarczą wspomagając biedną wieś kurpiowską. Efektem tych zmian było rozwinięcie wytwórczości opartej na tradycjach artystycznych miejscowej wsi. Powstał wówczas zespół folklorystyczny złożony z mieszkańców gminy Kadzidło. Halina Nowosadowa miała swój udział w kształtowaniu repertuaru niejednego zespołu kurpiowskiego, pomagała opracować stroje i rekwizyty. Z jej rad korzystał Antoni Sygietyński podczas tworzenia pierwszego repertuaru „Mazowsza”, doboru członków i strojów. Działalność kulturalną opartą na tradycjach folkloru mazowieckiego kontynuowała na początku lat pięćdziesiątych w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej ówczesnego województwa warszawskiego, a od 1954 r. w Wydziale Sztuki Ludowej Centralnego Zarządu Sztuk Plastycznych i Wystaw w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Działała też społecznie w oddziale warszawskim Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Związku Teatrów Ludowych. Do ostatnich chwil życia starała się pomagać swoją wiedzą i doświadczeniem.
Halina Nowosad zmarła w 1984 roku w Warszawie.
Aleksander Błachowski
Laureaci Nagrody 1984
- Aleksander Błachowski
- Stanisława Czech-Walczakowa
- Władysław Gąsienica-Makowski
- Helena Knut
- Jan Mastalski i Józef Ciesielka
- Zofia Neyman
- Halina Nowosad
- Karol Pisarczyk
- Wanda Pomianowska
- Helena Średniawa
- Teresa Toczko
- Stanisław Zagajewski
- Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej w Żywieckiem
- Kapela Dudziarzy z Domachowa
- Zespól Pieśni i Tańca z Dąbrówki Wielkopolskiej
- Regionalny Zespół „Spiszacy” z Łapszów Niżnych na Spiszu
- Władysław Cuber
- Paweł Dubicki
- Rodzina Krakowińskich z Maasmachelen k/Genk (Belgia)
- Polski Zespół Kulturalno-Oświatowy w Czeskim Cieszynie
- Polski Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Wilia” z Wilna