Zespół Folklorystyczny z Rozkopaczewa

Rok przyznania nagrody:
1995

Kategoria:
Kategoria IV. Zespoły folklorystyczne

Dziedzina:
Taniec. Muzyka. Śpiew

Region:
Lubelskie, powiat lubartowski, Rozkopaczew

Zespół działa od 1964 r. Jego historia ściśle wiąże się z powstaniem Koła Gospodyń Wiejskich w Rozkopaczewie. Pierwszą inicjatywą miejscowego KGW było zorganizowanie kursów kroju i szycia, a formą ich uroczystego zakończenia stał się występ spontanicznie utworzonego zespołu przygotowany przez nauczycielkę Stanisławę Gregułę. Od 1978 r. zespołem kierowała Krystyna Hoduń.

Kolejne ważniejsze etapy w rozwoju zespołu wiążą się z takimi wydarzeniami, jak: wyjazd w 1968 r. na dożynki do Kozłówki gdzie za wykonany wieniec i specjalną piosenkę dla gospodarza dożynek śpiewaczki z Rozkopaczewa otrzymały nagrodę: udział w 1978 r. w I Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Artystycznych KGW, po którym został nawiązany stały merytoryczny kontakt z Wojewódzkim Domem Kultury w Lublinie; oraz rok 1981, kiedy to został dokonany wyraźny przełom w prezentowanym przez zespół repertuarze. Od tego czasu grupa wykonuje przede wszystkim tradycyjne pieśni ludowe, pochodzące z rodzinnej wsi i najbliższych okolic. Źródłem jest tu pamięć członkiń zespołu oraz najstarszych mieszkanek Rozkopaczewa: Marii Bączek, Karoliny Czubackiej, Marianny Dudy, Julianny Florek, Agnieszki Kłody, Stefanii Kudły oraz Anny Uzdowskiej. Jest to repertuar bardzo szeroki i bogaty. M.in. obejmuje:

1) z cyklu obrzędowości rodzinnej - bardzo wartościowe i dla tego terenu typowe (w sensie 
    muzycznym, tekstowym i wykonawczym) pieśni i przyśpiewki weselne;

2) z zakresu obrzędowości dorocznej - pieśni związane z okresem Bożego Narodzenia i 
    Nowego Roku, w tym różnego rodzaju kolędy (życzące - dla gospodarza i panny),
    szczodraki, ludowe apokryfy o Bożym Narodzeniu, kantyczkowe pastorałki oraz kolędy
    liturgiczne (kościelne); - starszej i nowszej proweniencji pieśni żniwne i dożynkowe; a 
    także rzadko dokumentowane pieśni sobótkowe;

3) ballady ludowe i pieśni dziadowskie;

4) pieśni miłosne, o miłości i zalotne;

5) skoczne pieśni i przyśpiewki o charakterze tanecznym i zabawowym;

6) pieśni żołnierskie, partyzanckie i okupacyjne.

Za prezentację pieśni weselnych w 1982 r. na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym śpiewaczki z Rozkopaczewa w kategorii zespołów śpiewaczych otrzymały główną nagrodę - „Złotą Basztę”.

Działalność kulturalna KGW w Rozkopaczewie nie ograniczała się tylko do prowadzenia zespołu śpiewaczego. Przy współpracy z członkami miejscowej OSP przygotowano także kilka widowisk teatralnych, ukazujących obrzędy i zwyczaje ludowe. Do bardziej udanych przedsięwzięć z tego zakresu należą: wystawione w 1982 r. „Składanie welonu” (obrazek przedweselny ukazujący spotkanie dziewcząt, które wówczas m.in. śpiewały charakterystyczne pieśni wiankowe); przygotowane na XX-lecie zespołu (w 1984 r.) Wesele rozkopaczewskie; widowisko Kolędowanie w Trzech Króli - przygotowane z dziećmi w 1987 r. oraz wystawiane w ostatnich latach Sobótki. Na konkretne okazje zespół przygotował także

programy okolicznościowe i kabaretowe.

W czasie ponad trzydziestoletniej działalności z zespołem czynnie współpracowało ogółem około 50 osób. Podstawowy skład grupy śpiewaczej tworzą: Edwarda Kłoda ur. w 1929 r., Janina Kłoda - 1935, Barbara Kłoda - 1939, Teodozja Smyk - 1939, Barbara Szewczyk - 1941, Zofia Jemielniak - 1941, Helena Czubacka - 1941, Helena Pietrzycka - 1943, Czesława Jesionek - 1945, Lilia Siepsiak - 1947, Krystyna Hoduń - 1948 i Krystyna Siodłowska - 1949. Z racji różnorodnego repertuaru zespół miał wiele wyjazdów z koncertami i przedstawieniami. W swojej dotychczasowej 32-letniej działalności (do 1995 r.) było ich łącznie 110. Poza województwem zespół występował m.in.. w Krakowie, Myślenicach, Kielcach, Toruniu, Tarnogrodzie.

Członkowie jego mieli okazję zagrać z zawodowymi aktorami w filmie Franciszka Trzeciaka ,,Ojcowizna” oraz występować w Telewizyjnym Turnieju Miast: Lubartów - Wągrowiec. Wielokrotnie był nagrywany przez Polskie Radio. Oprócz licznych nagród za uczestnictwo w festiwalach i przeglądach zespół otrzymał kilka odznaczeń: Za Zasługi dla Kółek Rolniczych, Za Zasługi dla Lubelszczyzny, medal pamiątkowy od Lubartowskiego Towarzystwa Regionalnego. Był też nagradzany przez Ministra Kultury i Sztuki i Wojewodę Lubelskiego.

 

Jan Adamowski