Powiększ
Powiększ zdjęcie

Józef Broda

Rok przyznania nagrody:
1995

Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja

Region:
Śląskie, powiat cieszyński, Koniaków

Urodził się w 1941 r. w Ustroniu-Lipowcu. Studiował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku oraz w Warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Ukończył również Studium Podyplomowe Etnografii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jako autentyczny góral beskidzki jest nosicielem tradycji muzyki i pieśni swego regionu, równocześnie z zamiłowania i profesjonalnego przygotowania jest badaczem folkloru. Dzięki wywiadom ze starymi ludowymi instrumentalistami, a przede wszystkim w oparciu o wiele żmudnych prób i doświadczeń własnoręcznie opanował budowę instrumentów ludowych regionu Beskidu Śląskiego. Potrafi wykonać wszystkie instrumenty - od najprostszych piszczałek po skomplikowane gajdy. Jest doskonałym twórcą, szczególnie trudnych w strojeniu, aerofonów drewnianych tj. wszelkiego typu fujarek od czopowych (bez otworów palcowych), po rozwinięte formy pozwalające wydobywać dwa szeregi tonów harmonicznych przy zamkniętym i otwartym wylocie. Opanował też grę na wszystkich ludowych instrumentach Beskidu od listka lipowego po róg pasterski i gajdy. Poznał i opanował olbrzymi repertuar pieśni i przyśpiewek górali beskidzkich oraz ich miejsca i funkcje w zwyczajach i obrzędach. Wykonuje je w stylu autentyków utrzymując tonację i barwę oraz czystość dźwięku, w sposób zgodny z najlepszymi tradycjami artystycznymi regionu. Jako nauczyciel szkół podstawowych w Koniakowie i Istebnej od początku lat siedemdziesiątych popularyzuje wśród dzieci i młodzieży muzykę i sztukę budowania instrumentów ludowych regionu. Prowadzi zespoły młodzieżowe, w których uczy gry na instrumentach, pieśni, tańców i szacunku dla rodzimej kultury. Jest twórcą teatru obrzędowego. Zarówno indywidualnie, jak też ze swoją grupą instrumentalistów młodzieżowych uzyskiwał nagrody na festiwalach folklorystycznych w kraju (Kazimierz Dolny, Zakopane, Wisła) i za granicą. Wielokrotnie służył swoją wiedzą i umiejętnościami telewizji i radiu nagrywając melodie i pieśni beskidzkie. Od wielu lat jest konferansjerem na najważniejszych festiwalach folklorystycznych w Polsce, przede wszystkim w Wiśle, Żywcu, Kazimierzu Dolnym. Sceny festiwalowe, dzięki umiejętnemu nawiązywaniu łączności z widownią, zwłaszcza młodzieżowa, są dla Józefa Brody miejscem wspaniałej pracy dydaktycznej i pedagogicznej.

 

Aleksander Błachowski

 

https://www.youtube.com/watch?v=zNs_wNTN0N8

https://www.youtube.com/watch?v=2udDnPzbRrE