Eugeniusz Wilczek

Rok przyznania nagrody:
1995

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Muzyka. Instrumentalista

Region:
Małopolskie, Podhale, powiat tatrzański, Bukowina Tatrzańska

Urodził się 1 I 1944 r. w Bukowinie Tatrzańskiej i tam mieszkał na Rusińskim Wierchu. Pochodził z rodziny góralskiej o tradycjach pasterskich i rzemieślniczych. Mając 22 lata musiał objąć niewielkie gospodarstwo po zmarłym przedwcześnie ojcu i zająć się pasterstwem. Na halach miał dużo swobodnego czasu, który zazwyczaj spędzał na graniu na skrzypcach. ,,Casu beło sporo wyobyrtać niejedną nuciske”. A grać już umiał doskonale, bo naukę gry na skrzypcach rozpoczął mając 9 lat. Jego nauczycielką była jedna z najznakomitszych ludowych artystek z Podhala Bronisława Konieczna „Dziadońka”, która z kolei podglądała grę samego Bartusia Obrochty. W „szkółce” na Olszańskim Wierchu, gdzie mieszkała Bronisława Konieczna, Wilczek był jednym z najzdolniejszych uczniów. Mając 13 lat zaczął grać z samą nauczycielką, a w 15 roku życia został przyjęty do kapeli Zespołu Regionalnego „Podhale”. Niekiedy grał jako solista.

Trudne warunki życia zmusiły E. Wilczka do podjęcia dodatkowych prac. Zajmował się chałupniczo wykonywaniem zdobionych przedmiotów ze skóry, które sprzedawał turystom i do Cepelii. Miał także uzdolnienia w zdobnictwie w metalu i w snycerstwie, choć tymi dziedzinami twórczości nie zajmował się zawodowo. Nade wszystko przedkładał muzykę, która była dla niego nie tylko wielkim przeżyciem i popisem, ale i wielką pasją. W jego wykonaniu można usłyszeć tradycyjne nuty muzyki góralskiej oraz jego własne improwizacje mocno osadzone w miejscowym folklorze. Sam o tym mówił: ,,kazdo muzyka jes fajno ino jątrza piyknie wykołysać”. Benedykt Kafel, działacz regionalny, współorganizator ,,Sabałowych Bajań” dodaje: Wilczek „był dużej miary artystą, który posiadając znakomitą technikę wykonawczą sprawiał jednocześnie, że grane przez niego poszczególne nuty układały się w różne wariantowe ujęcia”. Z Zespołem „Podhale” E. Wilczek w latach 60. i 70. zwiedził prawie wszystkie kraje europejskie, w 1976 r. był także w USA na obchodach 200-lecia Stanów Zjednoczonych, a w 1983 r. wyjechał do Algierii. Na scenie grywał przeważnie z kapelą walnie przyczyniając się do zdobywania przez nią czołowych miejsc na różnych festiwalach i przeglądach folklorystycznych.

Z ważniejszych nagród i wyróżnień należy wymienić: dwukrotne zajęcie I miejsca (,,Złote Złóbcoki”) w konkursach kapel podczas Międzynarodowych Festiwalach Folklorystycznych Ziem Górskich w Zakopanem w 1971 i 1978 r., dwukrotnie I miejsce w konkursach kapel Podhalańskich w Nowym Targu w 1977 i 1985 r., dwukrotnie I miejsce w Ogólnopolskich Konkursach Kapel Zespołów Regionalnych działających pod patronatem Cepelii w 1982 i 1984 r., I miejsce (,,Złote Serce Żywieckie”) na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu w 1985 r., I nagroda (,,Złota Baszta”) na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym w 1985 r., I nagroda na XIV Konkursie Muzyki Podhalańskiej w Nowym Targu w 1989 r.

E. Wilczek niekiedy dawał się namówić do gry indywidualnej, występy indywidualne kończyły się zazwyczaj sukcesami. Zdobył m.in. I miejsce w konkursie instrumentalistów podczas ,,Sabałowych Bajań” w Bukowinie Tatrzańskiej w 1983 r. Oprócz festiwali i konkursów folklorystycznych E. Wilczek sam lub z kapelą często grywał na okolicznościowych występach i na uroczystościach we własnym środowisku, w Bukowinie Tatrzańskiej i na Podhalu.

Eugeniusz Wilczek zmarł 23 maja 2015 roku.

 

Marian Pokropek