Franciszek Świder „Zbójnik”
Rok przyznania nagrody:
1995
Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny
Dziedzina:
Muzyka. Tancerz. Śpiewak
Region:
Małopolskie, Nowosądeckie, powiat tatrzański, Biały Dunajec
Urodził się 20 XI 1922 r. w Białym Dunajcu i tam mieszkał. W wieku 15 lat został przyjęty do zespołu regionalnego w Poroninie założonego przez Anielę Gut-Stapińską. W 1937 r. występował z zespołem w ogólnopolskiej imprezie folklorystycznej w Wiśle - „Święto Gór”. Po II wojnie światowej, od nowa zaczął występować w różnych zespołach folklorystycznych. Pierwszym takim zespołem był zespół regionalny „Biały Dunajec” założony przez Zofiię Solarzową. W zespole tym był pierwszym tancerzem i instruktorem tańców góralskich. Z jego umiejętności taneczno-instruktorskich korzystał też Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”, przygotowujący program tańców góralskich. W latach 60. i 70. pracował w Ognisku Muzycznym w Białym Dunajcu i prowadził młodzieżowy zespół regionalny. Wspomagał także miejscowy zespół im. A. Skupienia-Florka. W 1984 r. zaczął występować w Zespole Regionalnym i Kapeli "Białodunajczanie”. W latach 90. został zatrudniony jako muzyk w Zespole Regionalnym ,,Holny”. We wszystkich zespołach w których występował, wyróżniał się jako doskonały tancerz i uzdolniony muzyk, walnie przyczyniając się do sukcesów jakie te zespoły zdobywały na różnych festiwalach folklorystycznych, konkursach i przeglądach. Na liście tych imprez znajdują się: Międzynarodowe Festiwale Folklorystyczne Ziem Górskich w Zakopanem, Ogólnopolskie Festiwale Górali Polskich w Żywcu, ,,Sabałowe Bajania” w Bukowinie Tatrzańskiej, Ogólnopolskie Festiwale Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Ogólnopolskie Festiwale W Płocku. Ponadto występy w wielu miastach Polski, od Nowego Targu i Nowego Sącza począwszy, poprzez Kraków, Rzeszów po Warszawę, Poznań, Gdańsk. Z zespołami kilkakrotnie występował na festiwalach zagranicznych, pozyskując entuzjastyczne oceny i żywe zainteresowanie wśród publiczności za prezentowanie folkloru górali podhalańskich.
Z festiwali i konkursów oraz z występów posiada wiele dyplomów, odznaczeń, nagród. Ponadto został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużonego Działacza Kultury, medalem Za Zasługi dla Województwa Nowosądeckiego.
Franciszek Świder „Zbójnik” zmarł w 2010 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1995
- Józef Chełmowski
- Stanisława Niedźwiedzka
- Henryk Rokita
- Franciszek Świder „Zbójnik”
- Eugeniusz Wilczek
- Mieczysław Zaniewski
- Melania Burzyńska
- Emilia Michalska
- Kapela Ludowa ze wsi Kadzidło
- Kapela „Wileńska” z Sulim
- Kapela Łemkowska „Kyczera” z Legnicy
- Kapela Tadeusza Zygadły z Goniwilka Starego
- Zespół Obrzędowy z Chojnego
- Zespół Folklorystyczny z Rozkopaczewa
- prof. Andrzej K. Bieńkowski
- Aleksandra Wojciechowska
- Józef Broda
- Barbara Grąziewicz-Chludzińska