Urodził się 15 XI 1925 r. we wsi Gruchawka koło Kielc. Ukończył 7-klasową szkołę i kursy zawodowe. Przez wiele lat pracował jako ślusarz maszynowy w Zakładach CHEMAR w Kielcach. Mając ponad 40 lat zainteresował się korzenioplastyką wykonując udane świeczniki, podstawki do kwiatów i różne postacie i kompozycje ilustrujące legendy i sceny z życia wsi. Wkrótce zaczął wykonywać płaskorzeźby ,,w stylu pamiątkarskim” zabiegając o ich zbyt. W 1973 r. został zaproszony do udziału w konkursie na pamiątkę regionalną województwa kieleckiego. Otrzymał I nagrodę. To zachęciło T. Żaka do rzeźbienia ,,w stylu ludowym” i do uczestniczenia w następnych konkursach. Już pod koniec tegoż roku przesyła swoje prace na konkurs ludowej sztuki sakralnej zorganizowanej przez Stowarzyszenie PAX i „Veritas”, Oddział w Kielcach, za które trzymuje wyróżnienie.

Twórczość rzeźbiarska i malarska T. Żaka jest nadzwyczaj bogata i różnorodna. Największą indywidualność artystyczną osiągnął w malarstwie w latach 1985-1995. Malował wielofiguralne kompozycje o soczystej kolorystyce w bogatej scenerii zapełniającej całe powierzchnie obrazów. Podejmował tematy biblijne: Raj, Ostatnia Wieczerza, Sceny Pasyjne, Boże Narodzenie oraz tematy z życia i obrzędowości wsi połączone ze współczesnymi przeobrażeniami.

T. Żak był wielokrotnie uczestnikiem następnych konkursów ludowej sztuki sakralnej organizowanych od 1973 r. corocznie przez PAX (później: Stowarzyszenie „Civitas Christiana” i „Słowo - Dziennik Katolicki”, Oddział w Kielcach). Na XXI konkursie-wystawie w 1994 r. T. Żak otrzymuje w dziedzinie malarstwa II nagrodę (pierwszej nie przyznano). Począwszy od 1974 r. T. Żak uczestniczy każdego roku w kilku konkursach, wystawach, targach, plenerach rzeźbiarskich i przeglądach sztuki ludowej i nieprofesjonalnej: Kielce, Toruń, Ostrowiec Świętokrzyski, Warszawa, Masłów k/Kielc, Płock, Nowa Słupia, Pińczów, Zagnańsk, Wrocław, Kraków. Ma kilka wystaw indywidualnych, z których najważniejsze to: „Malarstwo i rzeźba Tadeusza Żaka” w Muzeum Narodowym w Kielcach w 1981 r. i w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie w 1982 r. (z katalogiem), ponownie w Kielcach w 1988 i 1990 r. w Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokami k/Kielc i w Warszawie w 1991 r. Oprócz wystaw sztuki ludowej prace T. Żaka trafiają na wojewódzkie i ogólnopolskie przeglądy plastyki nieprofesjonalnej: Kielce, Wrocław.

Ogólna liczba konkursów i wystaw w jakich T. Żak brał udział, sięga około 130. Twórczość T. Żaka reprezentowana jest w zbiorach muzeów w Kielcach, Warszawie, Toruniu, Radomiu, Krakowie, Płocku, Szydłowcu, Zabrzu oraz w kolekcjach zagranicznych (Niemcy, Holandia, Szwecja, Szwajcaria, Austria, Francja, Kanada, Japonia). Był wielokrotnie nagradzany dyplomami i medalami. W 1984 r. otrzymał Dyplom Honorowy Ministra Kultury i Sztuki. Dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Muzeum Wsi Kieleckiej stało się w 2015 roku właścicielem „obrazów ostatnich” wybitnego twórcy. Do kolekcji 15 posiadanych już dzieł, dołączyło 55 obrazów. Do Muzeum trafiły także sztalugi, farby, pędzle oraz osobiste archiwum mistrza.

Tadeusz Żak zmarł w 1998 roku.

Marian Pokropek

http://mwk.com.pl/pl/zak