Warszawa, 12.07.2023

Dziś na Zamku Królewskim odbyła się Gala 48. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Artystom – laureatom reprezentującym 13 regionów Polski wręczono nagrody w sześciu kategoriach. Nagrody otrzymali także badacze, instytucje oraz organizacje dokumentujące i upowszechniające kulturę tradycyjną.

Tegoroczną Galę Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” poprowadził znakomity podhalański muzyk Krzysztof Trebunia-Tutka. W uroczystości obok laureatów i jury wzięli udział m.in. prof. Piotr Gliński  – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Anna Gembicka  – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Cieszę się, że uroczystość ta jest okazją do zaprezentowania bogactwa polskiej kultury ludowej, ale przede wszystkim jest formą nobilitacji jej twórców. Bez ich pracy i zamiłowania do dawnych zwyczajów, technik rękodzielniczych, motywów zdobniczych, repertuaru, gwary, stroju i stylu wykonania zaginęłyby cenne zjawiska kulturowe wyróżniające nas spośród innych narodów; Wiedza i umiejętności kontynuowane przez nagrodzonych stanowią o specyfice i oryginalności polskiej kultury. Pasja i talenty wyróżniające Państwa twórczość są godne najwyższego uznania (…) – powiedział prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dziękuję Państwu za to wielkie dzieło, jakim jest działalność związana z zachowaniem, przekazywaniem i popularyzacją dziedzictwa kulturowego, będące także cennym źródłem inspiracji dla kolejnych pokoleń artystów -  dodał prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego,

Laureatami 48. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga zostali:

w kategorii I –  dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego:

• Zofia Nędza-Kubiniec – malarka na szkle, hafciarka, wykonawczyni strojów ludowych, poetka – córka poety Stanisława Nędzy-Kubińca. Założycielka zespołu „Leśniki”. Przez wiele lat prowadziła teatr ludowy oraz przygotowywała góralskie jasełka. Działaczka Związku Podhalan w Kościelisku (Kościelisko, woj. małopolskie, Podhale)
• Ludgarda Sieńko – tkaczka, kontynuatorka tradycji tkactwa dwuosnowowego. Wypracowała własny styl. Jej tkaniny wyróżnia ciekawa kolorystyka, niesymetryczna kompozycja i ornamentyka. Starannie opracowuje sceny z życia wsi i przekłada je na język tkacki (Janów, woj. podlaskie, Podlasie)
• Jan Szymański – solista, instrumentalista, skrzypek. W swoim repertuarze ma przede wszystkim oberki, kujawiaki, kujony i polki łowickie. Jest praktykiem łowickiego zwyczaju barabanienia podczas świąt religijnych (Albinów, woj. łódzkie, Łowickie)
• Stanisław Wyżykowski – twórca lir korbowych, skrzypek, budowniczy instrumentów ludowych. Koncertował na wielu scenach w kraju i za granicą. Jego pasją jest budowa instrumentów. Zrekonstruował lirę korbową w Polsce, czym zapoczątkował odrodzenie
  tego instrumentu w naszym kraju (Krosno, woj. podkarpackie, Pogórzanie)
• Czesława Samsel – koronkarka, twórczyni kwiatów z bibuły, palm, kierców. Zajmuje się także wyrobem pieczywa obrzędowego – „byśków” i „nowych latek”. Wykonuje hafty i misterne koronki, przędzie na krośnie i kołku (Zalesie, woj. mazowieckie, Kurpie)

w kategorii II –  dla Mistrza tradycji:

• Kazimierz Marcinek – jeden z najwybitniejszych skrzypków starszej generacji w regionie rzeszowskim. Kierował kilkoma kapelami, jednak najchętniej występuje jako solista.
  Jego styl określają charakterystycznie grane popisowe ozdobniki (Nockowa, woj. podkarpackie, Rzeszowszczyzna).

w kategorii III – dla twórców za pisarstwo ludowe:

• Florianna Kiszczak – tworzy wiersze i opowiadania, w których dominują tematy związane z kulturą ludową i religijną. W utworach prozatorskich opisuje wiejskie tradycje, w tym obrzędy, a także realia życia chłopskiego (Radzięcin, woj. lubelskie, Ziemia Biłgorajska)

w kategorii IV –  dla badaczy, naukowców i animatorów:

• Wojciech Kowalczuk – etnograf, muzealnik. Autor wielu projektów badawczo-wystawienniczych z zakresu sztuki rękodzieła ludowego północno-wschodniej Polski. Specjalizuje się w badaniach nad tradycyjnymi rzemiosłami (Białystok, woj. podlaskie, Podlasie)
• Jadwiga Parecka – animatorka życia społeczno-kulturalnego, autorka licznych publikacji na temat folkloru muzyczno-tanecznego, zwyczajów, gwary oraz kultury kulinarnej Górali Bukowińskich. Założycielka Zespołu Watra, Górali Czadeckich oraz Mała Watra (Brzeźnica woj. lubuskie, Grupa etnograficzna Górali Bukowińskich)

w kategorii V – dla kapel ludowych:

• Kapela Braci Adamczyków (Szydłowiec, woj. mazowieckie, Ziemia Szydłowiecka)

w kategorii VI dla zespołów folklorystycznych:

• Zespół Śpiewaczy z Łukowej IV (Łukowa, woj. lubelskie, Ziemia Biłgorajska)
• Zespół Pieśni i Tańca „Łastiwoczka” z Przemkowa (Przemków, woj. dolnośląskie, Dolny Śląsk)

w kategorii VII –  dla instytucji i organizacji zasłużonych w upowszechnianiu kultury ludowej:

• Stowarzyszenie Muzyków Ludowych w Zbąszyniu (Zbąszyń, woj. wielkopolskie, Ziemia Lubuska)
• Towarzystwo Kulturalne im. Oskara Kolberga w Przysusze (Przysucha, woj. mazowieckie, Ziemia Przysuska)

Specjalne wyróżnienie dla ucznia Mistrza tradycji otrzymała Lidia Biały – skrzypaczka, redaktorka Polskiego Radia Rzeszów, uczennica Kazimierza Marcinka.

Wszyscy laureaci otrzymali Medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, a ponadto pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Po uhonorowaniu Laureatów wręczono okolicznościowy dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla przedstawiciela samorządu, który w ostatnim roku wyróżnił się szczególną troską
o zachowanie i rozwój kultury tradycyjnej. Tytuł Ambasadora Kultury Tradycyjnej otrzymał Pan Edward Dobrzański, Wójt Gminy Czarna w woj. podkarpackim, który w znaczący sposób przyczynił się do rewitalizacji Ośrodka Garncarskiego w Medyni Głogowskiej i wpisania go na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Narodowy Instytut Muzyki i Tańca już po raz dziesiąty ma zaszczyt organizować Galę Nagrody im. Oskara Kolberga, podczas której najważniejsze wyróżnienia w dziedzinie polskiej kultury tradycyjnej zostały przyznane jej wybitnym przedstawicielom. Jesteśmy dumni, że misja naszego Instytutu,  jaką jest odnajdywanie i ukazywania światu skarbów zarówno muzycznej, jak i tanecznej kultury ludowej, jest realizowana w gronie tak utalentowanych Laureatów  –   mówiła Paula Lis-Sołoducha, dyrektor Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca.

Wieczorem, przy Krakowskim Przedmieściu 66, Laureaci zaprezentują się podczas Koncertu oraz Potańcówki z muzyką tradycyjną na żywo. Wydarzenie współorganizowane jest przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce. Zostało ustanowione w 1974 roku, a jego patronem jest Oskar Kolberg (1814–1890), polski etnograf, folklorysta i kompozytor. Co roku Nagroda Kolberga trafia do kilkunastu artystów tworzących w dziedzinach ludowych sztuk plastycznych i rękodzieła, literatury, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca oraz organizatorów przedsięwzięć artystycznych upowszechniających folklor i sztukę ludową, animatorów, mistrzów, naukowców, badaczy, dokumentalistów, którzy gromadzą i przekazują przyszłym pokoleniom wiedzę o kulturze ludowej.

Patronami medialnymi wydarzenia są: Polskie Radio S.A. i Radiowe Centrum Kultury Ludowej, Gość Niedzielny, TVP Kultura, Kulturaludowa.pl, Muzykatradycyjna.pl, Radio dla Ciebie.

Nagranie wydarzenia jest dostępne na kanale You Tube Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca oraz na stronie www.nagrodakolberg.pl.   

O Narodowym Instytucie Muzyki i Tańca
Narodowy Instytut Muzyki i Tańca realizuje projekty twórcze, wydawnicze, naukowe i stypendialne. Tworzy nowe standardy współpracy artystów i instytucji. Prowadzi takie projekty jak: Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, Przestrzenie Sztuki, Koryfeusz Muzyki Polskiej, PolandDances czy Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej. Zespół Instytutu codziennie dba o to, by polscy muzycy i tancerze mogli się stale rozwijać i prezentować swoje dokonania nie tylko w kraju, ale i za granicą. Wszystkie zadania finansowane są w ramach działalności bieżącej Instytutu z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. https://nimit.pl/

Koordynator Nagrody: Alina Święs;   kontakt: alina.swies@nimit.pl
Kontakt dla mediów:  Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Agata Szymczak: agata.szymczak@nimit.pl, +48 785 310 000
Agnieszka Wyszomirska: agnieszka.wyszomirska@nimit.pl  +48  887 240 011