Powiększ
Powiększ zdjęcie

Józef Murawski

Rok przyznania nagrody:
2009

Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja. Muzyka

Region:
Podlaskie, powiat suwalski, Suwalszczyzna, Szypliszki

Józef Murawski jest artystą i animatorem folkloru muzycznego, śpiewu, tańca i obrzędowości na obszarze kulturowego pogranicza polsko – litewskiego.

Mieszka od urodzenia (w 1956 r.) we wsi Postawełek, w gminie Szypliszki (północna Suwalszczyzna). Jest absolwentem technikum rolniczego w Dowspudzie. Właścicielem kilkunastohektarowego gospodarstwa rolnego. Pochodzi z rodziny, która od pokoleń słynęła z dobrych śpiewaków. Śpiewali na weselach, pogrzebach, w chórach kościelnych, teatrach wiejskich działających w ramach Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Józef Murawski interesował się folklorem od dzieciństwa, W domu rodzinnym uczył się śpiewu i tańca, na terenie gminy Szypliszki zbierał pieśni, dokumentował lokalną obrzędowość i rekonstruował zwyczaje niepraktykowane od wielu lat (przywrócił tradycję kolędowania chłopców w dni Triduum Paschalnego oraz ukazał ten zwyczaj w formie widowiska teatru ludowego).

 

Od 1971 r. śpiewał w chórze kościelnym w Becejłach. Był organizatorem wiejskich zabaw, okolicznościowych imprez w Gminnym Ośrodku Kultury w Szypliszkach. W 1981 r. wspólnie z ówczesną dyrektorką GOK, Waldemarą Malinowską, założył zespół ludowy „Pogranicze”, w roku 1987 został jego kierownikiem. W 1988 r. zorganizował grupę dziecięcą „Małe Pogranicze”. Od 1986 r. pracuje w GOK w Szypliszkach jako instruktor ds. folkloru. W latach 1996-1998 pełnił funkcję terenowego instruktora folkloru w Regionalnym Ośrodku Kultury i Sztuki w Suwałkach. W 1997 r. założył Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pogranicze” w Szypliszkach, wspierające działania zespołu oraz organizację lokalnych imprez kulturalnych i działań na rzecz środowiska.

 

Budował repertuar zespołu „Pogranicze” na podstawie własnych doświadczeń artystycznych oraz materiałów pozyskanych w badaniach etnograficznych realizowanych we współpracy z ośrodkami naukowymi. W 1986 r. zorganizował badania etnokostiumologiczne na terenie gminy Szypliszki, przeprowadzone pod kierunkiem Barbary Kaznowskiej, kustosza działu strojów ludowych Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Ich efektem są zrekonstruowane w 1987 i 1994 r. subregionalne stroje zespołu „Pogranicze”. Brał udział w badaniach etnomuzykologicznych w 1986 r. zrealizowanych przez Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Sławomiry Żerańskiej–Kominek. Był współorganizatorem badań etnochoreograficznych przeprowadzonych w latach 1992 i 1995 na terenie gminy Szypliszki przez dr Dariusza Kubinowskiego, z UMCS w Lublinie.

 

Józef Murawski jest głównym autorem osiągnięć „Pogranicza”, posiada umiejętność skupienia wokół zespołu ludzi aktywnych, zainteresowanych lokalną tradycją, chętnych do prezentowania swoich talentów, rozwijania umiejętności artystycznych, otwartych na nowe doświadczenia i wyzwania. Zespół był wielokrotnie wyróżniony m.in.: Nagrodą im. Oskara Kolberga (1989), I nagrodą za spektakl obrzędowy „Chodzenie z Ewangelią” w Tarnogrodzie (1990),  nagrodą specjalną na Góralskim Karnawale w Bukowinie Tatrzańskiej (1994); Grand Prix „Taneczny Krąg” w Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie (1995), „Baszta 2006” w Ogólnopolski Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu,  Nagrodą Specjalną Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne zasługi dla kultury polskiej (2007).

 

Józef Murawski od 1997 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, od 2001 r. Prezesem Oddziału Suwalskiego. Jest liderem sekcji folkloru ZG STL i pełnomocnikiem do kontaktów z paralelną litewską organizacją – Związkiem Twórców Ludowych Litwy. Jest także członkiem Komisji Kultury ZG Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Od 1989 utrzymuje kontakty z zespołami na Litwie, z grupami polskimi i litewskimi. Udziela polskim zespołom pomocy w doborze autentycznego repertuaru, wskazuje możliwości pozyskania materiałów folklorystycznych w badaniach terenowych i sposoby ich dokumentacji. Od 1993 r. utrzymuje regularne kontakty z zespołami i domami kultury z guberni kaliningradzkiej Rosji (na podstawie wieloletniej umowy partnerskiej instytucji kultury). W 1995 r. nawiązał współpracę z zespołami polskimi działającymi  na terenie Białorusi i Łotwy;

 

Za działalność artystyczną, badawczą, dokumentacyjną i organizatorską na rzecz zachowania tradycyjnej kultury ludowej pogranicza oraz za wieloletnią aktywność społeczną Józef Murawski uhonorowany został nagrodami: odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1996), nagrodą „Za zasługi dla kultury  ludowej” (1997), Srebrnym Krzyżem Zasługi (2001), nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Animator Kultury” (2001), Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006). W 2014 roku Józef Murawski otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.

/red.K.M./

 

http://www.pogranicze.szypliszki.eu/akt/Murawski_J_zef_-artystyczne_CV.htm