Powiększ
Powiększ zdjęcie

dr Jan Piotr Dekowski

Rok przyznania nagrody:
1978

Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja

Region:
Łódzkie, Opoczno

Urodził się w 1907 r. w Tomaszowie Mazowieckim. W 1931 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w rodzinnym mieście. W tym czasie nauczycielem historii i opiekunem koła krajoznawczego był Tadeusz Seweryn, etnograf, historyk sztuki i artysta malarz, później dyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Dzięki niemu właśnie młody Dekowski zainteresował się etnografią i jeszcze jako uczeń penetrował wsie opoczyńskie, a także publikował artykuły w „Ziemi” i „Kuryerze Literacko-Naukowym”. Od 1931 do 1951 r. pracował jako nauczyciel wiejski w powiatach rawskim, opoczyńskim i brzezińskim. Zgromadził wtedy bogate materiały dotyczące kultury ludowej. Jako działacz Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego organizował w Tomaszowie Mazowieckim Muzeum Regionalne i kierował nim, korzystając ze wskazówek T. Seweryna, w latach 1933- 1939. Po wojnie pracował dalej w szkolnictwie, a społecznie zajął się muzeum i już w 1946 roku otworzył stałą ekspozycję etnograficzną. W 1949 r. podjął studia etnograficzne na Uniwersytecie Łódzkim i w 1952 r. uzyskał dyplom magistra. Od 1951 r. w związku z upaństwowieniem Muzeum Regionalnego w Tomaszowie Maz. przeszedł do niego ze szkolnictwa. Przez pięć lat intensywnie rozwijał swoją placówkę, prowadząc badania terenowe, organizując konkursy sztuki ludowej i wystawy. W 1956 r. został przeniesiony do Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1972 r. W 1968 r. obronił doktorat. Bibliografia jego prac obejmuje ponad 200 pozycji. Najważniejsze książki to: ,,Strój piotrkowski” (1954), „Strój Sieradzki” (1959), ,,Łęczycki strój ludowy” (1983), ,,Z badań nad pożywieniem ludu łowickiego” (1968), ,,Strzygi i topieluchy. Opowieści sieradzkie” (1987).

Wspólnie z Z. Hauke wydał „Folklor regionu opoczyńskiego” (1974) oraz „Folklor ziemi łęczyckiej” (1981). Nawet krótkie artykuły J .P. Dekowskiego są cennym źródłem, gdyż zawierają rezultaty rzetelnych i szczegółowych badań terenowych. Wspomnieć też trzeba jego żonę Bronisławę Dekowską, która była wierną pomocnicą męża, a dzięki jej kwalifikacjom muzycznym jego publikacje dotyczące folkloru są zilustrowane nutami pieśni. Będąc już na emeryturze kontynuował badania terenowe, publikował, konsultował wiele przedsięwzięć dla muzeów w Opocznie i Kaliszu, opiekował się z ramienia łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego kołami Miłośników Folkloru w Łodzi, Kaliszu i Opocznie. Dzięki tej społecznej działalności zebrano wiele cennych materiałów źródłowych. W nekrologu dr. Jana Piotra Dekowskiego napisano, że bez jego osobistego wkładu wiedza etnograficzna o regionie środkowej Polski byłaby znacznie uboższa.

Jan Piotr Dekowski zmarł w Łodzi w 1988 roku.

 

Aleksander Błachowski