Muzykowanie w rodzinie Dudków ze Zdziłowic oraz ich krewnych rozpoczęło się, według rodzimej tradycji, ponad 100 lat temu. Około 1865 r. dziadek obecnego kierownika kapeli Bronisława Dudki - Tomasz, pochodzący z tej samej wsi, będąc wiejskim muzykantem-samoukiem, grającym na skrzypcach, utworzył we wsi pierwszą kapelę, w której był także bębnista, grający na bębenku z pobrzękadłami. Dziadek miał dwóch synów: Józefa i Stanisława, którzy byli również słynnymi muzykantami. Odziedziczyli po ojcu nie tylko same zdolności, ale i instrumenty i umiejętności potrzebne do wiejskiego muzykowania. W latach trzydziestych naszego stulecia w kapeli rodzinnej Dudków grali już wnuczkowie Tomasza, a synowie Józefa - Bronisław, Tadeusz, Leon oraz córka Weronika. W tym składzie muzykują do II wojny światowej. Grali na weselach, zabawach, po kolędzie, na prządkach, piórnicach, nawet przy kiszeniu kapusty. Kapela Dudków była też wielokrotnie zapraszana przez okolicznych właścicieli dworów, gdzie przygrywała na towarzyskich spotkaniach, w czasie dożynek a nawet na weselach. Do tańca najczęściej grali oberki, walczyki, przepióreczkę, mazury chodzone (pawie). Do słuchania zaś grali marsze (na powitanie gości) i podróżniaki przejazdowe (w czasie przejazdów orszaku ślubnego do kościoła i do panny młodej).

Oprócz tradycyjnej kapeli Dudkowie w okresie międzywojennym założyli we wsi orkiestrę dętą. Powstała ona z inicjatywy Józefa Dudki, syna Tomasza, który w latach 1921-24 odbywał służbę wojskową i grał w orkiestrze wojskowej na instrumentach dętych. Po powrocie z wojska nauczył wielu chłopców grać na instrumentach dętych po czym założył orkiestrę przy straży pożarnej. Z orkiestrą dętą występował w czasie uroczystości kościelnych, na defiladach strażackich, czasem na weselach i pogrzebach. Podobna historia powtórzyła się po II wojnie światowej. Bronisław Dudka reprezentujący już trzecie pokolenie muzykującej rodziny, powołany do wojska dostał się do orkiestry reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Tu pogłębił swą wiedzę w dziedzinie muzyki klasycznej, nauki gry na instrumentach dętych i instrumentacji. Przeniesiony służbowo do Lublina, uczęszczał do średniej Szkoły Muzycznej. Po powrocie do wsi przejął orkiestrę i kapelę. To ożywiło działalność obu zespołów, a także wzrost ich poziomu artystycznego. Zespoły uczestniczyły w różnych festiwalach, przeglądach i konkursach zdobywając nagrody i wyróżnienia.

Kapelą tradycyjną zaopiekował się początkowo Wiejski Ośrodek Kultury w Zdziłowicach (Alicja Majewska), później patronat nad nią przejął Rejonowy Ośrodek Kultury w Janowie Lubelskim (Alina Dudzic). Zadbano by Kapela Dudków zachowywała autentyczny, tradycyjny skład instrumentów i dawny repertuar. Kierownikiem i prymistą Kapeli został Bronisław Dudek (skrzypce), jako sekundzista występował brat - Tadeusz, na basie grał Zbigniew Butrym a na bębenku z pobrzękadłami lub na bębnie z talerzykami grała Julia Wojtan. W tym składzie Kapela w 1986 r. otrzymała nagrodę im. O. Kolberga, ale wyróżnienie to poprzedzone było wcześniejszymi osiągnięciami i nagrodami, z których wymienić należy kilkakrotny udział w Festiwalach Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (1975, 1976, 1977, 1986) i zdobyte tam nagrody. Dwukrotnie Kapela występowała na Ogólnopolskim Festiwalu Folkloru i Sztuki Ludowej w Płocku, otrzymując dyplomy i medale jubileuszowe. Należy też wspomnieć, że kapela i orkiestra dęta Dudków została nagrodzona na Ogólnopolskim Spotkaniu Muzykujących Rodzin we Wrocławiu. Tam też została nagrana na specjalną płytę „Muzykujących Rodzin” i uczestniczyła w nagraniach studyjnych w Polskim Radio obejmujących całokształt repertuaru zdziłowickich muzyków ze specjalnym uwzględnieniem ,,podróżniaków”. Kapela zdziłowiecka dała też niezliczoną ilość koncertów we własnej wsi i w najbliższym regionie.

Zarówno kapela jak i poszczególni muzykanci skupiający się wokół rodziny Dudków przyczynili się niepomiernie do umuzykalnienia młodzieży i spopularyzowania folkloru muzycznego regionu południowo-zachodniej Lubelszczyzny. Największe zasługi w obecnej działalności tej kapeli przypadają Bronisławowi Dudce, pierwszemu skrzypkowi decydującemu o repertuarze i sposobie wykonania.

Agnieszka Pokropek

http://www.muzykaroztocza.pl/muzyk/15/name/Bronis%C5%82aw+Dudka+i+Kapela+Dudk%C3%B3w.html